USAID destekçilerinin dünya çapında sayısız hayat kurtardığını söylediği insani yardım çalışmalarının sona ermesiyle birlikte ajans, kalan az sayıdaki personeli, işlevleri ve programlarıyla birlikte ABD Dışişleri Bakanlığı bünyesine katılacak.
Altmış yıllık faaliyetlerinin ardından ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID), ABD Başkanı Donald Trump tarafından feshedildi.
Kapanış, yönetimin federal hükümet üzerindeki baskısının bir parçası ve Elon Musk'ın "savurgan" hükümet harcamalarını ortadan kaldırmayı amaçlayan Hükümet Verimliliği Departmanı'nın (DOGE) başlıca hedeflerinden biriydi.
1961 yılında ABD Kongresi Dış Yardım Yasası'nı kabul etti ve dönemin Başkanı John F. Kennedy bir icra emriyle USAID'i bağımsız bir ajans olarak kurdu ve diğer ajansları yeni federal yapıda birleştirdi.
Yıllar boyunca USAID'in misyonu, aşırı yoksulluğu sona erdirmek ve dirençli, demokratik toplumları teşvik etmek için ülkelerle ortaklık kurmak oldu. Ancak Trump yönetimi, ajansın 60 yıllık çalışmaları için "gösterilecek çok az şey" olduğunu söylüyor.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, USAID'in ve kalan programlarının salı gününe kadar Dışişleri Bakanlığı bünyesine alınmasını emretmişti.
Rubio salı günü sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Vergi mükelleflerinin sırtından dünya çapında bir Sivil Toplum Kuruluşları sanayi kompleksi yaratmanın ötesinde, USAID'in Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana gösterecek çok az şeyi var," dedi.
USAID'i yöneten 13 bin personel ve kurumsal yüklenicinin yalnızca küçük bir kısmının işlerini sürdürmesi planlanırken, bazıları sistemler devre dışı kalmadan önce, yönetimin dış yardımları tasfiye etmesinden kurtulan dünya çapındaki programların küçük bir dilimine vaat edilen fonları aktarmak için çalıştıklarını söyledi.
Dışişleri Bakanı Marco Rubio salı günü yaptığı sosyal medya paylaşımında, "Bu bugün sona eriyor," dedi. Rubio, Amerikalı vergi mükelleflerinin artık "uzak diyarlardaki başarısız hükümetleri finanse etmek için vergi ödemeyecekleri" sözünü verdi.
Trump, başkan olarak ikinci kez göreve gelmesinden birkaç hafta sonra ajansı lağvetmek için harekete geçti. ABD Başkanı ve Musk, ajansı çok az kanıtla dolandırıcılık, israf ve solcu ve liberal bir gündemi desteklemekle suçladı.
Destekçileri, USAID'in dünya çapında sağlık sistemlerini ve insani yardım ağlarını temelden geliştirdiğini, demokrasiyi teşvik ettiğini ve ülkeleri ve insanları yoksulluktan kurtararak hayat kurtardığını, mülteci krizlerini ve savaşları durdurduğunu ve Washington için pazarlar ve ticaret ortakları inşa ettiğini söylüyor.
Rubio, Trump yönetiminin yeni daraltılmış yardım sisteminin krizlere daha hızlı yanıt vermek için bürokrasiyi azaltacağını, daha az sayıda bölgesel büroda sahadaki diplomatları güçlendireceğini ve yardım yerine ABD ticaretini vurgulayacağını belirtti.
USAID'in bağımsız bir ajans olarak son günleri hakkında yorum yapması istenen Dışişleri Bakanlığı, bu hafta dış yardım halefi America First'ü tanıtacağını söyledi.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Yeni süreç, uygun gözetimin yapılmasını ve harcanan her vergi dolarının ulusal çıkarlarımızın ilerletilmesine yardımcı olmasını sağlayacaktır," denildi.
Trump kararını verdi! Milyonlarca kişi ölüm riski altında
Lancet dergisinde yayınlanan yeni bir araştırma, ABD'nin dış yardımları kesmesi nedeniyle 14 milyon insanın hayatını kaybedebileceğini ortaya koydu. Ölenlerin üçte birini küçük çocukların oluşturması bekleniyor.
ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID), Başkan Donald Trump'ın Ocak ayında göreve başlamasından önce küresel insani yardım fonlarının yüzde 40'ından fazlasını finanse ediyordu. Trump yönetimi, federal hükümet bütçesinde tasarruf sağlamak amacıyla Hükümet Verimlilik Departmanı'nı (DOGE) kurdu ve dünyanın en zengin iş insanı Elon Musk'ı kurumun başına getirdi.
Trump'ın danışman ekibine de dahil edilen ABD'li milyarder Musk, USAID'i hedef alan açıklamalar yaparak ajansı bütçeyi boşa harcamakla suçladı. DOGE, USAID'in bütçesinde kesintiye giderken, kurum çalışanları da işten çıkarıldı. Musk yaptığı açıklamada, ajansı "odun kırma makinesinden geçirdiklerini" ve ABD bütçesinin boşa harcanmasını engellediklerini iddia etti.
91 MİLYON HAYAT KURTARILDI
Barselona Küresel Sağlık Enstitüsü (ISGlobal), USAID bütçe kesintilerinin olası etkilerini araştıran bir rapor hazırladı. ISGlobal araştırmacısı Davide Rasella, fon kesintilerinin "savunmasız nüfuslar için sağlık alanında yirmi yıldır kaydedilen ilerlemeyi durdurma ve hatta geri çevirme riski taşıdığı" uyarısında bulundu.
Rasella, "Düşük ve orta gelirli ülkeler için ortaya çıkacak şok, küresel bir salgın veya büyük çaplı bir silahlı çatışmayla karşılaştırılabilir düzeyde olacaktır" dedi.
ISGlobal ekibi, 133 ülkeden gelen verileri inceleyerek USAID fonlarının 2001-2021 yılları arasında gelişmekte olan ülkelerde 91 milyon ölümü engellediğini tespit etti. Uzmanlar, ABD hükümetinin bu yıl yüzde 83'lük fon kesintisinin etkilerini tahmin etmek için bir model geliştirdi.
14 MİLYON KİŞİ ÖLÜM RİSKİ ALTINDA
Araştırma sonuçlarına göre, kesintiler 2030 yılına kadar 14 milyondan fazla önlenebilir ölüme yol açabilir. Bu ölümlerin 4.5 milyondan fazlasını beş yaş altı çocukların oluşturduğu ve yılda yaklaşık 700 bin çocuğun hayatını kaybedebileceği belirtildi.
Araştırmacılar, I. Dünya Savaşı'nda yaklaşık 10 milyon askerin öldüğünü hatırlatarak, tahmini ölüm sayısının büyüklüğüne dikkat çekti.
USAID destekli programların, insani yardıma ihtiyaç duyulan bölgelerde ölüm oranını yüzde 15 azalttığı belirlendi. Özellikle beş yaş altı çocuk ölümlerinde yüzde 32'lik bir düşüş sağlandığı kaydedildi.
Araştırma, USAID fonlarının önlenebilir hastalık kaynaklı ölümleri engellemede etkili olduğunu kanıtladı. Yüksek düzeyde destek alan ülkelerde HIV/AIDS kaynaklı ölümlerin, az fon alan ülkelere göre yüzde 65 daha az olduğu tespit edildi. Sıtma ve tropikal hastalıklardan kaynaklanan ölümlerin de USAID yardımları sayesinde yarı yarıya azaldığı ifade edildi.
USAID'deki fon kesintilerinin ardından Almanya, İngiltere ve Fransa gibi ülkeler de dış yardım bütçelerinde kesinti planlarını duyurdu.
Uzmanlar, bu durumun küresel insani krizi derinleştirebileceği konusunda uyarıyor.
