ABD'nin simge kenti New York, dün yeni belediye başkanını belirlemek üzere sandık başına gitti.
ABD'nin en büyük kenti New York'ta milyonlarca kişinin oy kullandığı belediye başkanlığı seçimini, henüz resmi olmayan sonuçlara göre Demokratların adayı Zohran Mamdani kazandı.
34 yaşındaki Uganda doğumlu Mamdani, bağımsız aday olarak yarışan eski New York Valisi Andrew Cuomo'yu yenerek, ABD'nin en büyük kentinin başına geçen son yüzyıldaki en genç isim oldu.
Kendini "demokratik sosyalist" olarak tanımlayan Mamdani, kampanyasının merkezine "yaşamı daha erişilebilir kılmayı" yerleştirdi. Yüksek gelirli bireyler ve şirketlere uygulanacak yeni vergilerle finanse edilecek sosyal programları genişletme sözü verdi.
Mamdani, yalnızca birkaç ay önceye kadar New York Eyalet Meclisi'nde görev yapan nispeten tanınmamış bir isimdi. Ancak kampanyasının internet üzerinden hız kazanmasıyla yaz aylarında Demokrat Parti ön seçimlerinde zafer elde etti ve ulusal çapta dikkat çekti.
Kampanyası, ABD Başkanı Donald Trump'ın da dikkatini çekti. Trump, oylama öncesindeki günlerde Mamdani'yi "komünist" olarak nitelendirdi ve eğer seçilirse New York'un federal fonlarının kesileceği tehdidinde bulundu.
Mamdani'nin zaferi tarihi bir anlam da taşıyor. Genç siyasetçi kentin ilk Güney Asyalı ve Müslüman belediye başkanı olacak.
Ancak, kapsamlı sosyal politika vaatlerini nasıl finanse edeceği konusunda soru işaretleri var.
Siyasi analistler, yürütme deneyimi olmayan bir siyasetçinin, Trump yönetimiyle olası bir gerginliği nasıl yöneteceğine soru işaretiyle bakıyor.
Mamdani'nin zaferi, aynı zamanda Demokrat Parti içindeki merkez kanat için bir ikilem oluşturuyor. Parti yönetimi, kendisini destekleme konusunda isteksiz davrandı.
Salı gecesi yapılan seçimlerde, merkezci Demokratlar da bazı önemli zaferler kazandı. Abigail Spanberger Virginia'da, Mikie Sherrill ise New Jersey'de valilik yarışlarını kazanarak öne çıktılar.
Mamdani, seçim kampanyası süresince anketlerde haftalar boyunca Andrew Cuomo ve Cumhuriyetçi aday Curtis Sliwa'nın önünde, çift haneli farkla liderliğini korudu.
Yalnızca birkaç ay önce pek tanınmayan Mamdani'nin yükselişi, birçok kişi için şaşırtıcı oldu. Hip-hop sanatçılığı ve konut danışmanlığından, 116 milyar dolarlık bütçeye sahip, dünya çapında yakından izlenen bir kenti yönetmeye aday hale geldi.
Eski New York eyalet meclisi üyesi Mamdani, kampanyasında ülkenin en pahalı şehirlerinden biri olan New York'ta yaşamı daha ulaşılabilir kılma sözü verdi. Ücretsiz ve daha hızlı otobüsler, evrensel çocuk bakımı gibi konular kampanyasının merkezinde yer aldı.
Mamdani'nin adaylığı, iş dünyası liderleri ve merkezci Demokratlardan tepki çekti. Aralarında New York'lu Senato Azınlık lideri Chuck Schumer'in de bulunduğu bazı parti üyeleri, kendisini desteklemeyi reddetti.
Cumhuriyetçiler, Mamdani'nin beklenen zaferini Demokrat Parti'yi "sosyalist bir parti" olarak göstermek için fırsat olarak kullandı. Başkan Donald Trump, Mamdani'yi defalarca eleştirerek, seçilmesi halinde kentin federal fonlarının kesileceği tehdidini yineledi.
Yine de Mamdani, bir dizi skandalın ardından New York Belediye Başkanı Eric Adams'ın yaırştan çekilmesiyle Cuomo'nun şansının artması beklentilerine rağmen seçimleri kazandı.
New York Üniversitesi profesörlerinden Selçuk Şirin sosyal medya hesabı X'ten sonucu değerlendiren paylaşımında “Kapitalizmin başkenti New York’un başına yarın bir “sosyalist” geliyor. Hem de öyle utangaç bir solcu değil; açık açık “Ben sosyalistim” diyen bir solcu. Solda seçim kaybettiren “kimlik siyaseti” yerini nihayet, yoksul–orta sınıf ayrımı yapmadan seçmenlerin temel ihtiyaçlarına çözüm üreten bir sınıf siyasetine bırakıyor. Ama Zohran’ı asıl farklı kılan bu değil. Adam bir kere kıvrak bir zekaya sahip (izleyin videoyu!). Daha önemlisi adamın yüzü hep gülüyor. “Sorun çok” deyip şikâyet etmiyor; “Sorun çok ama biz hep beraber çözeriz” diyor. Dünya, elli yıl aradan sonra, yeniden güleryüzlü sosyalizmle tanışacak.” ifadelerini kullandı.
Demokrat Spanberger, Virginia valilik yarışını kazandı
Virginia eyaletindeki valilik yarışını Demokrat aday Abigail Spanberger kazandı.
CBS News'ün aktardığına göre eski kongre üyesi ve CIA görevlisi Spanberger, eyaletin Cumhuriyetçi vali yardımcısı Winsome Earle-Sears'ı mağlup etti.
Virginia'da yönetim genellikle Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında el değiştiriyor. Bu nedenle seçim sonucu, gelecek yılki ara seçimler öncesinde seçmenlerin genel eğilimini gösteren bir işaret olarak değerlendiriliyor.
Abigail Spanberger, eyaletin ilk kadın valisi olacak
Her ne kadar adı oy pusulasında yer almasa da Salı günü ABD genelinde yapılan seçimler, Başkan Donald Trump'ın politikalarına yönelik bir referandum olarak görülüyor.
Bu durum özellikle, Pentagon'a ve Trump'ın geniş kapsamlı harcama kesintilerinden etkilenen çok sayıda federal çalışana ev sahipliği yapan Virginia için geçerli.
Üç dönem kongre üyeliği yapmış eski bir CIA görevlisi olan Spanberger, geçtiğimiz hafta sonu eski Başkan Barack Obama ile yürüttüğü kampanya kapsamında seçmenlerle buluşmuştu. Spanberger, eyaletin ilk kadın valisi olacak.
Spanberger, Cumhuriyetçi Glenn Youngkin'in dört yıllık görev süresinin ardından görevi devralacak.
Virginia, kuzeyinde ülkenin başkenti Washington DC ile sınır komşusu olan, başkentte ya da federal hükümet için çalışan çok sayıda kişinin yaşadığı bir eyalet.
Ancak eyaletin kırsal bölgelerinde güçlü bir muhafazakâr seçmen kitlesi ve önemli sayıda kararsız seçmen bulunuyor.
Spanberger, Trump'ın federal hükümete yönelik harcama kesintilerinin Virginia ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerini öne çıkardı ve yaşam maliyetini düşürmeyi hedefleyen bir kampanya yürüttü.
Earle-Sears ise Cumhuriyetçi yönetim altında Virginia ekonomisinin iyi performans gösterdiğini savundu ve Cumhuriyetçilerin geçen yılki başkanlık seçiminde etkili bir şekilde kullandığı trans bireylerle ilgili kültürel tartışmalara ağırlık verdi.
Trump, Earle-Sears'a resmi bir destek açıklamasında bulunmadı, ancak seçmenleri eyaletteki tüm Cumhuriyetçi adaylara oy vermeye çağırdı.
Trump ve Earle-Sears arasında karmaşık bir ilişki bulunuyor. Earle-Sears, 2024 seçimlerinde Trump'ı desteklemeyi reddetmişti. 2022'de yaptığı bir açıklamada, "Gerçek bir lider, ne zaman bir yük haline geldiğini anlar. Gerçek bir lider, sahneden çekilme zamanının geldiğini bilir" demişti.
MAMDANİ EN YAKIN RAKİBİNE 9 PUAN FARK ATTI
Seçimde sandıklar kapandı ve oy sayımına geçildi. AP’nin açıkladığı resmi olmayan ilk sonuçlara göre, Mamdani açılan sandıklardaki oyların yüzde 50,6’sini alarak, en yakın rakibi bağımsız aday Andrew Cuomo’ya yaklaşık 9 puan fark attı. Cuomo’nun aldığı oy yüzde 41,4’te kalırken, Cumhuriyetçi Parti adayı Curtis Sliwa ise yüzde 7,3 oranında oy aldı.
34 yaşındaki Mamdani, "New York Kenti’nin ilk Müslüman belediye başkanı" ünvanını alarak tarihe geçmiş oldu.
New Jersey eyaletinde yapılan valilik seçimlerinde de Demokrat Parti adayı Mikie Sherrill, oyların yüzde 57’sini alarak yarışta ipi göğüslerken, ABD Başkanı Donald Trump’ın desteklediği Cumhuriyetçi rakibi Jack Ciattarelli ise yüzde 42,5’te kaldı.
Virginia’daki valilik seçimlerinde de Demokrat Parti adayı Abigail Spanberger oyların yüzde 56,1’ini alarak yarışı önde bitirirken, Cumhuriyetçi Parti adayı Winsome Earle-Sears ise yüzde 43,7 ile sandıktan ikinci çıktı.
ZOHRAN MAMDANİ KİMDİR?
Uganda ve Hindistan kökenli olan Mamdani, kendisini bir sosyalist olarak tanımlıyor. Mamdani'nin ailesi, o beş yaşındayken Uganda'dan kısa bir süreliğine Güney Afrika'ya, iki yıl sonra da New York'a yerleşti. Annesi Mira Nair, tanınmış bir Hint asıllı Amerikalı film yapımcısı; babası Mahmud Mamdani ise Hindistan doğumlu Ugandalı bir akademisyen.
Mamdani, kendi yetiştirilme tarzını "imtiyazlı" olarak nitelendiriyor. Siyasete atılmadan önce düşük gelirli insanların evden çıkarılmasını önlemek için çalışan Mamdani, 2020'de New York Meclisi'ne seçildi.
KİRA ARTIŞLARINI DONDURACAK
Konut krizi, Mamdani'nin kampanyasının temel taşını oluşturuyor. Kirası sabitlenmiş 1 milyon daire için kira artışlarını dondurmayı, uygun fiyatlı konut sayısını artırmayı ve özel mülk sahiplerine yönelik denetimleri sıkılaştırmayı vaat ediyor.
Ayrıca, şehrin her idari bölgesinde belediyeye ait mağazalar açmayı, otobüsleri ücretsiz hâle getirmeyi, beş yaşın altındaki tüm çocuklar için okul öncesi eğitimi ücretsiz yapmayı ve asgari ücreti 16,50 dolardan 30 dolara çıkarmayı planlıyor.
Mamdani, yılda 1 milyon dolardan fazla kazananlardan yüzde 2'lik sabit vergi almayı ve kurumlar vergisini artırmayı hedefliyor.
VAATLERİN MALİYETİ 7 MİLYAR DOLAR
The New York Times'ın hesaplamalarına göre, Mamdani'nin vaatlerinin yıllık maliyeti yaklaşık 7 milyar doları buluyor.
Mamdani ise şirketlere ve varlıklı vatandaşlara yönelik vergi artışlarıyla şehir hazinesine yaklaşık 9 milyar dolar ek gelir sağlamayı öngörüyor. Mamdani'nin politikaları, özellikle iş dünyasından ve muhafazakâr çevrelerden tepki çekiyor.
Yatırımcı Bill Ackman, X hesabından yaptığı paylaşımlardan birinde, Mamdani'nin "işletme karşıtı politikalarının ve yüksek kurumlar vergisinin New York'taki istihdamı bitireceğini ve şirketlerin kaçmasına neden olacağını" belirtti.
Bunun yanı sıra Mamdani'nin Filistin haklarını uzun süredir desteklemesi, İsrail lobisine yakın çevrelerde endişe yaratıyor.
TECRÜBELİ RAKİP: BAĞIMSIZ ADAY ANDREW CUOMO
Demokrat Parti ön seçimlerinde Mamdani'ye karşı sürpriz bir yenilgi alan 67 yaşındaki Andrew Cuomo, yarışa bağımsız aday olarak devam etme kararı aldı.
Eski Vali Mario Cuomo'nun oğlu olan Andrew Cuomo, New York siyasetinde uzun bir geçmişe sahip. Cuomo, 1997-2001 yılları arasında Clinton yönetiminde Konut ve Kentsel Gelişim Bakanı, 2007-2010 arasında New York Başsavcısı ve 2011-2021 arasında New York Valisi olarak görev yaptı.
Ağustos 2021'de, cinsel taciz iddiaları nedeniyle valilikten istifa etti. 2022'nin başlarında ise delil yetersizliğinden dava kapatıldı.
Cuomo, kampanyasında yönetim tecrübesini ön plana çıkarıyor ve şehri "uygun fiyat, güvenlik ve fırsat krizi" içinde olarak tanımlıyor.
POLİS SAYISINI ARTIRACAK
Newsweek gazetesinin haberine göre vaatleri arasında şehir polis teşkilatına 5 bin yeni memur eklemek, gelecek 10 yıl içinde 500 bin yeni konut inşa etmek ve bunların üçte ikisini uygun fiyatlı hâle getirmek bulunuyor.
Ayrıca, düşük gelirli sakinler için sağlık ve ulaşım sübvansiyonlarını genişletmeyi, mülk vergilerinde yüzde 2'lik bir tavan uygulamayı ve evden çıkarma süreçlerine karşı kiracı korumalarını artırmayı hedefliyor.
Cuomo, rakibi Mamdani'yi tecrübesizlikle eleştirerek, "New York kültürünü, New York değerlerini, 11 Eylül'ün ne anlama geldiğini anlamıyor" dedi.
CUMHURİYETÇİLERİN ADAYI: CURTIS SLIWA
Cumhuriyetçi Parti'nin adayı olan Curtis Sliwa, New York'ta suçla mücadele etmek amacıyla kurduğu "Guardian Angels" (Koruyucu Melekler) adlı gönüllü ekibiyle tanınıyor.
Kendisini popülist olarak tanımlayan Sliwa, aynı zamanda bir radyo programı sunucusu. Sliwa, 1979'da Bronx'ta bir McDonald's restoranında gece müdürü olarak çalışırken Guardian Angels'ı kurdu. Silah taşımayan grup, özellikle metro sistemindeki devriyeleriyle ün kazandı.
Ancak grup, kanunsuzluğu sürdürmekle, ırkçılıkla ve göçmenleri şeytanlaştırmakla suçlanıyor. Sliwa, 1992'de grubun tanıtımını artırmakiçin bazı suçları uydurduğunu itiraf etmişti.
YASA DIŞI SİLAHLARA KARŞI ÇALIŞACAK
El Cezire'nin haberine göre Sliwa, kampanyasının merkezine kamu güvenliğini, özellikle de toplu taşıma sistemindeki güvenliği koyuyor.
New York Polis Departmanı'na 7 bin yeni memur almayı ve yasa dışı silah taşıyıcılarını, tekrar suç işleyenleri ve şiddet suçlularını hedef alan "önleyici ve müdahaleci polis stratejilerini" geliştirmeyi vaat ediyor.
Ayrıca, uygun fiyatlı konut programlarını koordine etmek için mevcut sistemi elden geçireceğini belirtiyor.
Hayvan hakları savunucusu olan Sliwa, hayvanların korunmasını da kampanyasının önemli bir parçası hâline getirdi.
Seçim tartışmaları sırasında rakiplerine sert eleştiriler yönelten Sliwa, "Zohran, senin özgeçmişin bir kokteyl peçetesine sığar; Andrew, senin başarısızlıkların ise New York'taki bir halk kütüphanesini doldurur" ifadelerini kullandı.
BU SEÇİM TRUMP İÇİN NEDEN ÖNEMLİYDİ?
New York belediye başkanlığı seçimi, ABD Başkanı Donald Trump için de büyük önem taşıyor. Şehir, Trump'ın bir iş insanı olarak kimliğinin önemli bir parçası.
Mamdani'nin önerdiği vergi artışları, Trump ailesinin ticari çıkarlarını doğrudan etkileyecek.
Trump, Mamdani'yi "yüzde 100 fanatik bir komünist" olarak nitelendiriyor. Mamdani'nin, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) hakkında tutuklama emri çıkardığı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu şehre gelmesi hâlinde tutuklama sözü vermesi, Trump ile ilişkilerini daha da gerginleştiriyor.
Öte yandan Trump, seçimlerden hemen önce Cuomo'ya oldukça ölçülü bir destek verdi ve "Dürüst olmak gerekirse Cuomo hayranı değilim ama kötü bir Demokrat ile bir komünist arasında seçim yapmak gerekirse her zaman kötü bir Demokrat'ı seçerim" dedi.
"NE OLURSA OLSUN TRUMP KAZANÇLI ÇIKACAK"
Politico dergisine göre, seçim sonucu ne olursa olsun Trump kazançlı çıkacak. Mamdani'nin kazanması durumunda Trump, onu şeytanlaştırarak ilerici Demokratların iktidara geldiğinde neler olduğunun olumsuz bir örneği olarak kullanabilecek.
Cuomo'nun kazanması durumunda ise Adalet Bakanlığının Kongre'ye yalan ifade verdiği şüphesiyle yürüttüğü soruşturma, Trump'ın elinde bir baskı aracı olacak.
Trump, dün yaptığı açıklamada, sol çizgideki aday Mamdani'nin rakibi Cuomo için destek çağrısı yaptı. Trump, Mamdani seçilirse fonları kesmekle tehdit etti.
