Ukrayna’daki savaşta barış ihtimali yeniden uluslararası gündemin merkezine oturdu. Fransa, İngiltere ve Almanya liderlerinin öncülüğünde Kiev’e destek amacıyla “gönüllüler koalisyonu” kurulması için çevrimiçi bir toplantı planlanırken, ABD’nin Rusya’ya güvenlik garantileri karşılığında barış teklifi sunduğu iddiası tartışmaları daha da alevlendirdi.
Fransa Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, İngiltere, Fransa ve Almanya liderleri, Ukrayna'da barışa yönelik adımları görüşmek üzere Kiev'in müttefiklerinin katılacağı bir "gönüllüler koalisyonu" oluşturacak bir çevrimiçi toplantı gerçekleştirecek. Öte yandan İngiliz basını, ABD'nin Rusya'ya barış anlaşması karşılığında Ukrayna'nın Batı'dan güvenlik garantileri alması teklifi yaptığını öne sürdü.
ABD, Ukrayna'ya barış anlaşması durumunda NATO tarzı güvenlik garantileri teklif etti ancak bu durum Kiev'in resmen ittifaka katılımını içermiyor.
Elysee Sarayı'ndan yapılan açıklamaya göre, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz tarafından ortaklaşa koordine edilen toplantı, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin ABD-Rusya zirvesinin ardından Washington'a gitmesinden bir gün önce gerçekleşecek.
ABD'NİN RUSYA'YA TEKLİFİ
The Telegraph'ın haberine göre, Trump görüşmede Putin'e Ukrayna'nın güvenlik garantileri talebini iletti. Teklifte Ukrayna'nın NATO'ya üye olmasına ilişkin bir detay yer almadığı kaydedilen haberde, ABD ve Avrupa ülkelerinin Ukrayna'ya bir saldırı durumunda savunma amaçlı harekete geçmekle yükümlü olacağı söylendi. Haberde, bu teklifin, ABD ve Ukrayna'nın Avrupalı müttefiklerinin, NATO'nun 5. Maddesi'ne benzer şekilde, Ukrayna'ya yönelik gelecekteki bir saldırıya karşılık vermekle yükümlü olacağı anlamına geldiği belirtildi. NATO'nun 5. Maddesi, bir üye ülkeye yönelik saldırının tüm ittifak üyelerine yapılmış sayılacağını öngörüyor.
Putin'in, cuma günü Alaska'da Donald Trump ile yaptığı görüşmede bu konuda mutabık kaldığı bildirildi. Rus lider, Ukrayna'nın NATO üyeliğini çatışmanın "temel nedeni" olarak gösterirken, Trump ise Kiev'in ittifaka katılma ihtimalini daha önce dışlamıştı.
Washington Post gazetesine konuşan ve adları açıklanmayan iki ABD’li yetkiliye dayandırılan haberde, Trump’ın Alaska’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmenin ardından Zelenskiy ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesine ilişkin detaylar paylaşıldı.
“DONBAS’IN TAMAMINI RUSYA’YA BIRAK”
Haberde, Trump’ın barış anlaşması için daha önce öne sürdüğü ateşkes koşulundan vazgeçtiği ve bunun yerine doğrudan bir barış anlaşması yapılmasını tercih ettiği belirtildi.
Aynı haberde, Trump’ın Zelenskiy ile telefon görüşmesinde, halihazırda Rusya kontrolündeki bölgelere ek olarak "Donbas’ın tamamını Rusya’ya bırakmasını" istediği ve karşılığında savaşı sona erdirme sözü verdiği iddia edildi.
AVRUPALI LİDERLER ZELENSKİ-TRUMP GÖRÜŞMESİNE DAVET EDİLDİ
New York Times gazetesinin iki üst düzey Avrupalı yetkiliye dayandırdığı haberde, Avrupalı liderlerin, pazartesi günü Trump ve Zelenski'nin Beyaz Saray'da gerçekleştireceği toplantıya davet edildiği bildirildi.
Avrupalı liderler, bugün yaptıkları açıklamada, Rusya'nın Ukrayna'nın NATO veya AB üyeliğini engellemesine izin verilmemesi gerektiğini vurgulamıştı.
FRANSA'DAN "KİEV'E DESTEĞİN SÜRMESİ" MESAJI
Fransa lideri Macron, Ukrayna'da "sağlam ve kalıcı bir barış" tesis edilene kadar Kiev'e verilen desteğin sürdürülmesi ve Rusya'ya yönelik baskıların devam etmesi gerektiğini ifade etti.
ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki görüşmenin ardından sosyal medya platformu X'ten yaptığı açıklamada Macron, gelecekteki olası bir barış anlaşması için "kırılmaz" güvenlik garantilerinin şart olduğunu vurguladı. Ayrıca, Rusya'nın "taahhütlerini yerine getirmeme eğiliminin iyi belgelendiği" konusunda uyarıda bulundu.
STARMER: ZELENSKİ BARIŞ GÖRÜŞMELERİNE KATILMALI
İngiltere Başbakanı Starmer, Trump'ın Putin ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, Trump'ın çabalarının "Rusya'nın Ukrayna'daki yasadışı savaşını sona erdirmeye her zamankinden daha fazla yaklaştırdığını" ifade etti.
Alaska zirvesinin Avrupalı liderlerle görüşen Starmer, "İlerleme kaydedilmiş olsa da bir sonraki adım Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin de katılımıyla yapılacak yeni görüşmeler olmalı" dedi.
AB UKRAYNA İÇİN 'KESİN GÜVENLİK GARANTİLERİ' İSTİYOR
AB, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Polonya ve Finlandiya liderleri, Alaska zirvesinin ardından Trump ve Zelenski'nin katılımıyla üçlü zirve çağrısı yaparak, Gönüllüler Koalisyonu olarak diplomatik çözüm ve güvenlik garantileri konusunda aktif rol oynamaya hazır olduklarını bildirdi.
Açıklamada Trump'ın da öngördüğü gibi, bir sonraki adımın Zelenski'nin de dahil edildiği görüşme olması gerektiğinin altı çizildi.
"Başkan Trump ve Başkan Zelenski ile Avrupa desteğiyle üçlü bir zirve için çalışmaya hazırız" ifadesine yer verilen açıklamada Avrupa'nın tutumu şöyle özetlendi:
"Ukrayna'nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü etkili bir şekilde savunabilmesi için kesin güvenlik garantilerine sahip olması gerektiği konusunda netiz. Başkan Trump'ın ABD'nin güvenlik garantileri vermeye hazır olduğu yönündeki açıklamasını memnuniyetle karşılıyoruz. Gönüllüler Koalisyonu, aktif bir rol oynamaya hazırdır. Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine veya üçüncü ülkelerle işbirliğine hiçbir sınırlama getirilmemelidir. Rusya, Ukrayna'nın AB ve NATO'ya katılımını veto edemez. Topraklarıyla ilgili kararları almak, Ukrayna'nın sorumluluğundadır. Uluslararası sınırlar zorla değiştirilmemelidir."
AB RUSYA'YA YAPTIRIMLARI ARTIRACAK
AB ülkeleri, Trump-Putin zirvesinin ardından yaptıkları ortak açıklamada, Rusya'ya yönelik yaptırımları artırmaya devam edeceklerini duyurdu.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Macron ve Merz'in imzaladığı açıklamada, "Adil ve kalıcı bir barış sağlanana kadar Rusya'nın savaş ekonomisine yönelik yaptırımları ve diğer ekonomik önlemleri güçlendirmeye devam edeceğiz" ifadelerine yer verildi.