Tarımda ve tıpta kullanılan antifungal (mantar karşıtı) ilaçlar kritik öneme sahip olsa da bu bileşenlerin aşırı ve plansız kullanımı, mantarların direnç geliştirmesine neden olabiliyor.
Dünya genelinde mantar enfeksiyonlarında ciddi bir artış yaşanırken, ABD’deki Kaliforniya Üniversitesi Davis'ten iki enfeksiyon hastalıkları uzmanı tehlikeye dikkat çekti.
Dr. George Thompson ve Dr. Angel Desai, New England Journal of Medicine dergisinde yayımladıkları makalede, zararlı mantarları öldürmek için geliştirilen yeni tarım ilaçlarının insanlar ve hayvanlarda görülen tehlikeli enfeksiyonların tedavisini zorlaştırabileceği uyarısında bulundu.
Halihazırda mantarlar dünya çapında hem sağlık hem de ekonomi açısından büyük sorunlara yol açıyor. Tarımda ve tıpta kullanılan antifungal (mantar karşıtı) ilaçlar kritik öneme sahip olsa da bu bileşenlerin aşırı ve plansız kullanımı, mantarların direnç geliştirmesine neden olabiliyor. Uzmanlara göre bu durum, insanlarda hayat kurtaran tedavilerin işe yaramamasına yol açabilir.
Thompson ve Desai, mantar ve bakteriler gibi patojenlerle mücadelede daha bütüncül bir “tek sağlık” yaklaşımının benimsenmesi gerektiğini belirtti. Bu yaklaşım, insan, hayvan ve çevre sağlığının birbirine bağlı olduğunu vurguluyor.
“Antibiyotik direnci gibi tehlikeler, antimikrobiyal ajanları bilinçli kullanmamız gerektiğini bize sürekli hatırlatıyor,” diyen Thompson, hayvancılıkta antibiyotiklerin yaygın kullanımı sonucu gelişen direnç sorununu örnek gösterdi.
"Benzer bir kaygıyı çevrede kullanılan antifungaller için de taşıyoruz."
İklim değişikliği ve seyahat
İklim değişikliği, rüzgar yönleri ve küresel hareketlilik de mantarların yayılmasını kolaylaştırıyor. Ayrıca seyahat eden insanlar, göçmen hayvanlar ve kontamine olmuş eşyalar, patojenleri farklı bölgelere taşıyabiliyor.
Son yıllarda insanlarda ciddi enfeksiyonlara neden olan mantar türlerinde hızlı bir artış gözlemleniyor. Tedavisi zor olan örneklerden biri de Candida auris. Bu mantarın insan hücrelerine benzer yapısı nedeniyle tedavide kullanılan ilaçlar ciddi yan etkilere yol açabiliyor. Üstelik klinik kullanımda çok az sayıda etkili antifungal bulunduğundan, direnç gelişimini önlemek büyük önem taşıyor.
Makalenin yazarları, antifungal direncin doğrudan kullanılan ilaç miktarıyla bağlantılı olduğunu belirterek, tarım ilaçlarının geliştirilmesi ve kullanımının küresel düzeyde koordine edilmesi çağrısı yaptı.
Thompson ve Desai, ulusal ve uluslararası düzenleyici kurumlar arasında yapılacak ortak karar alma süreçlerinin uzun vadede maliyetleri azaltabileceğini ve dirençli patojenlerin hızlı yayılımıyla ortaya çıkabilecek daha büyük riskleri önleyebileceğini de vurguladı.
