Kelly Ng
BBC News
Tayland, Kamboçya ile süren ve şu ana dek 16 kişinin ölümüne, her iki ülkedeki on binlerce kişinin de yerinden olmasına yol açan çatışmaların "savaşa gidebileceği" uyarısında bulundu.
Tayland Başbakan Vekili Minister Phumtham Wechayachai çatışmalarda ağır silahların kullanılmaya başlandığını ve sınır boyunca 12 noktaya yayıldığını kaydetti.
Tayland ayrıca Kamboçya'yı sivil bölgelere ateş açmakla suçladı ve Kamboçya roketlerinin menzilinde olduğu düşünülen bütün köyler tahliye edildi.
Kamboçya ise Tayland'ı salkım bombaları kullanmakla suçladı. Bu mühimmat ayrım gözetmeden öldürebildiği için birçok ülkede yasak. Tayland ise iddialara yanıt vermedi.
Bu arada, Tayland Dışişleri Bakanı Reuters'a yaptığı açıklamada üçüncü bir tarafın arabuluculuğuna "gerek olmadığını" söyledi.
Malezya Başbakanı ve Güney Doğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) Başkanı Enver İbrahim daha önce arabuluculuk önerisinde bulunmuştu.
İbrahim Facebook'taki paylaşımında "Hem Bangkok hem de Phnom Penh'ten pozitif sinyaller ve istekliliği memnuniyetle karşılıyorum" demişti.
Ancak Tayland Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nikorndej Balankura sorunun ikili yöntemlerle çözülmesi gerektiğini belirtti ve Kamboçya'nın saldırgan hamlelerine son vermesi gerektiğini de ekledi.
Tayland çatışmalarda 14 sivil ve bir askerin öldüğünü belirtiyor.
Kamboçyalı yetkililer de Oddar Meanchey'de bir sivilin öldüğünü duyurdu.
Çatışmaların durması için çağrılar artıyor
Çatışmaların durması için çok sayıda ülke çağrıda bulundu.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Tommy Pigott, barış çağrısı yaparak, "Tayland-Kamboçya sınırında artan şiddetten ciddi şekilde endişe duyuyoruz" dedi.
Kamboçya ve Tayland ile siyasi ve stratejik bağları bulunan Çin, çatışmadan "derin endişe duyduğunu" belirterek, her iki tarafın da sorunları diyalog ve istişare yoluyla çözmesini umduğunu söyledi.
Avustralya, Avrupa Birliği ve Fransa da barış çağrısında bulundu.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin Cuma günü çatışma konusunda toplanması bekleniyor.
Kamboçya Başbakanı Hun Manet Konseye yazdığı mektupta "Tayland'ın saldırganlığının" durdurulması çağrısı yaptı.
İki ülke Perşembe günü ilk ateşi açılmasında birbirini suçluyuor.
Tayland çatışmaların Kamboçya Ordusu'nun sınır yakınındaki Tayland birliklerini gözlemlemek için insansız hava araçları kullanmasıyla başladığını iddia ediyor.
Kamboçya ise çatışmayı daha önceki bir anlaşmaya aykırı olarak sınırdaki bir Kmer-Hindu tapınağına ilerleyen Tayland birliklerinin başlattığını söylüyor.
Çatışma nasıl çıktı?
İki ülke arasındaki anlaşmazlık, Fransa'nın 19'uncu yüzyılda Kamboçya'yı işgalinden sonra iki ülkenin sınırlarının çizildiği döneme dayanıyor.
Kamboçya'nın ihtilaflı bölgede bulunan 11'inci yüzyıldan kalma bir tapınağı UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne kaydettirmeye çalıştığı 2008'de iki ülke arasında gerginlik canlandı.
Bu olay Tayland'da protestolara yol açtı.
Yıllar boyunca her iki tarafta da asker ve sivillerin öldüğü çatışmalar yaşandı.
Gerilim, 2025 Mayıs ayında çıkan bir çatışmada Kamboçyalı bir askerin öldürülmesinin ardından tırmandı.
Bunun ardından ikili ilişkiler, son yılların en düşük seviyesine düştü.
Geçtiğimiz iki ayda her iki ülke de birbirine sınır kısıtlaması getirdi.
Kamboçya, Tayland'dan meyve sebze ürünlerinin ithalatını yasakladı, elektrik ve internet hizmeti ithalatını durdurdu.
Son çatışmalardan önce iki taraf da sınırlarındaki askeri varlıklarını güçlendiriyordu.
İki ülke arasında geçmişte çıkan ciddi çatışmalar nispeten hızlı bir şekilde yatıştırıldı.
Son gerilimin büyük ölçekli bir savaşa dönüşmesi pek olası görünmüyor. Ancak şu an her iki ülkenin yöneticileri bu meydan okumadan geri çekilecek güç ve güveni göstermedi.
Eski bir diktatörün oğlu olan Hun Manet henüz kendi otoritesine sahip değil.
Babası Hun Sen, kendi milliyetçi kimliğini parlatmak için bu çatışmayı daha da ileri götürmeye istekli görünüyor.
Tayland'da eski diktatör Thaksin Shinawatra'nın desteklediği sallantılı bir koalisyon hükümeti var.
Thaksin'in kızı Paetongtarn Shinawatra, mevcut Başbakan Vekili Hun Sen'in sızdırdığı bir ses kaydı yüzünden başbakanlık görevinden alındı.
