ABD tarihinin en güçlü ve en tartışmalı başkan yardımcılarından Dick Cheney, 84 yaşında hayatını kaybetti. Cheney, yanlış iddialarla girişilen Irak işgalinin mimarlarındandı.
ABD yakın tarihinin en etkili ve en tartışmalı isimlerinden eski başkan yardımcısı Dick Cheney, 84 yaşında hayatını kaybetti. Ailesinden yapılan yazılı açıklamada Cheney'nin zatürree, kalp ve damar hastalığı komplikasyonlarına bağlı olarak yaşamını yitirdiği, öldüğü sırada aile üyelerinin yanında bulunduğu kaydedildi.
ABD'nin 46'ncı başkan yardımcısı olarak 2001-2009 döneminde Cumhuriyetçi Başkan George W.Bush'a eşlik eden Cheney, şahin politikalarıyla tanınıyordu.
Amerikan tarihinin en güçlü ve en kutuplaştırıcı başkan yardımcısı olarak bilinen Cheney, Başkan Gerald Ford döneminde 1975-1977 yıllarında Beyaz Saray'ın en genç Özel Kalem Müdürü, 1989-1993 döneminde Başkan George H.W. Bush yönetiminin Savunma Bakanı olarak görev yaptı.
Irak işgali: Dediklerinin hepsi yanlış çıktı
ABD'de 11 Eylül 2001'de düzenlenen saldırılar sonrası ilan edilen "teröre karşı savaş"ın mimarlarından olan Cheney, ülkesini yanlış varsayımlarla "Irak bataklığına sokan" isim olarak da biliniyor. ABD'nin, dönemin Irak lideri Saddam Hüseyin'in kitle imha silahlarına sahip olduğu iddiasıyla giriştiği savaşta yüz binlerce sivil hayatını kaybetti. Irak işgalinin en ateşli savunucuları arasında yer alan Cheney, oğul Bush yönetiminin aldığı kararlardaki etkisinin yanı sıra kararların uygulanmasında da baş rol oynadı.
Irak'ın işgali için öne sürdüğü tüm tezlerin yanlış olduğu ortaya çıkmasına rağmen doğru olanı yaptığını savunmaya devam etti. Cheney, 11 Eylül saldırılarıyla Irak arasında bağlantı bulunduğu, Amerikan askerlerinin Irak'ta kurtarıcı gibi karşılandığı gibi yanlış bilgilerle Amerikan kamuoyunu yönlendirmeye çalıştı. Saddam Hüseyin'in kitle imha silhalarına sahip olmadığı da ortaya çıktı.
Mayıs 2005 itibarıyla savaşta bin 661 Amerikan askeri yaşamını yitirmişti. Cheney, Irak'taki isyanın son demlerinde olduğunu ilan etti. Ancak savaş sonuna kadar bir o kadar daha Amerikan askeri ölecekti.
Trump'a karşı Demokrat Harris'i destekledi
Cheney, resmi görevlerinden ayrıldıktan sonra da siyasetten uzaklaşmadı. Kızı Liz Cheney, Cumhuriyetçiler arasında Başkan Donald Trump'a karşı en güçlü muhalefeti yapan kişiler arasında yer alırken baba Cheney Trump ile ilgili olarak "Ülkemizin 246 yıllık tarihinde cumhuriyetimize Donald Trump kadar büyük bir tehdit oluşturan bir kişi olmadı" dedi. Cheney, son başkanlık seçimlerinde de Trump'ın Demokrat rakibi Kamala Harris'e destek verdi.
On yıllar boyunca kalp hastalığı nedeniyle tedavi gören ve beş kez kalp krizi geçiren Cheney, 2013'te yaptığı bir açıklamada her sabah "kendisine bir gün daha hediye edildiği için yüzünde gülümsemeyle uyandığını" söylemişti.
11 Eylül sonrası süreçteki saldırgan politikaların mimarlarından
1941’de ABD’nin Nebraska eyaletinde doğan siyasetçi, Yale ve Wyoming üniversitelerinde eğitim gördü. Üniversite eğitiminin ardından dönemin Ekonomik Fırsatlar Ofisi Direktörü Donald Rumsfeld’in özel asistanlığı görevini üstlendi.
Cheney, 1989-1993 arasında George H. W. Bush döneminde savunma bakanlığı görevinde bulundu.
Cheney, özellikle 1991 Körfez Savaşı sırasında üstlendiği rolle dikkat çekti. Savunma bakanlığı döneminde, ABD’nin ulusal güvenlik politikasının şekillendirilmesinde etkin bir rol oynayan Cheney, ‘Amerika’nın dostlarına silah, potansiyel düşmanlarına silah kontrolü’ yaklaşımıyla öne çıktı.
Siyasetçi, 2001-2009 Cumhuriyetçi başkan George W. Bush’un yardımcısı olarak iki dönem görev yaptı.
11 Eylül saldırıları sırasında başkan yardımcılığı görevinde bulunan Dick Cheney, bu dönemin saldırgan politikalarının en önemli mimarlarından biri olarak biliniyordu. 11 Eylül’ün ardından Afganistan’ın işgal edilmesi kararının en büyük savunucuları arasındaydı.
Cheney, 2003’te Irak’ın işgali ve kitle imha silahları iddialarının savunan başlıca isimlerden biri olarak anıldı. Bu süreçte ABD’nin Irak işgalinde en etkili figürlerden biri olduğu yorumları yapıldı.
Ülkeyi kanlı bir kaosa sürükleyen işgal, sayıları net olarak bilinmemekle birlikte yüz binlerce sivilin hayatını kaybetmesine, çok daha fazlasının göç etmesine neden oldu.
Cheney’nin, Bush yönetimi döneminde dış politika ve güvenlik kararlarında perde arkasında etkili olduğu belirtiliyordu.
