ABD'de Donald Trump yönetiminin yeni vize düzenlemesini hayata geçirmesine geri sayımın başlamasının ardından şirketler yabancı çalışanlarına "ülkede kalma" çağrısı yapıyor. "H-1B vizesi" adı verilen çalışma iznine sahip olup şu anda ülke dışında bulunan çalışanların ise 24 saat içinde ABD’ye dönmeleri gerektiği kaydedildi.
Business Insider'ın haberine göre, Amazon'un personeline yönelik iç yazışmasında belirtilen süre içinde ABD'ye dönmesi mümkün olmayanların şimdilik ülkeye hiç giriş yapmamaları, yeni talimatların beklenmesi gerektiği yer aldı.
Amazon'un yanı sıra Meta, Microsoft gibi teknoloji devleri ile JP Morgan bankası çalışanlarıyla şirket içi yazışmalara dayanarak aktarılan habere göre; şirketler, yabancı çalışanların yeniden ABD’ye giriş yapmalarının ardından istihdamlarının çok daha maliyetli ya da imkânsız hale gelebileceğinden endişe ediyor.
ABD Başkanı Donald Trump, Cuma günü sürpriz bir açıklama yaparak sıklıkla yabancı vatandaşlar için çalışma izni olarak kullanılan H-1B kategorisi vizelere yıllık 100 bin dolar ücret ödenmesi gerekeceğini dile getirdi. Söz konusu vize için şimdiye kadar yalnızca birkaç bin dolarlık işlem ücreti söz konusuydu. Trump'ın kararına göre, ülkeye giriş yapmak isteyenlerden Pazar gününden itibaren bu ücret talep edilecek. Diğer yandan bazı bireyleri, şirketleri ya da sektörleri uygulamadan muaf tutma yetkisi İç Güvenlik Bakanlığı'nda olacak.
"Daha çok Amerikalı'yı işe alın" çağrısı
Büyük olasılıkla hukuki itirazlarla karşılaşabileceği belirtilen bu karar, Trump'ın aylar önce duyurduğu 1 milyon dolarlık "altın kart" oturum programının tanıtımıyla birlikte açıklandı.
Trump, Oval Ofis'te kararnameyi imzalarken gazetecilere yaptığı açıklamada, "Önemli olan şu: Harika insanlar gelecek ve ödeme yapacaklar" diye konuştu.
ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, duyurulan bu değişiklikle birlikte ABD şirketleri için artık deneyimsiz çalışanları ülkeye getirip yetiştirmenin kârlı olmayacağını ifade etti. Bakan, şirketlerin bir adayın hükümete ek 100 bin dolar ödenmesini hak edecek kadar değerli olup olmadığını değerlendirmesi ve bunun yerine daha çok Amerikalı çalışanı işe alması gerektiğini vurguladı
Vizeden en fazla yararlanan Hindistan vatandaşları
H-1B vizesi, özellikle büyük ve uluslararası faaliyet gösteren Amerikan şirketlerine bilim insanı, mühendis veya bilgisayar programcısı gibi özel uzmanlığa sahip nitelikli yabancı çalışanları ABD'de istihdam etme imkânı tanıyor. Başlangıçta üç yıllığına verilen bu vize altı yıla kadar uzatılabiliyor.
ABD, her yıl kura sistemiyle 85 bin H-1B vizesi veriyor ve bu vizelerin yaklaşık dörtte üçü Hindistan vatandaşlarına gidiyor.
New York Times'ın aktardığı hükümet verilerine göre, sadece Amazon'da Haziran ayı itibarıyla 10 bini aşkın kişi ABD'de H-1B vizesiyle istihdam ediliyordu. Microsoft ve Meta'da ise bu vizeyle çalışanların sayısının bunun yaklaşık yarısı kadar olduğu bildirildi.
KAÇ TÜRK VATANDAŞI BU VİZEYİ ALDI?
İstatistiklere göre, bu vize kapsamında 2024 yılında ABD'ye bin 432 Türk vatandaşı giriş yaptı. Geçmiş yılların verilerini olmamakla birlikte, halen 50 bine yakın Türk vatandaşı bu vizeyle ABD'de bulunuyor olabilir.
100 bin dolarlık yıllık ücret, vize yenilemede de uygulanacağı için, halen ülkede bulunan tüm yabancı çalışanları da etkileyecek.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, bir lisans programını tamamlayanların göç etmek için tercih ettikleri ilk 3 ülke sırasıyla, yüzde 21 ile Amerika Birleşik Devletleri, yüzde 17,5 ile Almanya, yüzde 11,2 ile İngiltere oldu.
En yüksek beyin göçü oranına sahip eğitim ve öğretim alanları, bilişim ve iletişim teknolojileri yüzde 6,8, mühendislik, imalat ve inşaat yüzde 4,4 ve doğa bilimleri, matematik ve istatistik yüzde 2,6 oldu.
VİZEDEKİ AMAÇ YABANCILARI ÜLKEYE SOKMAMAK
ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, dün düzenlediği basın toplantısında, "tüm büyük şirketlerin" yeni ücret konusunda bilgilendirildiğini söyledi. Lutnick, ABD Başkanı ile Oval Ofis'te düzenlenen bir etkinlikte, "H-1B vizeleri için yılda yüz bin dolar ve tüm büyük şirketler bu konuda bizimle. Onlarla görüştük," dedi. "Birini eğitecekseniz, ülkemizin en büyük üniversitelerinden birinden yeni mezun birini eğiteceksiniz. Amerikalıları eğitin. İşlerimizi elimizden almak için insan getirmeyi bırakın." dedi.
Trump'ın H-1B vizelerine kısıtlama getirmesi, teknoloji sektörü için büyük bir tartışma konusu haline geldi.
USCIS verilerine göre bu vize için başvuranların yüzde 48'i, bilimsel ve teknik hizmetlerde çalışıyor.
KARAR TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİNİ CİDDİ ETKİLEYECEK
The Guardian'da yer alan haberde, "Teknoloji sektörü, ABD ekonomisinin diğer tüm sektörlerinden daha fazla H-1B vizesi sahiplerine bağımlı. Resmi rakamlar, H-1B programı kapsamında sağlanan işlerin yaklaşık üçte ikisinin bilgisayarla ilgili olduğunu gösteriyor, ancak işverenler bu vizeyi mühendisleri, eğitimcileri ve sağlık çalışanlarını işe almak için de kullanıyor." denildi.
Habere göre, 2025'in ilk yarısında Amazon'un 10 binden fazla H-1B vizesi onaylanırken, Microsoft ve Meta platformlarının her biri 5 binden fazla onay aldı.
2024 yılında yüksek vasıflı yabancı işçiler için yaklaşık 400 bin adet H-1B başvurusu onaylandı.
ABD VİZEYİ ZATEN SINIRLANDIRMIŞTI
BBC'nin öncek, günkü haberine göre, 2004 yılından bu yana H-1B başvurularının sayısı yılda 85.000 ile sınırlandırılmıştı.
Haberdeki bilgiler şöyle:
ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri'nin (USCIS) verilerine göre, 1 Ekim'de başlayacak 2026 mali yılı için H-1B vizesi başvurularının yaklaşık 359.000'e düştüğü ve bunun son dört yılın en düşük seviyesi olduğu belirtiliyor.
Devlet istatistiklerine göre, programdan geçen mali yılda en çok faydalanan şirket Amazon olurken, onu teknoloji devleri Tata, Microsoft, Meta, Apple ve Google takip etti.
TRUMP ALTIN KARTI DA ONAYLADI
Trump, yabancıların 1 milyon dolar ödeyerek ABD'de oturma izni alabileceği "Altın Kart" programına ilişkin de bir kararnameye imza attı.
Trump, bu programdan elde edilen gelirlerin vergi indirimleri ve borç ödemelerinde kullanılacağını ifade etti.
