Fransa, Orta Doğu’da iki devletli çözümü desteklemek için Birleşmiş Milletler’deki (BM) önemli bir toplantının açılışında pazartesi günü Filistin devletini tanıdı. İsrail ve ABD karşı çıksa da diğer ülkelerin de benzer adımlar atması bekleniyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un BM Genel Kurulu salonundaki açıklaması, orada bulunan 140’tan fazla lider tarafından coşkuyla alkışlandı. Filistin heyeti ve BM Büyükelçisi Riyad Mansour da açıklama sırasında ayağa kalkarak alkışladı.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ise ABD hükümetinin vize vermemesi nedeniyle video konferans yayını üzerinden Macron'u alkışladı.
“Ülkemin Orta Doğu’ya ve İsrailliler ile Filistinliler arasındaki barışa olan tarihsel bağlılığına sadık olarak, bugün Fransa’nın Filistin devletini tanıdığını ilan ediyorum,” dedi Macron.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, "Filistin Devleti'ni tanıyoruz. Filistin Devleti’nin bu şekilde tanınması, Hamas için bir yenilgidir" dedi.
Macron, Gazze'de olanların hiçbir şekilde meşrulaştırılamayacağını söylerken, hayatların kurtarılması gerektiğini belirtti.
Bu açıklamanın ardından BM'deki Fransız-Suudi konferansının açılış konuşmasında da konuyu genişleten Macron, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Zamanı geldi, çünkü en kötüsü hâlâ yaşanabilir: Daha fazla sivilin hayatını kaybetmesi, Gazze halkının Mısır’a kitlesel göçü, Batı Şeria'nın ilhakı, Hamas’ın elindeki rehinelerin ölmesi ya da oradaki durumu geri dönülmez şekilde değiştirecek gelişmelerin yaşanması mümkün. İşte tam da bu nedenle - evet, tam da bu nedenle - burada, bu salonda barışın yolunu açmalıyız.”
Fransa lideri ayrıca, İbrahim Anlaşmaları ve Camp David Anlaşmaları gibi geçmişteki barış girişimlerinin İsrail tarafından yeniden gözden geçirilmesi ihtimalinin, bölgede uzun süreli barışı tehdit edebileceğine dikkat çekti.
Fransa Cumhurbaşkanı 2 devletli çözüm için her şeyin yapılması gerektiğini dile getirdi.
Ancak toplantı ve Filistin devletinin tanınmasının genişlemesi, sahadaki duruma pek etki etmeyecek gibi görünüyor. Çünkü İsrail, Gazze Şeridi’nde büyük bir saldırı yürütüyor ve işgal altındaki Batı Şeria’daki yerleşimleri genişletiyor.
İngiltere, Kanada, Avustralya ve Portekiz, Filistin devletini pazar günü tanıdı ve Filistinliler önümüzdeki günlerde toplam 10 ülkenin aynı girişimde bulunmasını bekliyor.
193 BM üyesinin yaklaşık dörtte üçü Filistin’i tanıyor, ancak büyük Batılı ülkeler, bunu yalnızca İsrail ile müzakereler sonucunda mümkün görebileceklerini söyleyerek uzun süre tanımaktan kaçındı.
Filistinliler, bu tanıma adımlarını memnuniyetle karşıladı ve bir gün bağımsızlığa ulaşabileceklerini umuyor. Gazze'den güneye kaçan binlerce insan arasına katılan Fawzi Nour al-Deen, “Bu bir başlangıç veya Filistin halkı için umut ışığıdır. Biz, bir devlete sahip olmayı hak eden bir halkız,” dedi.
Batı Şeria, Gazze ve Doğu Kudüs’te İsrail’in 1967 Orta Doğu Savaşı’nda ele geçirdiği topraklarda İsrail ile birlikte bir Filistin devleti kurulması, uluslararası alanda çatışmayı çözmenin tek yolu olarak görülüyor. Bu çatışma, Hamas’ın 7 Ekim saldırısı ile iki yıl önce Gazze’de savaşı başlatmasından çok önce, yüz yıldan uzun bir süredir devam ediyor.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun hükümeti, savaş öncesinde bile Filistin devletine karşıydı ve şimdi böyle bir adımın Hamas’ı ödüllendireceğini söylüyor. Netanyahu, İsrail’in tek taraflı olarak bazı Batı Şeria bölgelerini ilhak edebileceğine de işaret etti; bu da Filistin devletinin kurulmasını daha da zorlaştıracak.
BM yetkilisi, İsrail’in tehditlerine rağmen iki devletli çözüm çabalarının devam etmesi gerektiğini vurguladı: “Ulaşmak istediğimiz hedefe kararlılıkla ilerlemeliyiz ve tehditler veya yıldırmalar bizi yolumuzdan alıkoymamalı,” dedi BM sözcüsü Stephane Dujarric.
Netanyahu, tek taraflı ilhak konusunda kararını ABD Başkanı Donald Trump ile Beyaz Saray’da gelecek hafta yapacağı toplantının ardından vereceğini açıkladı. Netanyahu, cuma günü BM’de dünya liderlerine hitap edecek.
Trump yönetimi de Filistin devletinin tanınmasına karşı ve Hamas ile ateşkes görüşmelerinin sekteye uğramasını buna bağlıyor. Temmuz ayında Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff, görüşmeleri terk etti ve bu ayın başında İsrail, Katar’da arabuluculuk yapan Hamas müzakerecilerini hedef alan bir saldırı düzenledi.
