Dünya nefesini tuttu günlerdir Orta Doğu'da yaşananları takip ediyor. İsrail'in cuma sabahı İran'ın başkenti Tahran'da bulunan hedefleri vurmasıyla başlayan çatışmalar, 6'ncı gününde devam ediyor. Bu süreçte akıllarda çok önemli bir soru var: ABD İran'ı vuracak mı?
Başkan Donald Trump'ın dün G7 zirvesinden erken ayrılıp ABD'ye dönmesi ve "İran anlaşmayı kabul etmeliydi. Ateşkesten daha iyi bir çözüm için çalışıyorum" şeklindeki açıklamaları şüpheleri artırırken, The New York Times'ın bugün yayımladığı bir haber de ABD'nin alarma geçtiğini gözler önüne serdi.
Gazete, haberini istihbarat raporlarını değerlendiren Amerikalı yetkililerin verdiği bilgilere dayandırdı. Buna göre, Tahran ABD'nin İsrail'in yanında savaşa girmesi halinde yaşanacaklara ilişkin senaryosunu şimdiden oluşturdu. Haberde, İran'ın Orta Doğu'da bulunan ABD üslerini vurmak için gerekli füzeleri ve diğer askeri ekipmanları hazırladığı belirtildi.
İsrail'in İran'a 13 Haziran'da başlattığı saldırının altıncı gününe karşılıklı açıklamalar ve uyarılar damga vuruyor.
ABD Başkanı Donald Trump, Amerika'nın İran'a saldırmayacağını söyleyemeyeceğini ifade etti.
18 Haziran'da Beyaz Saray'da soruları yanıtlayan Donald Trump, İran'a saldırı olasılığı için "Bunu yapabilirim de yapmayabilirim de... Kimse ne yapmak istediğimi bilmiyor" dedi.
Trump, Tahran'ın müzakere etmek istediğini iddia etti ve "İranlılar Beyaz Saray'a gelmek istiyor" dedi. BBC Farsça'ya konuşan İran dışişleri bakanlığından bir yetkili "Diplomasiyi hiçbir zaman terk etmedik" dedi.
İran rejiminin hava savunmasının ortadan kalktığını da söyleyen Trump, "gelecek haftaya kadar, belki de bir haftadan kısa sürede önemli şeyler olacağını" savundu.
Bu açıklamadan önce de İran'ın dini lideri Ali Hamaney, ABD'nin olası bir müdahalesinin telafisi mümkün olmayan zararlara yol açacağı uyarısını yaptı.
Hamaney, "İran ulusu asla teslim olmayacak" dedi.
Trump 17 Haziran'daki sosyal medya paylaşımında İran'a "koşulsuz teslim" olma çağrısı yapmıştı.
Hamaney'in mesajları aynı zamanda 17 Haziran'da Washington'da yapılan güvenlik toplantısına yanıt niteliği taşıyor.
CBS kanalı bu toplantıda, Donald Trump'ın İran'a Amerikan uçakları ile saldırıyı değerlendirdiğini bildirdi.
Rusya'dan da Washington'a İran'a saldırmama çağrısı yapıldı.
ABD 3. uçak gemisini Orta Doğu'ya gönderiyor
ABD'li bir yetkili ve konuya yakın iki kaynak, USS Ford Uçak Gemisi Görev Grubu'nun önümüzdeki hafta Avrupa'ya, Orta Doğu'ya yakın bir bölgeye konuşlandırılmasının planlandığını belirtti. Bu adımla birlikte, İsrail ile İran arasındaki gerilimin yaşandığı bölgeye yakın konumda üçüncü bir uçak gemisi bulunmuş olacak.
İSRAİL AÇIKLARINA DEMİRLEYECEK
Ford’un Avrupa Komutanlığı (EUCOM) bölgesine konuşlandırılması planı geçen yılın sonlarından bu yana gündemdeydi. Ancak İran ile devam eden çatışmalar nedeniyle geminin İsrail’e yakın doğu Akdeniz’e kaydırılması muhtemel görünüyor.
Bu gelişmeyle eş zamanlı olarak, başka bir uçak gemisinin de Orta Doğu’ya doğru yola çıktığı ve CNN’in haberine göre burada USS Carl Vinson’a katılacağı ya da onun yerini alacağı bildirildi.
ONLARCA UÇAĞI BARINDIRAN GEMİLER
ABD ordusu, kriz zamanlarında küresel güç projeksiyonu yapmak için uçak gemilerini kullanıyor. Bu gemiler genellikle ilk konuşlandırılan unsurlar arasında yer alıyor.
Uçak gemileri, saldırı düzenleyebilecek onlarca uçağı taşıyabilir; aynı zamanda füze ve insansız hava araçlarını da engelleyebilir. Ayrıca hava, deniz yüzeyi ve denizaltı tehditlerine karşı koruma sağlayan savaş gemileriyle birlikte hareket ederler.
İran basınına göre son saldırılarda Tel Aviv'e ilk kez Fettah-1 hipersonik füzesi fırlatıldı.
18 Haziran'da da iki ülkenin saldırıları sürdü.
İsrail uranyum zenginleştirme tesisleri, füze üretim merkezi ve Devrim Muhafızları'yla ilişkili bir üniversiteye saldırılar düzenledi.
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, Tahran ve Kerec'deki santrifüj tesislerinin vurulduğunu doğruladı
İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, gün içindeki saldırılardan birinde Tahran'da rejimin iç güvenlik merkezinin vurulduğunu duyurdu.
Ajanslar Tahran'ın vurulduğuna işaret eden fotoğrafları aktarıyor.
İsrail ordusu Farsça yaptığı bir paylaşımla, Tahran'ın 18. bölgesindeki sivillere, saldırı öncesinde tahliye çağrısında bulundu.
İran medyası İran Devrim Muhafızları'yla bağlantılı olduğu bilinen İmam Hüseyin Üniversitesi'nin hedef alındığını aktardı.
İsrail ayrıca, Tahran yakınlarındaki Hucir füze üretim tesisine de saldırı düzenledi.
Bu tesisin, İran'ın balistik füze altyapısında önemli bir rol oynadığı ve daha önce Ekim ayında da İsrail tarafından hedef alındığı bildirildi.
İran Devrim Muhafızları da İsrail'in Tel Aviv kentindeki bazı mahalleler için tahliye çağrısı yaptı.
İran devlet medyası, İsrail'e "Fettah-1" füzelerinin fırlatıldığını duyurdu.
İran'ın resmi haber ajansı IRNA'ya göre, saldırıda kullanılan füzeler arasında "Hayber Şekan" tipi uzun menzilli füzeler de yer alıyor.
Hamaney: 'Siyonistlere asla merhamet göstermeyeceğiz'
Gece boyunca Trump ve Hamaney arasında sosyal medya üzerinden atışma yaşandı.
Ayetullah Ali Hamaney, X'teki paylaşımlarında ülkesinin "Siyonistlerle asla uzlaşmayacağını" söyledi.
Paylaşımlardan birinde, "Siyonistlere asla merhamet göstermeyeceğiz" ifadeleri yer alıyor.
Ali Hamaney, bir başka mesajında ise "Savaş başlıyor" dedi.
Trump ise ABD'nin Hamaney'in nerede olduğunu bildiğini ancak "şimdilik öldürmeyecekleri" mesajını paylaştı.
Hafta başında, Amerikan basınında yer alan haberlerde ise Trump'ın İsrail'in Hamaney'i öldürme planını veto ettiği bildirilmişti.
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Savunma Bakanlığı'nın, ABD Başkanı Donald Trump'ın savaş kararına da barış kararına da "hazırız" olduklarını söyledi.
TÜM AYRINTILAR ŞÖYLE:
İsrail'in 13 Haziran'da İran'a yönelik hava saldırısı ile başlayan ve İran'ın misillemesiyle devam eden çatışmalar 6. gününde. İki ülke karşılıklı füze ve hava saldırılarından kritik noktaları hedef aldı.
ABD, İsraildeki vatandaşlarını tahliye ediyor
ABD'nin İsrail Büyükelçisi Mike Huckabee, İran’ın füze saldırıları nedeniyle İsrail’den ayrılmak isteyen ABD vatandaşları için tahliye çalışmalarının devam ettiğini açıkladı. Huckabee, sosyal medya hesabından yaptığı duyuruda, büyükelçiliğin İsrail’den ayrılmak isteyen ABD vatandaşları için tahliye uçuşları ve yolcu gemisi seferleri üzerinde çalıştığını ifade etti. Huckabee, tahliyeler için kayıt işlemlerinin başladığını belirtti.
İsrail Savunma Bakanı Katz: Hava Kuvvetleri jetleri İran rejiminin İç Güvenlik Karargahı'nı imha etti
İsrail ordusu, Tahran’daki askeri ve güvenlik hedeflerine yönelik yeni hava saldırıları başlattı. Hocir, Parchin, Nobonyad ve Shahran dahil birçok bölgede şiddetli patlamalar meydana gelirken, İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, “İsrail Hava Kuvvetleri jetleri, İran diktatörünün baskıcı kolu olan İran rejiminin İç Güvenlik Karargahı'nı imha etti” dedi. İran medyası ise polis istihbarat merkezinin hedef alındığını bildirdi.
İsrail ordusu, İran’ın başkenti Tahran’daki "askeri hedeflere" yönelik yeni hava saldırısı başlattığını duyurdu. İran medyasında yer alan haberlerde de Tahran'ın doğusunda, özellikle de Hocir ve Parchin bölgelerinde devam eden İsrail saldırılarının “ağır” olduğu belirtildi.
Bölgede yaşayan vatandaşların sosyal medyada paylaştığı bir videoda, Tahran’ın doğusundaki Nobonyad bölgesini vuran güçlü bir patlama görüldü. Diğer videolarda ise Tahran'ın doğusunda Pardis, batıdasındaki Chitgar yakınlarındaki Shahrak-e Esteghlal'de ve daha önce bir yakıt deposunun hedef alındığı Shahran'da İsrail'in yeni saldırıları sonucunda patlamalar meydana geldi. Tahran'ın kuzeyindeki Seul Caddesi yakınlarında da bir başka patlama meydana geldiği bildirildi.
İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, resmi sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, İsrail Hava Kuvvetleri’ne ait jetlerin Tahran’a yönelik saldırılarında İran İç Güvenlik Karargahı'nın imha edildiğini açıkladı. Katz paylaşımında, “Tahran'da kasırga etkisini sürdürüyor. Hava Kuvvetleri jetleri, İran diktatörünün baskıcı kolu olan İran rejiminin İç Güvenlik Karargahı'nı imha etti. Söz verdiğimiz gibi, hükümet sembollerine zarar vermeye ve Ayetullah rejimine her yerde saldırmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
İran medyasında yer alan haberlerde, Tahran'daki Polis İstihbarat Koruma Biriminin (NAJA) merkezini hedef alan bir saldırı düzenlendiği aktarıldı.
İsrail ordusu: İran'da bu sabah 40'tan fazla füze altyapı unsurunu vurduk
İsrail ordusunun sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, "Yaklaşık 25 savaş uçağı bu sabah İsrail'e doğru yöneltilen 40'tan fazla füze altyapı bileşenini vurdu. Bunlar arasında füze depolama tesisleri ve İran Rejimi'nin askeri unsurları da yer alıyor." ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada, gece saatlerinde İran'da fırlatılmaya hazır bir "Emad" füze rampasının da vurulduğı kaydedildi.
İsrail ordusu, İran'a başlatılan saldırıların ardından getirdiği kısıtlamaların gevşetildiğini duyurdu
İsrail İç Cephe Komutanlığı, yapılan durum değerlendirmesinin ardından bugün yerel saatle 18.00'den itibaren geçerli olacak şekilde kısıtlamaların esnetildiğini bildirdi. İran'a yönelik saldırılar ve gelen misillemeler nedeniyle getirilen kısıtlamalar, İsrail'in doğu sınırındaki bölgeler ve Gazze Şeridi yakınındaki yerleşimler haricinde tüm bölgelerde gevşetilecek. Bu kapsamda sığınaklara yakın olmaları halinde iş yerleri faaliyetlerine devam edebilecek ve 30 kişiye kadar yapılacak toplu faaliyetlere izin verilecek. İç cephe komutanlığı yönergelerinde kısıtlamaların gevşetilmesine ilişkin yapılan değişiklik, 20 Haziran yerel saatle 20.00'ye kadar geçerli olacak.
İsrail ordusu, İran'a yönelik saldırılar ve gelen misillemeler nedeniyle 13 Haziran'ın ilk saatlerinde olağanüstü hal kısıtlamaları getirildiğini açıklamıştı.
İran Sınır Komutanlığı, komşu ülkelerin topraklarından İran'a gelebilecek tehditlere karşı dayanışma çağrısında bulundu
İran Sınır Komutanlığı, komşu ülkelerin topraklarından İran'a yapılabilecek düşmanca eylemlere komşularının müdahale etmesini beklediklerini açıkladı.
Tasnim haber ajansında yer alan habere göre İran Sınır Komutanlığı, sınır polisinin silahlı kuvvetlerle birlikte sınır geçişlerinde tam kontrole sahip olduğunu ifade etti.
İran lideri Hamaney: ABD’nin müdahalesi Washington için telafisi olmayan hasara yol açar
İran dini lideri Ali Hamaney, devlet televizyonunda yayımlanan mesajında, İsrail’in “aptalca ve kötü niyetli saldırılarına karşı İran halkının kararlı, cesur ve duyarlı davranışına” övgüde bulundu. İran’ın, “dayatılan bir savaşa karşı olduğu gibi dayatılan bir barışa karşı da kararlı bir şekilde duracağını” dile getiren Hamaney, “Bu millet dayatma karşısında kimseye teslim olmayacaktır” ifadelerini kullandı. Hamaney, ABD Başkanı Donald Trump’ın tehditlerine işaret ederek, şunları kaydetti:
İran'ı, İran milletini ve tarihini bilen akıllı insanlar bu millete asla tehdit edici bir dille konuşmaz çünkü İran milleti teslim olmaz. Amerikalılar herhangi bir askeri müdahalenin (ABD için) telafisi mümkün olmayan hasara yol açacağını bilmelidir.
İsrail'de 3 bin 800 kişi evlerinden tahliye edildi
İsrail Hükümeti Basın Ofisinden yapılan yazılı açıklamada, İran'ın misilleme saldırılarında 400'den fazla balistik füze ve insansız hava aracı kullanıldığı kaydedildi. İran'ın saldırılarında İsrail'e yaklaşık 40 füzenin isabet ettiği bilgisine yer verilen açıklamada, saldırılar nedeniyle 3 bin 800 İsraillinin evlerini tahliye etmek zorunda kaldığı ifade edildi. Saldırılarda, 24 İsrail vatandaşının öldüğü ve 804'den fazla kişinin yaralandığı aktarıldı.
Saldırıların ardından İsrail Vergi Dairesine 18 bin 766 tazminat başvurusu yapıldığını, bunlardan 15 bin 861’inin yapısal hasar, 1272’sinin araç, 1633’ünün ise eşya ve mülkiyet zararlarıyla ilgili olduğu kaydedildi.
İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı: "Nükleer tesislerin durumu iyi"
İran devlet televizyonuna konuşan İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami, ülkedeki nükleer tesislerin son durumuna ilişkin bilgi verdi. İslami, "Nükleer tesislerin durumu iyi. Çalışanların morali yüksek." ifadelerini kullandı.
İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, birkaç gün önce, İsrail'in Kum kentindeki Fordo Nükleer Tesisi'ne saldırı sonrasında tesiste küçük çapta hasar oluştuğunu fakat nükleer kirlilik meydana gelmediğini, İsfahan kentindeki Natanz Nükleer Tesisi'ne saldırı sonrasında ise tesis içerisinde nükleer kirlilik meydana geldiğini fakat bu kirliliğin tesisin dışına yayılmadığını söylemişti.
İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, "ulusal birlik" mesajı verdi
İran’ın yarı resmi Tesnim haber ajansının aktardığına göre, İran hükümetinin kabine üyelerinin katılımıyla bugün sabah Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda kabine toplantısı gerçekleştirildi. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ülkenin daha fazla İsrail saldırısıyla karşı karşıya olduğu ve ABD’nin çatışmaya dahil olma ihtimalinin bulunduğu bir dönemde, kabine toplantısına başkanlık etti. Toplantıya, İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Rıza Aref de katıldı.
Cumhurbaşkanlığı sitesine göre, Pezeşkiyan kabine toplantısında ulusal birlik mesajı verdi. Pezeşkiyan, "Eğer halk bizimle birlikte olursa, hiçbir sorun ülkeyi tehdit edemez. Bu nedenle tüm adımlar ulusal birliği koruma yönünde atılmalıdır" dedi. İran Cumhurbaşkanı, İsrail'in son saldırıları sırasında başta komşu ülkeler olmak üzere çeşitli ülkelerin gösterdiği dayanışma ve yardım tekliflerine teşekkür etti. Toplantının sonunda, Cumhurbaşkanı tüm yetkilileri, güvenlik ve koruma ilkelerine azami dikkat göstermeleri ve ilgili mercilerin talimatlarına göre hareket etmeleri konusunda uyardı.
İsrail ordusu, Tahran'da bir santrifüj üretim tesisini hedef aldığını ileri sürdü
İsrail ordusundan yapılan açıklamada, İran'da çok sayıda silah üretim tesisinin de hedef alındığı iddia edildi.
Son birkaç saat içinde 50'den fazla uçakla Tahran ve çevresinde "istihbarata dayalı bir dizi saldırı" gerçekleştirildiği aktarılan açıklamada, İran'ın başkentinde uranyum zenginleştirilmesinde kullanılan santrifüj üretim tesisinin hedef alındığı kaydedildi.
Bu kapsamda, İran'ın füze kapasitesine yönelik karadan karaya füzelerin montajı için ham madde ve bileşenlerin üretildiği bir tesis, hava savunma füzeleri bileşenleri üreten bir tesis ve bazı silah üretim tesislerine saldırı gerçekleştirildiği öne sürüldü.
