Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cuma günü İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdülhamid Dibeybe’yle Türkiye-İtalya-Libya İşbirliği Zirvesi’nde İstanbul’da görüştü.
Zirvede, üç ülke arasındaki iş birliği ve Libya başta olmak üzere konuların ele alındığı belirtildi.
İletişim Başkanlığı'nın açıklamasına göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan zirvede 'düzensiz göçün kaynağının kurutulabilmesi için uzun vadeli ve sürdürülebilir çözümler gerektiği' düşüncesini paylaşarak bu noktada çok taraflı eş güdüme ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Zirvede, iş birliği komitelerinin toplanmasını müteakip liderlerin bir araya gelerek alınan kararları değerlendirmesi kararlaştırıldı.
Zirvenin ardından Meloni'nin ofisinden yapılan açıklamada, üç liderin göç akımlarının yönetimi başta olmak üzere Akdeniz bölgesinde işbirliğinin güçlendirilmesi konusunu ele aldıkları belirtildi.
Meloni, göç kontrolü konusunda Türkiye ile yapılan iş birliğinden elde edilen “mükemmel sonuçları” överek, Ankara ile çalışmaktan çıkarılan derslerin Libya Ulusal Birlik Hükümeti'nin göç konusundaki çabalarını desteklemek için kullanılması gerektiğini söyledi.
Erdoğan, son aylarda İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile birkaç kez bir araya gelmişti. En son görüşmelerden birinde, düzensiz göçle mücadeledeki iş birliği nedeniyle Meloni, Erdoğan'a teşekkür etmişti. Bu görüşme, Akdeniz'deki düzensiz göç akışının yönetimi konusunda iki ülkenin ortak çıkarlarına ve işbirliğine işaret ediyordu.
Bu üçlü zirve formatı yeni bir iş birliği çabası. Türkiye, İtalya ve Libya arasındaki ilişkiler, özellikle Akdeniz ve Kuzey Afrika'daki jeopolitik dengeler, enerji kaynakları ve düzensiz göç konularında stratejik öneme sahip.
Libya, özellikle 2011'deki iç savaş sonrası dönemde istikrarsızlıkla mücadele ederken, İtalya ve Türkiye, bu ülkenin yeniden inşası ve siyasi süreçlerinde önemli roller oynayan ülkeler oldular. İtalya, tarihi bağlarından ve coğrafi yakınlıktan dolayı Libya'da geleneksel olarak güçlü bir etkiye sahip.
Türkiye de son yıllarda bu ülkeyle askeri ve ekonomik anlaşmalarla konumunu pekiştirdi. Bu bağlamda, İstanbul'da gerçekleşen bu zirve, üç ülkenin ortak sorunlara ve iş birliği alanlarına yönelik yeni bir diplomatik mekanizma kurma çabası olarak değerlendirilebilir.
Aralık ayında Libya'nın batı kıyısındaki Zuwara kasabası açıklarında aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu en az 61 göçmen boğuldu.
Yunanistan kısa bir süre önce, Libya'dan Girit Adası'na geçişlerin artmasının ardından bölgedeki uluslararası sulara savaş gemileri göndermeyi planladığını duyurdu. Bu rota, Türkiye ile yakındaki Yunan adaları arasında daha sık kullanılan geçişten daha tehlikeli.
2023 yılında Libya'dan İtalya'ya göçmen taşıyan Adriana adlı balıkçı teknesinin Yunanistan açıklarında batması sonucu yüzlerce kişi hayatını kaybetmişti.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) 2021 yılında 32 bin 400 mülteci ve göçmenin Libya'dan Avrupa'ya geçiş yaptığını ve bu sayının 2020'dekinin iki katından fazla olduğunu açıkladı.
Nisan ayında Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin dış sınır ve sahil güvenlik ajansı Frontex'in personel sayısının 30 bin'e çıkarılmasını önerdi. Bu sayı, Avrupa'nın dış sınırlarını güvence altına alma misyonuna önemli bir destek sağlayabilir.
