İzlanda, İsrail'in 2026 Eurovision Şarkı Yarışması'nı katılacak olması nedeniyle İspanya, İrlanda, Slovenya ve Hollanda'nın ardından organizasyonu boykot etme kararı alan beşinci ülke oldu.
İzlanda Ulusal Yayıncılık Servisi (RÚV) kararını, ülkelerin gelecek Mayıs ayında yapılacak ve yarışmanın 70'inci yıl dönümünü kutlaması beklenen etkinliğe katılıp katılmayacaklarını bildirmeleri için verilen son süreden birkaç saat önce verdi.
İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları ve oy verme ile kampanya süreçlerine ilişkin endişeler Eurovision'da İsrail'in varlığını giderek artan bir gerilim kaynağı hâline getirmişti.
RÚV karara ilişkin yaptığı açıklamada, "İsrail ulusal yayıncısı KAN'ın yarışmaya katılımı, hem Avrupa Yayın Birliği (EBU) üyeleri arasında hem de genel kamuoyunda ayrışmaya yol açmıştır" ifadelerine yer verdi.
RÚV, İzlanda kamuoyu ve sanatçı birlikleriyle birlikte yarışmaya katılıma karşı olduğunu defalarca dile getirdiğini hatırlattığı açıklamasında, "RÚV, daha önceki örnekleri gerekçe göstererek KAN'ın yarışmadan men edilmesi için EBU'ya talepte bulunmuştu" dedi.
Bunun karmaşık bir mesele olduğunu dile getiren kurum, bu meselenin yarışmanın ve EBU'nun itibarına zaten zarar verdiğini ve tüm taraflar için bir çözüm bulunmasının gerektiğini aktardı.
Açıklamada, İzlanda'daki kamuoyu görüşü ve geçen haftaki EBU zirvesinin ardından oluşan tepkinin, ülkenin Eurovision 2026'ya katılımının "ne bir sevinç ne de bir barış kaynağı" olacağı belirtildi.
"Bu nedenle, RÚV bugün EBU'ya gelecek yılki Eurovision'a katılmayacağını bildirme kararı almıştır."
İzlanda, geçen haftaki EBU genel kurulunda İsrail'in katılımının oylanmasını isteyen yedi ülke arasındaydı.
Almanya ise İsrail'e izin verilmemesi durumunda yarışmayı boykot edeceğini ima etmişti.
İsrail'in yarışmadan men edilmesi çağrılarına karşın, EBU üyesi ülkeler yarışmanın itibarını korumayı amaçlayan bir dizi kuralı onaylamakla yetindi ve bu talep reddedildi.
İsrail'in gelecekteki katılımı, oylama ve kampanya kurallarına ilişkin yeni düzenlemelerin kabulüne bağlı hâle getirildi.
KAN CEO'su Golan Yochpaz İsrail'i yarışmadan çıkarmaya çalışanları eleştirdi.
"KAN'ı yarışmadan çıkarma girişimi ancak kültürel bir boykot olarak anlaşılabilir" dedi ve şöyle devam etti:
"Bir boykot bugün İsrail ile başlayabilir ama nerede biteceği ya da başka kimi etkileyeceği bilinemez. Bu yarışmanın 70'inci yılı, gerçekten bu şekilde mi hatırlansın?"
İsrail, kamu yayıncısı KAN'ın EBU üyesi olması nedeniyle 1973'ten beri Eurovision'a katılıyor.
Ülke yarışmayı dört kez kazandı; son olarak 2018'de zafer elde etmiş ve 2025 yarışmasında ikinci olmuştu.
İzlanda ise hiç kazanmadı ancak 1999 ve 2009 yıllarında ikinci oldu.
Yarışmada iki yıldır İsrail'e karşı protestolar düzenleniyor.
Bu yıl İsviçre'nin Basel kentindeki finalde iki kişi sahneye çıkıp İsrailli şarkıcı Yuval Raphael'e boya atmaya çalışırken gözaltına alınmıştı.
Avrupa Yayın Birliği (EBU), Gazze'deki ateşkesin ardından Kasım ayında düzenlemeyi planladığı sanal toplantıyı iptal etmiş ve bu konuyu Aralık'ta İsviçre'nin Cenevre kentinde yüz yüze düzenlenecek olağan genel kurulda görüşmeye karar vermişti.
İsrail'in bu yılki yarışmada halk oyu almak için hükümet destekli bir kampanya yürütmesi ve yüksek miktarda oy alarak ikinci seçilmesinin ardından EBU, orantısız kampanyaları engelleyeceklerini ve izleyicilerin verebilecekleri oy sayısını 20'den 10'a indirdiklerini açıklamıştı.
Eurovision uzmanı Paul Jordan da durumu "Eurovision ve EBU için gerçek bir kriz" olarak niteledi:
"Burada bir kazanan yok. Apolitik olması için yaratılan bir şeyin siyasi bir futbol karşılaşmasına dönmesi büyük bir utanç."
Gazze'de 10 Ekim'de yürürlüğe giren ateşkesin ardından 13 Ekim'de İsrailli 20 rehine ve yüzlerce Filistinli mahpus serbest bırakıldı.
Hollandalı yayıncı 'ateşkes etkilemez' demişti
Hollandalı yayın kuruluşu AvroTros Eylül'deki açıklamasında Gazze'de ateşkes sağlanması halinde tutumunu değiştirmeyeceğini belirtmişti.
İsrail'in ulusal yayın kuruluşu Kan Eylül ayında, "yarışmanın uzun süredir devam eden, popüler ve başarılı katılımcılarından biri" olduğunu söyleyerek katılmasına izin verilmesi gerektiğini söylemişti.
Mayıs ayında yapılan son Eurovision Şarkı Yarışması'nda İsrail'den Yuval Raphael en yüksek halk oyunu almıştı.
Ancak, jüri oylarının dahil edilmesiyle Avusturya öne geçmiş ve İsrail yarışmayı ikinci tamamlamıştı.
