Yeni bir araştırma, ekran başında uzun süre vakit geçiren çocukların duygusal ve davranışsal sorunlar geliştirme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Üstelik bu sorunlar, çocukları dijital dünyaya daha da fazla yönelmeye teşvik ederek bir kısır döngü yaratabiliyor.
Ebeveynler ve eğitimciler, özellikle akıllı telefonlar, tabletler ve oyun cihazlarının günlük yaşama daha fazla entegre olmasıyla birlikte, çocukların ekran süresinin refahlarını nasıl etkilediği konusunda uzun süredir endişe taşıyor. Ebeveynlerin bu konuda sınır koymakta zorlanması da endişeleri artırıyor.
Yaklaşık 293 bin çocuğun verilerini kapsayan yeni bir araştırma, aşırı ekran süresinin çocukların ruh hali ve davranışları üzerindeki etkilerini ayrıntılı biçimde ortaya koyuyor. Araştırma aynı zamanda, ebeveynlerin ekran süresi ile çocuk sağlığı arasında oluşan bu kısır döngüyü nasıl kırabileceğine dair ipuçları sunuyor.
Araştırmanın yazarlarından biri olan ve Avustralya’daki Queensland Üniversitesi’nde görev yapan Doç. Dr. Michael Noetel, “Çocuklar artık eğlenceden ev ödevlerine ve arkadaşlarıyla iletişime kadar hemen her şeyi ekranlar aracılığıyla yapıyor” diye konuştu.
Psychological Bulletin dergisinde yayımlanan ve 117 çalışmanın bulgularını bir araya getiren bu meta-analiz, özellikle 10 yaş ve altındaki çocuklara odaklanıyor.
Araştırma sosyal medya, video oyunları, TV ve çevrimiçi ödev gibi ekran aktiviteleriyle fazla vakit geçiren çocukların saldırganlık, kaygı ve düşük özgüven gibi sorunlar yaşama riskinin arttığını ortaya koydu.
Daha fazla ekran süresi, hem vurma, bağırma ve meydan okuma gibi dışsallaştırma sorunlarını hem de içe kapanma, umutsuzluk ve sosyal geri çekilme gibi içselleştirme belirtilerini tetikleyebiliyor.
Araştırmaya göre, bu çocuklar duygusal zorlanmalarla başa çıkmak için ekranlara daha fazla yöneliyor olabilir.
Kız ve erkek çocuklar arasındaki farklar
Kızların ekran kullanımının artmasının ardından duygusal ve davranışsal sorunlar geliştirme olasılığı daha yüksekken, erkeklerin bu sorunlarla başa çıkmanın bir yolu olarak ekranlara yönelme olasılığı daha yüksekti.
Bazı çevrimiçi faaliyetlerin diğerlerinden daha zararlı olduğu görüldü. Çalışma, oyun oynama ile duygusal veya davranışsal sorunlar arasında daha güçlü bir bağlantı buldu, ancak şiddet içeren içeriğe maruz kalmanın ek bir risk oluşturmadığını ortaya koydu.
Araştırmacılar, ekran başında geçirilen sürenin duygusal ya da davranışsal sorunlara yol açtığını kesin olarak kanıtlamak yerine, bu iki konunun birbiriyle ilişkili olduğunu gösterdi.
Noetel, "Bu, binlerce çocuğun ekranlarını rastgele kesmeden nedensel kanıtlara ulaşabileceğimiz kadar yakın," dedi.
"Ancak yine de, hem ekran kullanımını hem de duygusal sorunları etkileyebilecek diğer faktörleri - ebeveynlik tarzı gibi - tamamen göz ardı edemeyiz."
Araştırmanın başyazarı ve Avustralya'daki New South Wales Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olan Roberta Vasconcellos yaptığı açıklamada, sonuçların "çocukların ekran başında geçirdikleri zamanı yönetmek için incelikli bir yaklaşıma duyulan ihtiyacın" altını çizdiğini söyledi.
Araştırmacılar, bulguların çocuklar için ekran başında geçirilen süreye ilişkin kılavuz ilkeler oluşturulmasına yardımcı olduğunu söyledi. Ancak bu kılavuzların sadece süreyi sınırlamanın ötesine geçmesi ve içeriğin kalitesini ve çocukların çevrimiçi sosyal etkileşimlerinin doğasını da dikkate alması gerektiğini söylediler.
Ayrıca, ekran süresi kılavuzlarının çocukları oyun gibi daha yüksek riskli faaliyetlere çok fazla zaman harcamaktan caydırması gerektiğini söylediler.
