Dünyanın en büyük otomotiv tedarikçisi Bosch, sektördeki krizin derinleşmesini gerekçe göstererek büyük ölçekli işten çıkarmalara gideceğini duyurdu. Şirketten Perşembe günü yapılan açıklamada, her türlü ulaşım aracına yönelik ürünlerin geliştirildiği Mobility bölümünün Almanya'daki fabrikalarında 2030 yılına kadar 13 bin civarında kişinin işten çıkarılmasının öngörüldüğü belirtildi.
Bu adımla Bosch, yıllık maliyetlerini 2,5 milyar euro azaltmayı ve bu sayede rekabet gücünü artırmayı hedefliyor. Bosch İnsan Kaynakları Müdürü Stefan Grosch, "Maalesef, daha önce duyurduğumuzun ötesinde, daha fazla işten çıkarma kaçınılmaz" diye konuştu.
Elektrikli araç piyasasında durgunluk
Bosch, bu kararın nedenleri arasında özellikle Avrupa'da otomobil pazarındaki talebin düşük olmasını ve elektrikli araçlar ile otonom sürüş teknolojilerinin pazar gelişimindeki yavaşlamayı gösterdi. Birçok şirket gibi Bosch da bu alanlara son yıllarda milyarlarca euro yatırım yapmıştı. Ancak sektörün büyük bölümünde olduğu gibi Bosch da henüz yeterince kâr sağlanamaması nedeniyle tasarrufun kaçınılmaz olduğunu kaydediyor. Şirket, otomobil bölümü için yüzde 7'lik bir satış kârlılığı hedefliyor; bu oran geçen yıl yüzde 3,8 olmuştu.
Sendikalarla müzakereler başlamadan sayılar açıklandı
Bosch, bu kez alışılmışın dışında bir yol izleyerek, planlardan etkilenecek fabrikalardaki işçi temsilcileriyle sosyal açıdan kabul edilebilir çözümler üzerinde müzakere etmeden önce işten çıkarılacak kişi sayısını açıkladı. Öte yandan Bosch İnsan Kaynakları Müdürü Grosch, işçi ve sendika temsilcileriyle yapılacak görüşmelerde acele edilmesi gerektiğini vurgulayarak, "Zaman baskısı oldukça büyük. Gecikmeler durumu daha da kötüleştirecektir" şeklinde uyarıda bulundu.
İşten çıkarmalardan en çok etkilenecek üretim tesislerinin, Stuttgart yakınlarındaki Feuerbach, Schwieberdingen ve Waiblingen ile Baden'deki Bühl ve Saarland'daki Homburg fabrikaları olduğu belirtildi. Bosch ayrıca, yapay zeka kullanımı gibi yollarla verimliliği artırarak malzeme ve maliyetlerden tasarruf sağlamayı da hedefliyor. Bölüm yöneticisi Markus Heyn, Bosch Mobility'nin gelecekte de yoğun küresel rekabetin üstesinden gelebileceğini ancak bunun için "şimdi kendi gücüyle rekabet edebilirliği sağlamaları gerektiğini" savundu.
Sendika ve işçi temsilcilerinden tepki
Bosch'tan yapılan açıklama karşısında şirketteki işçi temsilciliği ve bağlı olduğu sendika sert tepki gösterdi ve bunun Bosch tarihindeki en büyük işten çıkarma olduğunu belirtti. Bosch İşçi Konseyi Temsilciliği Başkanı Frank Sell de sektördeki durumun çok gergin olduğuna dair şüpheleri bulunmadığını ancak, "Bu tarihi boyuttaki işten çıkarmanın, Almanya'daki fabrikaların kapanmayacağına dair güvence taahhüdü yapılmadan gidilmesine kesinlikle karşı çıktıklarını" vurguladı. Sektörün bağlı olduğu IG Metall sendikası da, işten çıkarma yasağının, yani istihdam güvencesinin sürmesi gerektiğini belirtti. Bosch'ta söz konusu birim için 2027 sonuna kadar işten çıkarma yapılmayacağı taahhüdü geçerli.
IG Metall'in Bosch Temsilcisi ve Denetim Kurulu üyesi Adrian Hermes de, çalışanların geçmişte istihdam kaybını engellemek için tavizler verdiklerinin altını çizerek, şu anda büyük hayal kırıklığına uğradıklarını dile getirdi.
Bosch son yıllarda sürekli küçüldü
Son iki yılda, Almanya'da Bosch Grubu'na ait birçok fabrikada 13 binden fazla istihdam alanı ortadan kalktı. Geçen yıl çalışan sayısı 11 bin 500 azalarak 418 bine düştü. 2024'te cironun yüzde 55'ini sağlayan Mobility'de yaklaşık 230 bin kişi çalışıyordu. Bosch Mobility, işten çıkarmaların büyük çoğunluğunun yaşanması beklenen alan. Geçen yıl burada çalışan sayısı yüzde 2,5 azalmıştı. Ancak 2023 yılına kadar çalışan sayısı 237 bine kadar yükselmişti.
Almanya'da sadece Bosch gibi büyük otomobil tedarikçisi şirketler değil, Volkswagen ve Fordgibi büyük sektör devleri de krizde. Almanya Otomobil Sanayicileri Derneği'nin (VDA) verilerine göre, son iki yılda sektör yaklaşık 55 bin istihdam alanını yitirdi. Böylece sektörde çalışan kişi sayısı yüzde 7 azalarak 718 bin 200'e düştü. Otomotiv tedarikçilerindeki düşüş ise yüzde 11,5 azalmayla 236 bin 700 çalışana geriledi. Otomobil üreticileri ise çalışan sayısını yaklaşık yüzde 5 azaltarak 442 bin 600'e indirdi.
Geçen yıl VDA, önümüzdeki yıllara dair tahminlerini açıklamış, özellikle elektrikli araçlara geçiş nedeniyle sektörde 2035 yılına kadar 140 bin istihdam pozisyonunun kaybolabileceğini duyurmuştu. O zamandan bu yana ABD'nin gümrük vergileri, sektördeki Asya kaynaklı rekabetin kesinleşmesi ve Çin'deki krizin derinleşmesi gibi ilave faktörler, şimdiye dek BMW hariç bütün büyük Alman otomobil üreticilerinde kapsamlı işten çıkarmalara yol açıyor.
Büyük tedarikçilerden Continental ve ZF Friedrichshafen gibi şirketler de tesis kapatıyor ve önümüzdeki yıllarda çalışan sayılarını azaltma yoluna gidiyor.
KAYNAK: DW Türkçe Yayını
