KAYNAK: BBC Türkçe
Rusya'nın ardından Ukrayna'ya geçen Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, burada yaptığı açıklamada "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ev sahipliğinde" liderler düzeyinde bir görüşme teklifini dile getirdi.
Bakan Fidan, "Trump, Putin ve Zelenskiy'nin bir araya gelmesiyle İstanbul'da yapılan görüşmelerin taçlanması mümkün olabilir diye değerlendiriyoruz" dedi.
Fidan, Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiha'nın daveti üzerine Kiev'e gitti.
Sibiha ile ortak basın toplantısında konuşan Fidan, "İstanbul'da yakalanan ivmenin sürmesini istiyoruz" dedi.
Hakan Fidan, 26-27 Mayıs'ta da Moskova'da Vladimir Putin ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüştü.
Bu görüşme trafiği sonrası Lavrov 28 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, Rusya'nın Ukrayna ile bir sonraki doğrudan görüşmelerin 2 Haziran'da İstanbul'da yapılmasını önerdi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Sibiha Fidan ile yaptığı basın toplantısında, İstanbul'a bir heyet göndermeden önce Rusya'nın barış anlaşmasına ilişkin önerilerini ortaya koyan bir belge görmek istediklerini söyledi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Putin ile direkt görüşme yapmak istediğini söylüyor.
Ukrayna'ya ne mesaj verecek?
Bakan Fidan'ın Ukrayna'da Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Başbakan Denis Şimiyal ve Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak ile de görüşmesi öngörülüyor.
Fidan'ın 16 Mayıs'taki İstanbul görüşmelerinde Ukrayna heyetine başkanlık eden Savunma Bakanı Rüstem Umerov ile de görüşmesi bekleniyor.
Fidan Moskova'dan ayrılması sonrası 28 Mayıs'ta Lavrov ile yeniden bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Dışişleri Bakanlığı kaynakları görüşmede, Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmeye yönelik son çalışmaların ele alındığını duyurdu.
Fidan'ın peş peşe Moskova-Kiev ziyaretlerinin, tarafların üç yıl aradan sonra ilk kez İstanbul'da karşılıklı masaya oturmasıyla yakalanan, ABD Başkanı Donald Trump'ın baskısıyla güçlenen fırsatın somut ve sonuç alıcı müzakerelere dönmesi açısından önemli olduğu kaydediliyor.
Kiev'in isteği liderler düzeyinde görüşme
Ukrayna tarafı, savaşın sonlanması için liderler seviyesinde doğrudan görüşmeler yapılmasından yana ve bunu 16 Mayıs'ta da dile getirdi.
Zelenskiy, bu yöndeki çağrısını 28 Mayıs günü yeniledi ve Putin ile ABD Başkanı Trump'ın da katılımıyla üçlü bir zirve yapılması önerisini ifade etti.
Kremlin'den bu çağrıya verilen yanıtta, bu toplantıların olabilmesi için Rusya ve Ukrayna heyetlerinin somut bir anlaşmaya varmaları gerektiği vurgulandı.
Dışişleri Bakanı Fidan'ın Moskova'dan sonra Kiev'de yapacağı temaslarda "somut uzlaşıların" sağlanması konusunda ilerleme sağlamayı amaçladığı kaydediliyor.
İstanbul'da yapılan görüşmelerde, Türkiye'nin talebi üzerine her iki taraf, ateşkesin sağlanması ve kalıcı barış görüşmelerine geçilebilmesi için gerekli gördükleri koşulları yazılı hale getirme konusunda uzlaşmışlardı.
Hakan Fidan, 27 Mayıs'ta Kremlin'de Vladimir Putin ile görüştü
Dışişleri Bakanı Fidan, Lavrov ile düzenlenen basın toplantısında, Rus tarafının bu kağıdı hazırlama sürecinde aşama kaydettiği bilgisini vermişti.
Ukrayna ise koşullarını yazılı bir liste halinde ABD'ye 27 Mayıs'ta iletmişti.
Kiev görüşmeleri sırasında da bu koşullar üzerinden doğrudan müzakerelerin başlatılması için zemin oluşturmaya çalışması bekleniyor.
Bakan Fidan, Moskova ziyaretinden dönüşünde gazetecilere yaptığı açıklamada, "Tarafların pozisyonlarını kıyasladığımızda, eğer iyi yönetilebilirse, olabilecek çözümler içerisinde bir uzun dönemli ateşkes daha gerçekçi gözüküyor" dedi.
Fidan, Türkiye'nin de bazı formüller geliştirdiğini ve taraflarla paylaştığını bildirdi.
Dışişleri Bakanı'nın Kiev'den de benzer adımın tamamlanması konusunu ele alması bekleniyor.
Tarafların somut konularda uzlaşıya varıp varamayacakları bu temasların sonunda belli olacak.
Ukrayna ve önde gelen Avrupalı ülkeler, müzakerelerin başlaması için silahların susması gerektiği düşüncesinde.
Rusya ise müzakerelerin seyrine göre ateşkes olasılığının gündeme gelebileceğini kaydediyor.
Ankara ise taraflara müzakerelerin başlatılması için "orta yolda" buluşmanın gerektiğini, bunun için de bazı tavizlerin verilmesi gerektiği telkininde bulunuyor.
Süreç ABD ile koordine edilecek
Ankara'nın temel amacı, Kiev ile Moskova arasında yeni bir sürecin başlatılması ve bunu Trump yönetimi ile eşgüdüm içerisinde yürütülerek sonuçlandırılması.
16 Mayıs'la başlayan ivmenin azalmadan devam etmesi için çabalarını artıran Ankara, özellikle gelecek ay sonu Hollanda'da yapılacak NATO Liderler Zirvesi'ne kadar geçecek sürede ilerleme görmek istiyor.
Erdoğan'ın Trump ile ilk yüz yüze görüşme için ABD'ye yapmak istediği ziyaretin de bu dönemde gerçekleşme olasılığı, Kiev-Moskova müzakerelerinin İstanbul'da başlamasının önemini artıran bir unsur olarak görülüyor.
Hakan Fidan, 16 Mayıs'ta İstanbul, Dolmabahçe'de yapılan görüşmelerde, Ukrayna heyetine başkanlık eden Savunma Bakanı Rüstem Umerov ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile bir arada. Yanlarında MİT Başkanı İbrahim Kalın da var.
Fidan'ın savaşan iki ülkeye yaptığı ziyaretlerin sonuçlarının ABD ve diğer önde gelen uluslararası aktörlerle paylaşılması da beklentiler arasında.
Fidan'ın ziyareti sırasında son dönemde "stratejik ortaklık" olarak tanımlanan Türkiye-Ukrayna ilişkilerinin de ele alınması, Dışişleri Bakanı'nın Ukrayna'nın bağımsızlık ve toprak bütünlüğüne verdiği önemi de aktarması öngörülüyor.
Kaynakların verdiği bilgiye göre Fidan, savaşın sonlanmasının ardından Ukrayna'nın yeniden inşası konusunda Türkiye'nin aktif rol oynamak istediğini de iletecek. Dışişleri Bakanı, Rus muhataplarıyla yaptığı gibi Ukraynalı yetkililerle de Karadeniz'de seyrüsefer güvenliği konusunu da ele alacak.
Fidan'ın, Ukrayna ziyareti sırasında Kırım Tatarlarının Milli Lideri olan Ukrayna Milletvekili Mustafa Kırımoğlu ve Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov başta olmak üzere Kırım Tatarı ve Gagauz Türkü soydaşlarla bir araya gelmesi öngörülüyor.
