Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Irak'ın kuzeyindeki dağlık alanda bir arama faaliyeti sırasında metan ve karbonmonoksit gazı zehirlenmesi nedeniyle hayatını kaybeden askerler için soruşturmanın devam ettiğini duyurdu.
Ölen askerler, 28 Mayıs 2022'de çatışma sırasında hayatını kaybeden bir üsteğmenin cesedini arıyordu.
6 Temmuz'da mağaradaki arama çalışmaları sırasında toplam 19 asker gaza maruz kaldı. On ikisi hayatını kaybetti.
En az dört asker ise Ankara'da Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesinde (GATA) tedavi altına alındı.
Savunma Bakanı Yaşar Güler'in hastaneye yaptığı ziyaret sırasında bir asker yakınının "üç kere içeri girmişler" sözleri kameralara yansıdı.
Bakanlığın 10 Temmuz'daki haftalık bilgilendirme toplantısında Tuğamiral Zeki Aktürk, "İdari tahkikat süreci devam etmekte, olay tüm yönleri ile ayrıntılı şekilde incelenmektedir" dedi.
Aktürk olayın "istisnai, öngörülemez ve olağan dışı" bir durum olduğunu, benzer acıların bir daha yaşanmaması için gerekli derslerin alınacağını söyledi.
Ana muhalefet partisi CHP ise tahkikatın yeterli olmadığını söyleyerek meclis araştırma komisyonu kurulmasını talep etti.
Mağarada neler yaşandı?
Tuğamiral Zeki Aktürk, 10 Temmuz'daki basın brifinginde Irak'ın kuzeyinde 2019'da başlatılan Pençe Serisi Harekatlar kapsamında toplam 3 bin 765 mağara ve sığınıkta çalışmaların "başarıyla gerçekleştirildiğini" söyledi.
Tuğamiral Aktürk, 6 Temmuz'daki olay dışında bugüne kadar herhangi bir gazdan etkilenme olayı yaşanmadığını vurguladı.
Bahse konu mağarada 1-5 Temmuz tarihleri arasında önce köpek ile keşif yapıldığını, 6 Temmuz günü mağaraya girmeden önce tekrar köpek ile tarama yapıldığını söyledi.
Aktürk şöyle devam etti:
"Herhangi bir olumsuzluk tespit edilmemesi üzerine üç grup halinde aralıklarla toplam 12 personelimiz mağaraya girilmiştir.
"İkinci katın arama tarama faaliyeti esnasında önde ilerleyen unsurlarımızda sendeleme ve bayılmaların olması üzerine en arkadaki irtibat ve emniyet timi dışarı çıkarak yardım istemiştir.
"Dışarıda bulunan beş personel yardım çağrısı üzerine silah arkadaşlarını kurtarmak için derhal mağaraya girmiş, girenlerin bir kısmında da sendeleme ve bayılmalar olmuştur.
"Ardından, dışarıda bulunan 12 personelimiz ikişerli gruplar halinde mağaraya girmiş, gazdan etkilenen personeli dışarıya çıkarmaya çalışmıştır."
Savunma Bakanı Yaşar Güler'in GATA ziyareti görüntüleri 7 Temmuz'da paylaşıldı
Tuğamiral Zeki Aktürk, olayın ardından AFAD ve Türkiye Taş Kömürü Kurumuna bağlı uzman arama kurtarma ekiplerinden destek talep edildiğini söyledi.
Mağara içerisinde karbonmonoksit, metan ve hidrojen sülfür gazlarına rastlanması ve oksijen oranının yüzde 19'a düştüğünün tespit edilmesi üzerine mağaraya fanlarla oksijen basıldığını aktardı.
Aktürk "Oksijen seviyesinin yüzde 60'a çıkarılması sonrası mağaraya giren Türkiye Taş Kömürü Kurumu uzman ekipleri tarafından şehit olan yedi kahraman silah arkadaşımızın naaşına ulaşılmıştır" dedi.
Aktürk gazdan etkilenen personelin tamamının aynı anda mağaraya girdiği, görev teçhizatlarının eksik olduğu, mağarada tuzak olduğu gibi iddiaların "tamamen asılsız" olduğunu söyledi.
CHP'den 16 soru
CHP Genel Başkan Yardımcısı Yankı Bağcıoğlu, 9 Temmuz'da yaptığı açıklamada meclis bünyesinde oluşturulacak bağımsız bir araştırma komisyonu aracılığıyla kapsamlı bir inceleme yapılmasını talep etti.
Aynı zamanda emekli amiral olan Bağcıoğlu, olayla ilgili 16 soru gündeme getirdi.
Bunların önemli bir kısmı, olası bir gaz riskine karşı teçhizat, istihbarat veya tedavi önlemi alınıp alınmadığını sorguluyor.
CHP'nin gündeme getirdiği sorular arasında mağaraya ilk girişin tek kişiyle, kısa süreli ve kontrollü şekilde yapılıp yapılmadığı, iki kişilik ekipler halinde çalışılıp çalışılmadığı da var.
Bağcıoğlu, farklı devletlerin mağara operasyonlarını "alınması gereken tedbirler kapsamında" incelediklerini söyledi.
Olayı siyasi tartışma amaçlı değil "ders çıkarma meselesi" olarak ele aldıklarını da kaydetti.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel 7 Temmuz'da yaptığı açıklamada askerlerin ölümünde "büyük bir ihmal ve sorumsuzluk" olduğunu iddia etmişti.
Metan ve karbonmonoksit zehirlenmesi nedir?
Metan, karbondioksitten (CO2) sonra atmosfere en çok salınan sera gazı. Yanıcı ve patlayıcı özellikleri var.
Normal koşullarda zehirli değil ancak yüksek konsantrasyonda boğucu olabiliyor.
Metan gazının solunması ya da cilt ile temas etmesi halinde sağlığa olumsuz etkileri olabiliyor.
Bunlar arasında ruh hali değişiklikleri, konuşma bozukluğu, görme sorunları, hafıza kaybı, mide bulantısı, kusma, yüz kızarması ve baş ağrısı da yer alıyor.
Daha ciddi durumlarda ise solunum ve kalp atışında değişiklikler, denge sorunları, uyuşma ve bilinç kaybı görülebiliyor.
Maruz kalma düzeyi yüksekse veya uzun süre devam ederse ölümle sonuçlanabiliyor.
Savunma Bakanı Yaşar Güler'in GATA ziyareti görüntüleri 7 Temmuz'da paylaşıldı
Karbonmonoksit de renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gaz.
Vücuda solunum yolu ile giriyor ve kanda oksijen emilimini engelleyerek zehirlenme ve ölüme neden olabiliyor.
Karbonmonoksit zehirlenmeleri genellikle kapalı ortamlarda meydana geliyor. Kısa süre içinde tıbbi müdahale yapılmaz ise ölümle sonuçlanabiliyor.
