Rusya ve Ukrayna heyetleri yaklaşık iki hafta sonrası İstanbul'da bir araya geldi.
Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov, toplantının ardından yaptığı açıklamada ülkesinin "karada, havada, denizde en az üç ay boyunca koşulsuz ateşkes" gündemiyle İstanbul'a geldiğini söyledi.
Rusya tarafıysa bunun yerine iki yada üç günlük kısmi ateşkes teklif ettiklerini belirtti.
İki taraf hasta ve yaralılar ile 25 yaşın altındakiler dahil, yeni bir esir takası üzerinde anlaştıklarını duyurdu.
Ukrayna, Rusya'ya iadesini istediği çocukların listesini ilettiğini söyledi ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, ABD Başkanı Donald Trump'ın gözetiminde bir araya gelmesi çağrısında bulundu.
Görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında Ukrayna heyeti, Rusya'nın teklifinin kendilerine Pazartesi günü iletildiği için değerlendirme yapmalarının zaman alacağını belirtti.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Yardımcısı Sergiy Kyslytsya, Rus teklifine dair basından gelen bir soruya, "Daha önce göndermiş olsalardı, taleplerin hangilerinin kabul edilebilir hangilerinin edilemez olduğunu söyleyebilirdik" diyerek yanıt verdi.
Rusya'nın sunduğu belgelerden pozisyonlarını değerlendirip sonraki adımlarını buna göre planlayacaklarını belirtti.
"Liderler toplantısına hazırlık mahiyetinde olursa anlamlı olacağını düşünüyoruz. Karar verici Putin" diye ekledi.
11 Mart'tan bu yana "kapsamlı bir ateşkes" için hazır olduğunu söyleyen Kyslytsya, "Rusya koşulsuz ateşkesi reddediyor, sürekli talepler iletiyor" ancak "silahlar konuşurken diplomasi yürütülemez" dedi.
Görüşmeyle ilgili konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "muhteşem" olarak nitelendirdiği görüşmede, Rusya ve Ukrayna'nın 1000'in üzerinde esir değişimi üzerinde anlaştığını duyurdu. Erdoğan buna ek olarak "çok sayıda" cesedin değişiminin de öngörüldüğünü söyledi.
Cumhurbaşkanı, Trump, Zelenskiy ve Putin'i de görüşmeler için İstanbul'da ağırlamayı istediklerini yineledi.
İstanbul'da Çırağan Sarayı'nda yapılan görüşmeye Türkiye adına Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve MİT Başkanı İbrahim Kalın katıldı.
Anadolu Ajansı'na (AA) göre, Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya ve Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Danışmanı Oleksandr Bevz, İstanbul'da Almanya, İtalya ve İngiltere temsilcileriyle de bir araya geldi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, toplantının açılışından yaptığı konuşmada, görüşmede "liderler toplantısı için hazırlıkların ele alınacağını" söyledi.
AA, Ukrayna heyeti üyelerinin, Ukrayna'nın barış çabalarına bağlılığını yinelerken, liderler toplantısı, tam ateşkes ve insani güven artırıcı önlemler gibi gündem maddelerini ayrıntılı olarak ele aldığını bildirdi.
Taraflar ne istiyor?
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, İstanbul'daki görüşmelerden önce, Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta düzenlenen Bükreş Dokuzlusu Zirvesi'nde yaptığı konuşmada, "Rusya'nın verimli görüşmelere hazır olacağından emin değilim. Ancak her zaman bazı çözümlere inanmalıyız" dedi.
Zelenskiy, İstanbul'daki görüşmelerde, tam ve koşulsuz ateşkesin sağlanması, esirlerin takas edilmesi ve Ukrayna'dan zorla kaçırılan çocukların geri getirilmesi ile ilgili kararların verilmesinin kendileri için öncelikli olduğunu vurguladı.
Ukrayna lideri, İstanbul görüşmelerinin sonuç vermemesi durumunda Batılı müttefiklerinin Rusya'ya yaptırımların artırılması gerektiğini savundu.
16 Mayıs'ta Dolmabahçe'deki Cumhurbaşkanlığı ofisinde görüşen heyetler bu kez Çırağan Sarayı'nda karşılıklı masaya oturdu
16 Mayıs'ta İstanbul'da yapılan müzakerelerde de Ukrayna, barış görüşmeleri öncesi kapsamlı bir ateşkesin başlaması gerektiğinde ısrar etmişti.
Rusya ise barış görüşmelerinin koşulsuz başlamasında ısrarcı olmuş ve ateşkesin müzakerelerin gidişatına göre ilan edilmesi gerektiğini vurgulamıştı.
Ukrayna, müzakereler sonunda Rusya'nın işgal ettiği topraklarını geri almak istiyor.
Kiev yönetimi ayrıca gelecekte benzer olaylarla karşılaşmamak için Batılı ülkelerden güvenlik garantileri talep ediyor. Ukrayna'nın AB ve NATO üyelikleri ile Rusya sınırına gerektiğinde yabancı güçlerin konuşlanması da Kiev'in beklentileri arasında.
Ukrayna Rusya'dan karşılanacak savaş tazminatları ile ülkenin yeniden imarının sağlanmasını da istiyor.
Rusya ise 2014'te ilhak ettiği Kırım'ın yanı sıra işgal ettiği Ukrayna'nın Donbas bölgesinden de çıkmak istemiyor.
Kremlin, müzakereler sonunda sağlanacak anlaşmanın sonuçlarından birinin de Batı'nın uyguladığı yaptırımların kaldırılması olması gerektiğini kayda geçiriyor.
Ukrayna'nın NATO'ya girmemesi ve ittifakın Rusya için tehdit oluşturmaması da Moskova'nın öncelikleri arasında.
Heyetlere kimler başkanlık etti?
Bugünkü müzakerelere katılan Rusya heyeti Pazar akşamı İstanbul'a gitti.
Heyete, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in müşaviri Vladimir Medinskiy başkanlık ediyor.
Rusya heyetine, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in müşaviri Vladimir Medinskiy başkanlık edecek
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy X hesabından yaptığı paylaşımda, İstanbul'daki görüşme için pozisyonlarını şöyle sıralamıştı:
"Öncelikle koşulsuz bir ateşkes sağlanmalı. İkinci olarak savaş esirleri takas edilmeli. Üçüncüsü de kaçırılan çocuklar iade edilmeli.
"Heyetimize (Ukrayna Savunma Bakanı) Rüstem Umerov başkanlık edecek."
Ukrayna heyetinin başında yine Savunma Bakanı Rüstem Umerov oldu.
En önemli konuların sadece liderler tarafından çözülebileceğini de söyleyen Zelenskiy, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le görüşmek istediği mesajını vermişti.
Zelenskiy Mayıs ayında, savaşın başından bu yana Ukrayna ile Rusya arasında yapılan ilk karşılıklı görüşme için İstanbul'a giderek Putin'i orada bekleyeceğini açıklamıştı.
O sırada Orta Doğu turunda olan ABD Başkanı Donald Trump da Putin'in gitmesi durumunda kendisinin de İstanbul'a uçabileceğini söylemişti.
Putin, İstanbul'a gitmeyerek bakanlarının yer almadığı düşük düzeyde bir heyet göndermişti.
O görüşmede ateşkese dair ilerleme kaydedilemezken esir takasında uzlaşılmış ve Mayıs sonunda iki taraftan 1000'er kişiyi kapsayan bir takas gerçekleşmişti.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan geçen hafta Rusya ve Ukrayna'da temaslarda bulunmuştu.
Moskova'da Rusya lideri Vladimir Putin, Kiev'de Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy ile de görüşen Fidan, "Şartlar göz önüne alındığında tarafların karşı karşıya gelip, oturup bir masa etrafında müzakere edebilmeleri için bir yere ihtiyaçları var. Tabii ki Türkiye bu noktada ideal bir aktör" demişti.
Rusya, Ukrayna topraklarının yüzde 20'sini işgal etti
Ukrayna savaşı, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 24 Şubat 2022'de Rus ordusuna Ukrayna'nın tamamen işgal edilmesi emrini vermesiyle başlamıştı.
Savaş 3 yılı aşkın süredir devam ederken, Rusya halen 2014'te ilhak ettiği Kırım dahil Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 20'sini işgal etmiş dur
