İstanbul'da Rusya ve Ukrayna'dan yetkililer üç yıl sonra ilk kez direkt görüşmelerde karşılıklı olarak masaya oturdu. Görüşmede Türk heyeti de yer aldı.
BBC muhabirleri iki taraf arasında görüşme öncesi bir el sıkışma olmadığını aktarıyor.
Yaklaşık iki saat süren görüşme öncesindeki 24 saatte Rusya'nın temsil düzeyi tartışıldı.
Ukrayna tarafı İstanbul görüşmelerinde "derhal ateşkes" amacında olduklarını kaydediyordu. Rusya heyetiyse Perşembe yaptıkları açıklamada, uzun vadeli barışa odaklandıklarını savundu.
İki taraf arasında yüz yüze ilk görüşmeye ABD tarafının da katılması bekleniyordu. Ancak Rus heyetinin son dakikada Amerikalı yetkililerin görüşmeye katılmamasını istediği aktarılıyor.
BBC'ye bilgi veren bir Ukraynalı yetkili, "Eğer gerçekten sorunları çözmek ve barışa doğru adımlar atmak isteselerdi, o zaman Amerikalıların salonda olmasını isterlerdi" dedi.
Görüşmeden neler çıktı?
Üç yıl ilk kez görüşen taraflar karşılıklı olarak 1000'er savaş esirini serbest bırakmayı kabul etti.
Açıklama Ukrayna heyetine liderlik eden Savunma Bakanı Rustem Umerov tarafından yapıldı.
Rusya delegasyonu başkanı Medinski de yaptığı açıklamada Ukrayna tarafının Putin ile görüşme isteğinin "not edildiğini" söyledi.
Medinski, "Her iki tarafın gelecekteki ateşkese ilişkin vizyonunu sunması konusunda anlaştığını" da belirtti.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da yaptığı X paylaşımında üzerinde anlaşılan başlıkları aktardı ve "Türkiye olarak Rusya ve Ukrayna arasında kalıcı barışa ulaşılmasını mümkün kılacak her türlü çabayı sergilemeye devam edeceğiz" dedi.
Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov, Dolmabahçe'de açıklama yapıyor ( 16 Mayıs )
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı'nın açılışında "Barış yolunda ilerlemek için bu fırsatı değerlendirmek zorundayız" dedi.
Bu görüşme öncesinde ABD, Ukrayna ve Türkiye arasında da üçlü formatta bir görüşme yapıldı.
Bu görüşmeye ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiha da katıldı.
Ankara'da Perşembe günü bir araya gelen Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy Cuma günü Arnavutluk'taki uluslararası bir zirveye katıldı.
Zelenskiy burada yaptığı konuşmada, "Putin Türkiye'ye gelmekten korkmasaydı, bu savaşı sona erdirmek için önemli adımlar atma şansımız gerçek olurdu" dedi.
ABD Başkanı Donald Trump Körfez turunun son günüde halen Birleşik Arap Emirlikleri'nde konuştu ve Putin ile birebir görüşme "zamanı geldi" dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Almanya Başbakanı Merz, İngiltere Başbakanı Starmer ve Polonya Başbakanı Tusk ve Zelenskiy, ABD Başkanı Donald Trump ile Tiran'daki zirve sırasında bir telefon görüşmesi yaptı.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da, Antalya'daki NATO dışişleri bakanları toplantısının ardından "Başkan Trump ve Başkan Putin birebir etkileşime girmedikçe bu konuda büyük bir ilerleme olmayacağını düşünüyorum" demişti.
ABD lideri Trump da Rusya'nın müzakerelere düşük seviyeli bir heyet göndermesinin hayal kırıklığı yaratıp yaratmadığı sorusuna "Putin'le ikimiz bir araya gelmedikçe bir şey olmayacak" dedi.
Trump ilerleme olması durumunda Cuma günü Türkiye'deki müzakereye katılabileceğini açıklamıştı.
Ukrayna, Türkiye ve ABD heyetleri, İstanbul'da ilk görüşme için bir araya geldi
Zelenskiy: Rusya savaşı bitirmek istemiyor
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy 15 Mayıs Perşembe günü Ankara'da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştükten sonra İstanbul'a bir heyet göndereceklerini açıklamıştı.
Zelenskiy, savunma bakanının başkanlık yapacağı heyeti, "Trump ve Erdoğan'a saygıdan" göndereceğini söyledi ve "Rusya savaşı bitirmek istemiyor" dedi.
Ön şart olmadan konuşmaya hazır olduklarını söyleyen Zelenskiy, Putin'e "Buluşalım" çağrısı yaptı.
Zelenskiy Beştepe'de Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir araya geldi.
Antalya'dan İstanbul'a gelen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya delegasyonu başkanı Medinski ile Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde 15 Mayıs Perşembe akşamı bir görüşme gerçekleştirdi.
Medinski heyetin düşük profilli olduğu eleştirilerine karşın, Putin tarafından yetkilendirildiğini savunuyor.
Ukrayna lideri Zelenskiy, Esenboğa Havalimanı'nda yaptığı kısa açıklamada, Rus heyetinin "konu mankeni" gibi göründüğünü söylemişti.
Medinski, 2022'de savaşın başlamasından hemen sonra, Belarus ve İstanbul'da yapılan görüşmelerde de Rus heyetine başkanlık etmişti.
Beştepe'deki görüşme
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy arasındaki görüşmeye ilişkin Beştepe'den açıklama yapıldı.
Erdoğan'ın görüşmede doğrudan müzakerelerin önemine vurgu yaptığı ifade edildi.
Uluslararası basın görüşme beklentisiyle Dolmabahçe'den yayın yapıyor
Açıklamada, "Cumhurbaşkanı Erdoğan müzakerelere başlanması için tarihi nitelikte bir fırsat yakalandığını, gerek teknik düzeyde gerek liderler seviyesinde görüşmeleri çok güçlü biçimde desteklediğini belirtti" deniliyor.
Zelenskiy, X hesabından yapılan paylaşımla Erdoğan'a teşekkür etti.
Ukrayna lideri mesajında, "Müzakerelerin gerçekten sonuç verici olmasını sağlamak için yakın koordinasyonu sürdüreceğiz" dedi.
Bu noktaya nasıl gelindi?
Putin'in günlerdir İstanbul'da yapılması planlanan görüşmelere katılıp katılmayacağı merak ediliyordu.
Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'dan Körfez ülkeleri gezisinin ikinci durağı Katar'a geçerken uçakta konuşan Trump "Benim orada olmamı tercih edeceğini biliyorum ve bu da bir ihtimal. Savaşı sona erdirebilirsek, bunu düşüneceğim" demişti.
Reuters'ın aktardığına göre Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva da 14 Mayıs Çarşamba günü Putin'i arayarak Türkiye'ye gitmesini istedi.
Fakat bu çağrılar karşılık bulmadı.
Trump, Rusya ve Ukrayna arasında 30 günlük bir ateşkes istiyor ve Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy de buna destek veriyor.
Ancak Putin önce görüşmelerin başlamasını istediğini ve bu müzakerelerde ateşkesin ele alınabileceğini söylemişti.
Rus lider 11 Mayıs Pazar günü Ukrayna'yla İstanbul'da "herhangi bir önkoşul olmadan" doğrudan görüşme yapılmasını önermişti. Ancak Putin bu açıklamasında görüşmelerde ülkesini kimin temsil edeceğini söylememişti.
Zelenskiy ise sadece Putin'in katılması halinde görüşmelerde yer alacağını açıklamıştı.
Zelenskiy ve Putin yalnızca Kasım 2019'da Paris'te yüz yüze görüşmüştü.
İki ülke arasındaki son doğrudan diyalog ise Mart 2022'de, Rusya'nın Ukrayna'yı işgale başlamasından haftalar sonra İstanbul'da gerçekleşmişti.
