Hamas, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze için önerdiği planının bazı temel unsurlarını kabul ettiğini ancak bazı değişiklikler talep ettiğini duyurdu.
Cuma günü yapılan açıklamada hayatta ya da hayatını kaybetmiş tüm İsrailli rehineleri serbest bırakmayı kabul ettiğini belirten Hamas detayları görüşmek üzere aracılı müzakerelere derhal hazır olduğunu duyurdu.
Ancak örgüt Gazze'nin geleceği ve Filistin halkının haklarıyla ilgili bazı konularda müzakerelerin sürdüğünü ifade etti.
Açıklamada, planın en önemli şartlarından biri olan Hamas'ın silahsızlanması ve Gazze yönetiminde artık rol üstlenmemesi konusuna ise hiç değinilmedi.
Hamas'ın bu açıklaması Trump'ın Gazze planı konusunda örgüte Pazar gününe kadar süre vermesinin ardından yapıldı.
Trump, Hamas’ın açıklamasının ardından “Kalıcı barışa hazır olduklarına inanıyorum” dedi.
ABD Başkanı, “İsrail bir an önce Gazze bombardımanını derhal durdurmalı ki rehineleri hızlı ve güvenli bir şekilde alabilelim” diye ekledi.
Trump günün erken saatlerinde yaptığı paylaşımda "bu son şans" ifadesini kullanmıştı.
Örgütü tehdit de eden Trump, anlaşma olmazsa Hamas'ın "daha önce hiç kimsenin görmediği bir cehennemin" hedefi olacağı uyarısında bulunmuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Trump da Cuma günün Gazze konulu bir telefon konuşması yaptı.
Beyaz Saray'ın isteğiyle yapıldığı açıklanan görüşmede Gazze'deki durumun da ele alındığı kaydedildi.
Arap ülkeleri ve Türkiye'den arabulucuların Hamas'a öneriye olumlu yanıt vermesi için telkinde bulunduğu yönünde bilgiler vardı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 29 Eylül'de Beyaz Saray'da yaptığı görüşmede Trump'ın planını kabul etmişti.
Katar Dışişleri Bakanlığı, Hamas'ın Beyaz Saray'ın teklifini "sorumlu bir şekilde" incelediğini söylemişti.
7 Ekim saldırısında yer alan ve daha önce bazı İsraillileri rehin tutan Filistin İslami Cihad (PIJ) silahlı grubu, 30 Eylül Salı günü planı reddetmişti.
Donald Trump plan için garanti verse de İsrail'in rehineleri aldıktan sonra askeri operasyonlarına yeniden başlamayacağına dair bir güven eksikliği var.
Özellikle de İsrail'in bu ayın başlarında ABD'ye meydan okuyarak Doha'da Hamas liderlerine suikast girişiminde bulunmasının ardından.
Ayrıca, Trump yönetiminin paylaştığı bir Gazze haritası, Gazze'nin güney sınırı ve Mısır arasından planlanmış bir tampon bölge olduğunu gösteriyor.
Bunun nasıl yönetileceği belirsiz ancak İsrail'in müdahil olması durumunda, bu durumun da bir tartışma konusu olması muhtemel.
Netanyahu, 29 Eylül akşamı planı kabul ettiğinden beri, planda belirtilen şartların birçoğuna karşı çıkıyor gibi görünüyor.
X'te paylaşılan bir videoda, İsrail ordusunun Gazze'nin bazı bölgelerinde kalabileceğini ve İsrail'in Filistin devletinin kurulmasına "zor kullanarak direneceğini" söylediği belirtiliyor.
Bu, İsrail güçlerinin tamamen çekilmesini öngören ve plan tamamlandığında "Filistinliler için kendi kaderini tayin ve devlet kurma yolunda güvenilir bir yol" olabileceğini belirten Trump'ın çerçevesinin şartlarına aykırı.
Gazze'deki halk plana ne diyor?
Gazze'de Filistinliler genel olarak plana destek veriyordu ancak bunun tek nedeni savaşın sona erdirmesi beklentisiydi.
Hamas'ın ayrıca Gazze'ye Uluslararası İstikrar Gücü'nün (ISF) konuşlandırılmasına karşı çıktığı ve bunu yeni bir işgal biçimi olarak gördüğü söyleniyor.
İsrail'in saldırıları yoğunlaşırken insanlar Gazze Şehri'nden kaçmaya çalışıyor.
BBC'ye konuşan Gazzeli Kader Ebu Kveyk, "Amerikan planında kötü maddeler var ancak savaşı durduracağı ve Hamas'tan kurtaracağı için destekliyorum. Şeytan bile içinde yaşadığımız bu cehennemi sona erdirmek için bir plan getirse, desteklerim" diyor.
Filistinli gazeteci Fathi Sabah da Hamas'ın reddetmesi halinde İsrail'in, "Amerika ve Batı desteğiyle" bölgeyi yok edecek şekilde savaşına yeşil ışık alacağını söylüyor.
"Gazze halkı buna dayanamıyor. Yıkılmış, bitkin, çaresiz ve umutsuz durumdalar" diye ekliyor.
Sabah, "Netanyahu'nun çıkarlarına hizmet ettiğini, tuzaklarla dolu olduğunu ve kendi beklentilerini yansıtmadığını bilmelerine rağmen, yarın değil, şimdi, ne pahasına olursa olsun ateşkes istiyorlar" ifadesini kullandı.
İsrail ordusu, Hamas öncülüğünde 7 Ekim 2023'te güney İsrail'e düzenlenen ve yaklaşık 1.200 kişinin hayatını kaybettiği, 251 kişinin rehin alındığı saldırıya yanıt olarak Gazze'ye savaş açtı.
Hamas'ın kontrolündeki Gazze Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarında o tarihten bu yana en az 66 bin 97 kişi hayatını kaybetti.
Ağustos ayında, BM destekli bir kuruluş Gazze'de kıtlık yaşandığını doğruladı. Bu ayın başlarında ise, BM soruşturma komisyonu, İsrail'in Gazze'de soykırım yaptığı sonucuna vardı; İsrail bunu şiddetle reddediyor.
KAYNAK: BBC News / Londra
