İsrail, 13 Haziran sabah saatlerinde İran'ın nükleer tesislerini ve üst düzey nükleer ve askeri yöneticilerini hedef alan saldırılar düzenledi.
Saldırılar, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA) İran'ın nükleer yükümlülüklerini yerine getirmediği yönünde karar almasından saatler sonra geldi.
İran, misilleme olarak İsrail'e yüzden fazla insansız hava aracı ve füze fırlattı.
İsrail'in saldırılarına Türkiye'den ve dünyadan tepkiler geldi.
Erdoğan: 'Apaçık bir provokasyondur'
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 13 Haziran'da yaptığı X paylaşımında İsrail'in saldırılarının "uluslararası hukuku hiçe sayan apaçık bir provokasyon" olduğu yorumunu yaptı.
Erdoğan, "Netanyahu yönetimi pervasız, saldırgan ve hukuk tanımaz eylemleriyle bölgemizi ve tüm dünyayı felakete sürükleme gayretindedir" ifadelerini kullandı ve ekledi:
"Uluslararası toplum, küresel ve bölgesel istikrarı hedef alan İsrail haydutluğuna artık bir dur demelidir.
"Netanyahu ve katliam şebekesinin tüm bölgemizi ateşe atan saldırılarının mutlaka önüne geçilmelidir.
"Orta Doğu'da daha fazla kan, yıkım ve çatışma görmek istemediğimizi bugün bir kez daha ifade ediyoruz."
Cumhurbaşkanı ayrıca saldırıları "lanetlediğini" söyledi ve hayatını kaybedenler adına İran halkına taziyelerini iletti.
Dışişleri Bakanlığı, açıklamasında saldırıların uluslararası hukuku "açıkça ihlâl ettiğini" söyledi.
Bakanlık "Bu saldırı, İsrail'in bölgede yürüttüğü stratejik istikrarsızlaştırma politikasına hizmet eden bir provokasyondur" dedi.
Açıklama şöyle devam etti:
"Saldırıların, İran'ın nükleer programıyla ilgili müzakerelerin yoğunlaştığı bir dönemde gerçekleşmesinin, Netanyahu hükümetinin herhangi bir meselenin diplomatik yollarla çözülmesini istemediğini ve kendi çıkarları doğrultusunda bölgesel istikrarı ve küresel huzuru riske atmaktan kaçınmadığını göstermektedir."
Trump: 'Daha kötüsü yolda'
ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda İran'a yönelik saldırıları ABD ilke nükleer anlaşm bağlamında yorumladı.
"İran'a bir anlaşmaya varmak için şans üstüne şans verdim" diyen Trump, şu ifadeleri kullandı:
"Bildikleri, bekledikleri ya da onlara söylenen her şeyden çok daha kötü olacağını söyledim: ABD'nin açık ara dünyadaki en büyük ve ölümcül askeri teçhizatı ürettiğini, İsrail'in elinde bunlardan fazlasıyla olduğunu, daha fazlasını alacaklarını ve nasıl kullanmaları gerektiğini bildiklerini söyledim.
"Bazı İran'lı tutucular cesurca konuştu, ancak başlarına geleceklerden haberleri yoktu. Şimdi hepsi öldü ve daha da beteri de yolda."
ABD başkanı, İran'ın anlaşmaya varmaması durumunda daha sert saldırıların geleceğini söyledi:
"İran geriye hiçbir şey kalmadan önce bir anlaşma yapmalı ve bir zamanlar İran İmparatorluğu olarak bilinen şeyi kurtarmalı. Daha fazla ölüm olmasın, daha fazla yıkım olmasın, çok geç olmadan anlaşmaya varın."
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, saldırıların ardından yaptığı yazılı açıklamada İsrail'in İran'a yönelik "tek taraflı hareket ettiğini" ve Washington'ın saldırılara dahil olmadığını söyledi.
Rubio, açıklamasında ABD'nin önceliğinin bölgedeki askeri güçlerini korumak olduğunu belirtti ve "İran ABD çıkarlarını ve personelini hedef almamalı" ifadelerini kullandı.
İsrail'in hava saldırıları Tahran'daki sivil yerleşim yerlerinde hasara yol açtı.
BM'den itidal çağrısı
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres gerginliğin tırmanmasını kınadı ve itidal çağrısı yaptı.
Açıklamada "Ne pahasına olursa olsun bölgenin kaldırmakta oldukça zorlanacağı daha derin bir çatışmadan kaçınma çağrısı yapıyor" ifadeleri kullanıldı.
Rusya, saldırılardan ve iki ülke arasındaki gerilimin hızla tırmanmasından "endişe duyduğunu" açıkladı.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in konuyu Rusya Savunma Bakanlığı, dış istihbarat servisi ve Dışişleri Bakanlığı üzerinden takip ettiğini duyurdu.
Rusya ve İran arasında stratejik ortaklık anlaşması bulunuyor. İki ülke arasındaki ilişkiler Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından derinleşti.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İran ve İsrail'i "geri adım atmaya ve gerginliği acilen azaltmaya" çağırdı ve saldırıları "endişe verici" olarak nitelendirdi.
Başbakan, "Gerilimi tırmandırmanın bölgede kimseye faydası yok" diye ekledi.
Suudi Arabistan da saldırıları kınadı ve bunların İran'ın "egemenliği ve güvenliğine zarar verdiğini" ve "uluslararası hukuk ve normların açık ihlalini teşkil ettiğini" belirtti.
Umman saldırıdan ve sonuçlarından "İsrail'i sorumlu tuttuğunu" belirtti, "bu tehlikeli hareketi durdurmak için güçlü ve kesin bir duruş benimsemesi" çağrısı yaptı.
Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong ise "gerilimin tırmanmasından endişe duyduklarını" ve saldırıların "halihazırda istikrarsız olan bir bölgeyi daha da istikrarsızlaştırma riski taşıdığını" söyledi.
