İngiliz ordusu tarafından sızdırılan bir verinin kimliklerini ortaya çıkarması ve Taliban tarafından hedef alınabileceklerine dair endişelerin artmasının ardından binlerce Afgan gizlice İngiltere'ye yerleştirildi.
İngiltere Savunma Bakanı John Healey, Salı günü yaptığı açıklamada, Taliban'ın Afganistan'ı ele geçirmesinden sonra İngiltere'ye taşınmak için başvuruda bulunan yaklaşık 19 bin Afgan'ın kimlik bilgilerini içeren bir veri setinin 2022 yılında yanlışlıkla yayınlandığını ve daha sonra bazı bölümlerinin internette yayınlandığını söyledi.
Bunun üzerine bir önceki Muhafazakar hükümet, birçoğu İngiliz kuvvetleriyle çalışan Afganları ve ailelerini yeniden İngiltere'ye yerleştirmek için gizli bir program oluşturdu.
Nisan 2024'te kurulacak olan Afganistan Müdahale Rotası, İngiltere'nin şimdiki İşçi Partisi hükümetinin, eski hükümetin programı gizli tutmak için aldığı ve "superinjunction" olarak bilinen yasal kararı kaldırmasının ardından Salı günü kamuoyuna açıklandı.
Yaklaşık 4500 kişi - 900 başvuru sahibi ve yaklaşık 3600 aile üyesi - program kapsamında Birleşik Krallık'a getirildi ve programın kapanışına kadar yaklaşık 6900 kişinin toplam 850 milyon £ (979 milyon €) maliyetle yeniden yerleştirilmesi bekleniyor.
Bununla birlikte, İngiliz hükümeti ihlalden etkilenen kişilerin açtığı davalarla da karşı karşıya olduğu için olayın nihai maliyetinin daha yüksek olması bekleniyor.
Healey, Salı günü öğleden sonra Avam Kamarası'nda milletvekillerine yaptığı açıklamada veri ihlali için "samimi bir özür" diledi ve ihlalle ilgili "şeffaflık eksikliği konusunda derin endişe" duyduğunu söyledi.
"Hiçbir hükümet İngiliz halkından, parlamenterlerden ya da basından bu şekilde bilgi saklamak istemez" dedi.
'İnanılmaz derecede ciddi veri ihlali'
Healey'e göre Savunma Bakanlığı'nda (MOD) adı açıklanmayan bir yetkilinin yaptığı hata "ciddi bir departman hatası" ve 2022 yılının başlarında "yetkili hükümet sistemleri dışında" e-postayla gönderilen bir elektronik tablonun sonucuydu.
Elektronik tabloda, 2001-2021 yılları arasında Afganistan'da Taliban'a karşı savaşan Birleşik Krallık güçlerine yardım eden ya da bu güçlerle birlikte çalışanları desteklemek amacıyla İngiliz hükümetince yürütülen bir programa başvurmaya çalışan 18 bin 714 Afgan vatandaşının bilgileri yer alıyordu.
İngiliz basınında yer alan haberlere göre, Savunma Bakanlığı ihlalden ancak Ağustos 2023'te, Facebook'ta yayınlanan veri tabanı alıntılarından sonra haberdar oldu.
Yüzlerce mağduru temsil eden bir hukuk firması olan Barings Law, hükümeti gerçeği kamuoyundan gizlemeye çalışmakla suçladı.
Firmanın veri koruma başkanı Adnan Malik, "Bu, Savunma Bakanlığı'nın defalarca İngiliz halkından gizlemeye çalıştığı inanılmaz derecede ciddi bir veri ihlalidir" dedi.
"İngiliz güçlerinin terörizmi yenmesine ve bölgede güvenlik ve istikrarı desteklemesine yardımcı olan Afgan vatandaşları hakkındaki kişisel ve tanımlayıcı bilgiler ele geçirildi."
Savunma Bakanlığı'na göre Ağustos 2021'de Kabil'in düşmesinden bu yana toplamda yaklaşık 36 bin Afgan, çeşitli yeniden yerleştirme rotaları kapsamında Birleşik Krallık'a yerleştirildi.
2021 yazında ABD, İngiliz birlikleri de dahil olmak üzere batılı güçlerin Afganistan'dan çekilmesine öncülük etmeye karar verdi ve bu da Taliban'ın iktidarı ele geçirmesine olanak sağladı.
Bu durum, on binlerce insanı Taliban'ın insafına bıraktı.
