İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun bugün Beyaz Saray'a yapacağı ziyaret öncesinde, Tel Aviv hükümetinin Katar'a bir müzakere ekibi gönderdiği bildirildi. ABD basını, Katar'ın başkenti Doha'da yürütülecek müzakerelerde Hamas'a sunulacak ateşkes teklifinin detaylarını yayınladı.
Ateşkes teklifinin basına ulaşan taslak metninde, Hamas'ın 10 canlı rehineyi ve 18 İsraillinin cenazesini iade etmesi öngörülüyor. Belgede, İsrail güçlerinin Gazze'nin İsrail ve Mısır sınırındaki tampon bölgeye çekilmesi ve bölgeye yoğun insani yardım ulaştırılması şartı bulunuyor. Yardımların Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşları ve Filistin Kızılayı tarafından dağıtılacağı belirtilen ateşkes teklifinde, Amerikan Gazze İnsani Yardım Vakfı'nın rolüne dair net bir ifade yer almıyor.
Önceki ateşkes anlaşmalarında olduğu gibi, Doha'da da İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutukluların rehineler karşılığında serbest bırakılması gündemde. Ancak serbest bırakılacak mahkum sayısına dair henüz mutabakat sağlanamadı.
Netanyahu, Washington'a hareket etmeden önce gazetecilere yaptığı açıklamada, Hamas'ın askeri ve idari kapasitesini ortadan kaldırma hedefini vurgulayarak, "Hayatta olan 20 rehine var, 30'u ise ölü. Kararlıyım, kararlıyız, hepsini geri getirmeye kararlıyız. Ayrıca Gazze'nin artık İsrail için bir tehdit oluşturmamasını sağlamaya da kararlıyız" ifadelerini kullandı.
Trump ve Netanyahu, bugün Beyaz Saray'da bir araya geldi. İki ismin görüşmesinde ana gündemin Gazze'de ateşkesin sağlanması olması bekleniyor.
İSRAİL'E KARŞI TRUMP GARANTİSİ
Belgede, "ABD Başkanı'nın İsrail'in askeri operasyonları durdurma taahhüdünü garanti ettiği" vurgulanırken, Trump'ın ateşkes anlaşmasını bizzat duyuracağı da kaydedildi.
Associated Press (AP), görüşmelere yakın bir kaynak tarafından iletildiğini ifade ettiği belgenin iki yetkili tarafından da teyit edildiğini ifade etti. Teklif, Hamas'ın talep ettiği "kalıcı ateşkes" garantisini içermese de, metinde 60 günlük süre boyunca müzakerelerin yürütüleceği belirtildi.
AP'ye göre, Trump'ın kişisel garantisi, İsrail'in geçmişte olduğu gibi ateşkesi tek taraflı bozmayacağına dair Hamas'a güvence verme amacı taşıyor. Trump geçen hafta yaptığı açıklamada, İsrail'in 60 günlük ateşkes şartlarını kabul ettiğini açıklamıştı.
Gazze'de 27 Mayıs'tan bu yana İsrail-ABD güdümlü "Gazze İnsani Yardım Vakfı" tarafından insani yardım adı altında kurulan dağıtım bölgelerinde Filistinlilerin hedef alındığı sistematik saldırılar sonucu yaşamını yitirenlerin sayısı 751'e, yaralıların sayısı 4 bin 931'e çıktı.
TRUMP ATEŞKESİN 'YAKIN' OLDUĞUNU DUYURDU
Trump, Gazze'de ateşkes anlaşmasının "yakın" olduğunu bildirdi. "Sanırım, Gazze'de bir anlaşmaya yakınız" diyen Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Washington'a doğru uçtuğu saatlerde Gazze'de ateşkesin sağlanması konusundaki kararlığını vurguladı.
ABD Başkanı, Gazze'de bir ateşkesin "bu hafta içinde" mümkün olabileceği değerlendirmesinde bulunduğu konuşmasında şunları dile getirdi:
"Bence önümüzdeki hafta Hamas ile rehinelerin birçoğuyla ilgili bir anlaşmaya varmamız için iyi bir şans var. Biliyorsunuz, rehinelerin çoğunu kurtardık ancak kalan rehinelerin de birçoğu çıkacak. Bunu bu hafta yapacağımızı düşünüyoruz."
ATEŞKES METNİNDE DEĞİŞİKLİK TARTIŞMASI
İsrail'in kabul ettiği şartların AP'nin incelediği belgedekilerle aynı olup olmadığı netlik kazanmadı. Hamas'ın ateşkes mutabakatında bazı değişiklik talepleri olduğu bilinirken, revize edilmesi istenen detaylara ilişkin bilgi paylaşılmadı.
Netanyahu'nun ofisi, Hamas'ın ateşkes teklifinde "kabul edilemez" değişiklikler talep ettiğini iddia etmişti. Buna karşılık Hamas, 4 Temmuz'da teklife "olumlu" yanıt verdiğini bildirmişti.
Hamas, ateşkesin kalıcı olması ve İsrail birliklerinin Gazze'den tamamen çekilmesi yönünde garanti istedi. Önceki müzakereler, İsrail'in bölgeden çekilmeyi reddetmesi nedeniyle tıkanmıştı. Netanyahu, Hamas'ın tamamen etkisiz hale getirilmesi gerektiğini savunarak saldırıların süreceğini vurgulamıştı.
Netanyahu Washington'a gidiyor, Gazze için ateşkes görüşmelerinin ilk turunda anlaşma yok
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun bugün başlayacak ABD gezisi öncesi BBC'ye konuşan bir Filistin yetkilisi, İsrail ile Hamas arasındaki dolaylı ateşkes görüşmelerinin son turunun herhangi bir ilerleme sağlanamadan sona erdiğini söyledi.
Müzakereler hakkında bilgi sahibi olan Filistinli yetkiliye göre Katar'ın başkenti Doha'da iki ayrı binada yapılan görüşmeler yaklaşık 3,5 saat sürdü.
Katar ve Mısır'dan arabulucular, taraflar arasında mekik dokudu, karşlılıklı mesajları ve açıklamaları iletti. Ancak görüşmelerde ilerleme sağlanamadı.
Filistinli yetkili, arabulucuların engelleri aşmak ve iki taraf arasındaki görüş ayrılıklarını azaltmak amacıyla her bir heyetle ayrı ayrı toplantılar yapmayı planladıklarını söyledi.
Haberin başlığını atlayın ve okumaya devam edin
Yetkili, ateşkes görüşmelerinin bugün yeniden başlamasının beklendiğini de ekledi.
Trump-Netanyahu görüşmesi merakla bekleniyor
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bugün Washington'da ABD Başkanı Donald Trump ile görüşecek.
Binyamin Netanyahu, Trump ile yapacağı görüşmenin, daha fazla rehinenin serbest bırakılması ve Gazze'de ateşkes sağlanması için anlaşmaya varılması çabalarının ilerlemesine yardımcı olacağını düşündüğünü söyledi.
Netanyahu ayrıca müzakerecilerine, İsrail'in kabul ettiği koşullar altında bir ateşkes anlaşmasına varılması yönünde net talimatlar verdiğini belirtti.
Hamas, son ateşkes önerisine olumlu yanıt verdiğini açıkladı ancak herhangi bir anlaşmaya varılması için hala iki taraf arasındaki bazı görüş ayrılıklarının giderilmesi gerektiğini vurguluyor.
Hamas şimdilik, daha önce ısrar ettiği aynı koşulların yerine getirilmesini bekliyor gibi görünüyor. Bu şartlar da, herhangi bir ateşkesin sonunda tüm düşmanlıkların sona ermesi garantisi ve İsrail askerlerinin Gazze'den çekilmesi.
Netanyahu hükümeti bunu daha önce reddetmişti.
İsrail'in pozisyonu da büyük ölçüde değişmemiş olabilir.
Netanyahu, ABD gezisi öncesi, hâlâ üç misyon olarak tanımladığı hedeflerin altını çizdi:
Tüm rehinelerin serbest bırakılması ve (ölenler de dahil) geri gönderilmesi
Hamas'ın yeteneklerinin yok edilmesi
Hamas'ın bölgeden uzaklaştırılması sonrası Gazze'nin artık İsrail için bir tehdit oluşturmamasının sağlanması
Katar ve Mısır'dan arabulucuların, Mart ayında sona eren ateşkesten bu yana diğer girişimleri sekteye uğratan anlaşmazlık noktalarını aşmak için İsrail ve Hamas arasındaki dolaylı görüşmelerde çok çalışmaları gerekecek.
İsrail, o tarihten bu yana Hamas'a yönelik saldırılarını büyük yoğunlukla yeniden başlattı ve Gazze'ye yardım girişine 11 hafta boyunca, birkaç hafta önce kısmen kaldırdığı bir abluka uyguladı.
İsrail hükümeti, söz konusu tedbirlerin Hamas'ı daha da zayıflatmayı ve müzakereye zorlayarak rehineleri serbest bırakmayı amaçladığını söylüyor.
İsrail ordusu, son 24 saatte 130 Hamas hedefini vurduğunu ve çok sayıda militanı öldürdüğünü açıkladı.
Ancak Gazze'de yaşamlarını yitiren sivillerin sayısı da artmaya devam ediyor. Gazze'deki hastane yetkilileri Pazar günü 30'dan fazla kişinin öldürüldüğünü söyledi.
Şimdi akıllardaki soru sadece Katar'daki görüşmelerin her iki taraf için de kabul edilebilir bir uzlaşmayla sonuçlanıp sonuçlanmayacağı değil.
Trump'ın bugünkü görüşmede Netanyahu'yu savaşın sona ermesi gerektiğine ikna edip edemeyeceği de merakla bekleniyor.
İsrail'de birçok kişi, kalan rehineleri kurtarmak için bunun ödemeye değer bir bedel olduğuna inanıyor.
Cumartesi akşamı İsrail'de bir kez daha çok sayıda İsrailli sokaklara döküldü ve Netanyahu'ya, rehinelerin serbest bırakılması için anlaşmaya varması çağrısı yaptı.
Ancak Netanyahu'nun kabinesinde Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich gibi sertlik yanlısı isimler var.
Bu bakanlar, Hamas tamamen ortadan kaldırılmadan Gazze'deki savaşın noktalanmasına karşı olduklarını bir kez daha dile getirdiler.
Bir kez daha ateşkes anlaşmasına doğru gerçek bir ivme görülüyor ancak İsrail hükümetinin ya da Hamas'ın şu ana dek ortaya koydukları temel koşulların gerisinde kalabilecek bir anlaşmaya hazır olup olmadıkları konusunda belirsizlik var.
Ve bir kez daha Gazze'deki Filistinliler ve hâlâ bölgede tutulan İsrailli rehinelerin aileleri hararetle, bunun başta umut veren ama sonra hayal kırıklığı yaratan bir başka gelişme olmamasını umuyor.
İsrail ordusu, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te gerçekleştirdiği ve yaklaşık 1200 kişinin hayatını kaybettiği, 251 kişinin rehin alındığı saldırılara yanıt olarak Gazze'de askeri operasyon başlattı.
Gazze'de 7 Ekim 2023'ten bu yana devam eden İsrail saldırılarında 57 binden fazla Filistinli yaşamını yitirdi. Ölenlerin yarısından fazlası kadın ve çocuklardan oluşuyor. Harvard Üniversitesi ise bağımsız kaynaklardan teyid ederek katledilen Filistinli sayısının en az 470 bin olduğunu duyurdu.
