Son dönemde üst üste bazı Doğu Avrupa ülkelerinin hava sahalarını ihlal ederek Batı'nın tepkisini çeken Rusya'ya NATO'dan uyarı geldi.
NATO üyeleri, geçen hafta hava sahası üç Rus savaş uçağı tarafından ihlal edilen Estonya'nın 4'üncü Madde kapsamında acil istişare talebinde bulunması üzerine bugün bir toplantı gerçekleştirdi. NATO'nun kuruluş antlaşmasının 4'üncü Maddesi'nde "Taraflardan herhangi biri, taraflardan birinin toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı ya da güvenliğinin tehdit edildiğini düşündüğü zaman, tüm taraflar birlikte istişarede bulunacaktır" deniliyor.
Belçika'nın başkenti Brüksel'deki toplantı sonrası yapılan açıklamada, "Rusya hiçbir şüphe duymamalı: NATO ve müttefikler olarak, uluslararası hukuka uygun şekilde, kendimizi savunmak ve her yönden gelen tehditleri caydırmak için gerekli tüm askerî ve askerî olmayan araçları kullanacağız" denildi.
"5'inci Madde'ye bağlılığımız sarsılmazdır"
NATO üyesi 32 ülkenin açıklamasında "Kendi belirlediğimiz şekilde, zamanda ve alanda yanıt vermeyi sürdereceğiz. Beşinci Madde'ye bağlılığımız sarsılmazdır" ifadelerine yer verildi.
NATO antlaşmasının 5'inci Maddesi'nde, savunma ittifakına üye bir ülkeye yapılan saldırının tüm üye ülkelere yapılmış sayılacağı, kolektif yanıt verileceği belirtiliyor.
ABD öncülüğündeki NATO, geçtiğimiz haftalarda Rusya'ya ait insansız hava araçlarının (İHA) Polonya hava sahasına girmesinin ardından "Doğu Gözcüsü" isimli bir girişimi hayata geçirme kararı almıştı. Bu adım, hava sahası ihlalinin 4'üncü Madde uyarınca istişare edilmesini isteyen Polonya'nın talebi üzerine atılmıştı. Polonya'nın hava sahasının ihlal edildiği 10 Eylül'deki olay, bir NATO üyesinin, Rus İHA'larını vurduğu ilk vaka olmuştu.
Polonya'nın yanı sıra bu ay bir diğer NATO ülkesi Romanya da Rusya'ya ait İHA'ların hava sahasını ihlal ettiğini duyurmuştu.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte Doğu Avrupa ülkelerinin hava sahalarının daha iyi korunmasını amaçlayan "Doğu Gözcüsü" girişimini kamuoyuna duyururken "Bu askeri faaliyet, Danimarka, Fransa, İngiltere, Almanya ve diğerleri de dâhil olmak üzere müttefiklerden gelen çeşitli unsurları içerecek" açıklamasında bulunmuştu.
Rutte'den kritik soruya yanıt
Rutte bugün Brüksel'de gazetecilere yaptığı açıklamada, hava sahası ihlalleriyle ilgili olarak "İster kasıtlı olsun ister olmasın, Rusya'nın bu tehlikeli tutumunu sürdürdüğünü görmek istemiyoruz" dedi.
Rutte NATO'nun müttefik hava sahasına giren Rus uçaklarını düşürüp düşürmeyeceği yönündeki soru üzerine ise "İhlalde bulunan uçaklarla, örneğin onlara ateş açmak gibi, angajmana girilip girilmeyeceğine dair kararlar gerçek zamanlı olarak alınır" yanıtını verdi.
NATO Genel Sekreteri, "Bu kararlar her zaman; müttefik kuvvetlere, sivillere ya da altyapıya yönelik potansiyel risk ile niyet ve silah donanımı gibi cevaplamamız gerek sorular dâhil, uçağın oluşturduğu tehdide ilişkin mevcut istihbarata dayanır" diye ekledi.
Rutte, bugün görüşülen Estonya hava sahası ihlalinde ise herhangi bir tehdit tespit edilmediği için "NATO kuvvetlerinin tırmanmaya yol açmadan uçağı hızlıca önleyip eşlik ettiğini" belirtti.
