ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 7 yıl sonra ilk kez görüştü. 2 saat 45 dakika süren zirve sonrası konuşan iki lider de görüşmenin yapıcı ve oldukça iyi geçtiğini söyledi. Putin ve Zelenski toplantı düzenleyeceklerini belirten Trump, "Bunu gerçekleştirmek Zelenski'ye bağlı." dedi.
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Alaska'da tarihi zirve için bir araya geldi.
Görüşmede başta Ukrayna krizinin çözümü olmak üzere ikili ilişkiler ile bölgesel ve uluslararası meseleler ele alındı.
Zirve çok sayıda gazeteci tarafından izlendi. ABD'li gazetecilerin Putin'e havaalanından itibaren sert sorular yöneltmesi, Zelenski'nin Beyaz Saray'da, bir gazeteci tarafından sert sözlerle eleştirilmesine benzetildi.
Rus basını Putin'in vücut dile üzerinden yorumlar yaptı, Rus liderin Trump'ın sert el sıkışması, kendisine çekmesi gibi "taktiklerini" yutmadığını yazdı. Rus medyasında liderlerin hereketleri, yürüyüşleri, el hareketleri üzerinden yorumlar yapıldı.
GÖRÜŞMEDEN NOTLAR
- Putin Trump'ın arabasına bindi, soluna oturdu.
- Kırmızı halı, F-35'lerin arasına serildi.
- Trump'ın Putin'in aracına daveti önceden planlanmış gibiydi. Putin itiraz etmedi.
- İki lider kırmızı halıda yürürken ABD'nin B2 bombardıman uçağı alçak uçuş yaptı. Zamanlama dikkat çekti.
-Görüşme yaklaşık 3 saat sürdü.
-Görüşmenin ardından konuşan iki lider de, "İyi ve yapıcı bir görüşme" mesajını verdi.
-Görüşmeden Ukrayna için anlaşma mesajı çıkmadı.
- İki liderin toplantı öncesi ve ortak basın toplantısında, arka planda "Pursuing Peace" yazısı dikkat çekti. "Barışın peşinden gitmek" anlamına gelen bu deyim, zirvenin sloganı.
TRUMP: TOP ZELENSKİ'DE
Alaska Zirvesi'nin ardından ABD basınına konuşan Trump, hiçbir şekilde kesinleşmiş bir anlaşma olmadığını söyledi.
Trump, "Anlaşma yapmaya oldukça yakın olduğumuzu düşünüyorum. Top Zelenski'de, ona tavsiyem anlaşma yapması." dedi.
Putin ve Zelenski ile bir toplantı düzenleyeceklerini belirten Trump, "Bunu gerçekleştirmek Zelenski'ye bağlı. Avrupa ülkeleri de sürece dahil olmalı." ifadelerini kullandı.
YEMEK İPTAL EDİLDİ, İKİ LİDER UÇAĞA BİNDİ
Görüşmenin bitmesinin ardından, ABD ile Rus heyetleri arasında yapılması planlanan öğle yemeği iptal edildi.
Putin ülkesine dönmek üzere uçağa binerken, Trump da Washington'a gitmek için "Air Force One" uçağına geçti.
TRUMP: ÇOK YAPICI GÖRÜŞME GERÇEKLEŞTİRDİK
ABD Başkanı Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski'yi arayacağını söyledi.
Trump, "Anlaşma yapmak, bu işi bir an önce bitirmek istiyoruz. Son derece anlamlı ve yapıcı bir görüşme gerçekleştirdik. Henüz tam olarak anlaşamadığımız birkaç önemli konu da var, ancak bazı ilerlemeler kaydettik. Anlaşma sağlanana kadar anlaşma olmamıştır." dedi.
Putin'in bir sonraki görüşme için Moskova'yı işaret etmesine Trump, "Eleştiri alabilirim ama olabilir." yanıtını verdi.
Putin ile görüşmesine ilişkin NATO üyesi ülkelerden "uygun olduğunu düşündüğü çeşitli kişileri" ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski'yi arayacağını belirten Trump, "Bugün gerçekten büyük ilerleme kaydettik. Başkan Putin ile her zaman harika bir ilişkim oldu. Birçok zorlu ve hatta iyi toplantılar yaptık." diye konuştu.
Trump, "Rusya aldatmacası yüzünden" sürecin şimdiye kadar geciktiğini, bunun süreci yürütmede zorluk çıkardığını ve Putin'in de bu durumu anladığını vurguladı.
Birçok noktada Putin ile anlaşmaya vardıklarını yineleyen Trump, geriye "çok az mesele kaldığını" ve kalanların bazılarının "o kadar da önemli olmadığını" dile getirdi.
Trump, geriye kalan meselelerden birinin "muhtemelen en önemlisi olduğunu" ve ona "ulaşma şansının çok yüksek olduğunu" aktardı.
PUTİN: GÖRÜŞME GÜZEL GEÇTİ
Ortak basın toplantısında ilk olarak Putin konuşmaya başladı. Putin, "Görüşmemiz yapıcı ve karşılıklı saygı çerçevesindeydi" dedi.
Putin, 1800'lü yılların ortalarında ABD'ye satılmadan önce Rusya'nın bir parçası olan Alaska'nın tarihini anlatarak devam etti.
ABD eyaletinde Rus Ortodoks kiliselerinin varlığına dikkat çeken Trump ise gazetecilere, "Bu mirasın, karşılıklı yarar sağlayan eşit bağları yeniden inşa etmemize ve geliştirmemize yardımcı olacağından eminim" dedi.
'İlişkiler son yıllarda kötüleşti'
Rusya Devlet Başkanı, basın toplantısındaki konuşmasına, ABD-Rusya ilişkilerinin son yıllarda kötüleştiğini kabul ederek devam etti.
"Rusya ile ABD arasında dört yıldır zirve yapılmadığı biliniyor ve bu uzun bir süre. Bu dönem ikili ilişkiler için çok zordu. Ve dürüst olalım, Soğuk Savaş'tan bu yana en düşük seviyeye gerilediler. Bunun ülkelerimize ve genel olarak dünyaya fayda sağlamadığını düşünüyorum. Devlet başkanları arasında yüz yüze görüşme uzun zamandır beklenen bir şeydi."
'Ukrayna'nın güvenliği sağlanmalı'
Putin ayrıca, Ukrayna'nın güvenliğinin sağlanması gerektiği konusunda hemfikir olduğunu ifade etti.
"Trump'ın Ukrayna'nın güvenliğinin sağlanması gerektiği yönündeki görüşüne katılıyorum ve elbette bu konuda çalışmaya hazırız" diyen Putin, şöyle ekledi:
"Birlikte vardığımız anlaşmanın, bu hedefe yaklaşmamıza yardımcı olacağını ve Ukrayna'da barışa giden yolu açacağını umuyorum."
Putin ayrıca, "Kalıcı ve uzun vadeli bir çözüm için çatışmanın temel nedenlerini ortadan kaldırmamız gerekiyor" diye ekledi.
'Bir sonraki görüşme Moskova'da olsun'
Putin, Trump ile yapacakları bir sonraki görüşmenin Moskova'da gerçekleşmesini önerdi.
Trump'ın "Çok yakında sizinle konuşacağız ve muhtemelen çok yakında tekrar görüşeceğiz" demesi üzerine Putin, İngilizce olarak, "Bir dahaki sefere Moskova'da" dedi.
Trump'ın tepkisi ise net değildi. ABD Başkanı, "Bu ilginç bir konu, bu konuda biraz eleştirilirim ama bunun gerçekleşebileceğini de görebiliyorum" diye konuştu.
'Biraz ilerleme kaydettik'
Putin'in ardından sözü alan Trump, verimli bir görüşme gerçekleştirdiklerini ve "biraz ilerleme" kaydettiklerini söyleyerek başladı.
ABD Başkanı, NATO müttefiklerini ve Ukrayna lideri Zelenskiy de dahil olmak üzere bir dizi lideri arayacağını söyledi. Olası bir anlaşmanın "nihayetinde" onlara bağlı olduğunu ve anlaşmak zorunda olduklarını belirtti.
Öte yandan iki liderin görüşmesinden Ukrayna'da savaşı sona erdirecek bir anlaşma çıkmadı.
"Anlaşana kadar anlaşma yok" diyen Trump, "Büyük ilerleme kaydedildi ancak o noktaya ulaşamadık" ifadesini kullandı.
Görüşmeyi "son derece verimli" olarak nitelendiren ABD Başkanı, bazı hususların henüz kararlaştırılmadığını da sözlerine ekledi.
Trump'ın Putin'e ilk ismiyle seslenmesi de dikkatleri çekti. ABD Başkanı, "Çok yakında görüşürüz Vladimir" ifadelerini kullandı.
Trump'ın sözleri, üç saat süren görüşmede tam olarak neyin kararlaştırıldığına netlik kazandırmadı.
Putin'den Kiev ve Avrupa liderlerine: 'İlerlemeyi baltalamayın'
CNN'e göre Putin, basın toplantısında Ukrayna ve Avrupa liderlerine seslenerek sürece müdahale etmemelerini de söyledi.
"Kiev ve Avrupa başkentlerinin tüm bunları yapıcı bir şekilde algılayıp, herhangi bir engel oluşturmayacaklarını, provokasyonlar ve perde arkası entrikalarla bu ilerlemeyi sekteye uğratmaya çalışmayacaklarını umuyoruz."
'Kardeş ülke' vurgusu
Rusya Devlet Başkanı'nın konuşması sırasında Ukrayna'yı "kardeş ülke" olarak nitelemesi de dikkatleri çekti.
"Ukraynalılar bizim için kardeş bir millettir. Yaşanan her şey bir trajedi ve bizi yaralıyor."
