ABD Başkanı Donald Trump'ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefon görüşmesi sona erdi. 19 Mayıs Pazartesi günü gerçekleşen görüşmenin iki saatten uzun sürdüğü bildirildi.
Trump, Rusya ve Ukrayna'nın derhal ateşkes müzakerelerine başlayacağını söyledi.
Truth Social sosyal medya platformunda bir mesaj paylaşan Trump, görüşmenin "çok iyi" geçtiğine inandığını belirtti.
Trump, "Rusya ve Ukrayna ateşkes için derhal müzakerelere başlayacak ve daha da önemlisi savaşı sona erdirecek" dedi.
Putin ise Rusya'nın "tavizleri" görüşmeye hazır olduğunu söyledi ancak bunların neler olabileceği konusunda bir netlik yok.
Rus resmi basınına göre Putin, Trump ile bilgilendirici ve faydalı bir telefon görüşmesi yaptığını söyledi.
Rus devlet medyası Putin'in Ukrayna ile ilgili şu sözlerini aktardı:
"ABD Başkanı ateşkes konusundaki tutumunu dile getirdi. Rusya'nın da Ukrayna krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesinden yana olduğunu belirttim. Tek yapmamız gereken barışa doğru ilerlemenin en etkili yollarını belirlemektir."
Tass ajansı Putin'in "Rusya'nın gelecekte olası bir barış anlaşmasına ilişkin bir memorandum üzerinde Ukrayna ile çalışmaya hazır olduğunu ve bunu teklif edeceğini" söylediğini belirtti.
Bunun "ilgili anlaşmalara varılması halinde belirli bir süre için olası bir ateşkesi" de içereceği kaydedildi.
Başkan Trump, konuşma sonrası, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve AB, Fransa, İtalya, Almanya ve Finlandiya liderleri ile de görüştüğünü kaydetti.
ABD Başkanı, iki ülke arasındaki müzakerelerin Vatikan'da yapılabileceğini önerdi.
Zelenskiy'den Trump'a: 'Bizsiz karar almayın'
Zelenskiy pazartesi günü yaptığı açıklamada Trump'a Ukrayna konusunda "bizsiz karar almamasını" söylediğini belirtti.
Zelenskiy, "Putin ile görüşmesinden önce biz olmadan Ukrayna hakkında herhangi bir karar almamasını istedim. Bunlar bizim için prensip meseleleri ve çok önemli" diye konuştu.
Trump ile pazartesi günü iki telefon görüşmesi yaptıktan sonra Kiev'de gazetecilere konuşan Zelenskiy, Moskova'nın Ukrayna'daki savaşını sona erdirme çabasının bir parçası olarak, Kiev ve müttefiklerinin, Ukrayna, Rusya, ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği ülkeleri liderleri arasında bir toplantı düzenlenmeyi düşündüklerini söyledi.
Zelenskiy, toplantının mümkün olan en kısa sürede gerçekleşmesini umduğunu ve Türkiye, Vatikan ya da İsviçre'nin ev sahipliği yapabileceğini kaydetti.
İstanbul görüşmesi
Trump, görüşmenin amacını, Ukrayna'daki savaşa istinaden, "akan kanı" durdurmak ve "ticaret" olarak açıklamıştı ve "Umarım verimli bir gün olur ve ateşkes sağlanır" demişti.
Dört günlük Körfez ülkeleri gezisini tamamlayan Trump, 16 Mayıs Cuma günü ABD'ye döndü.
Turunun son gününde yaptığı açıklamada, Putin ile birebir görüşme "zamanı geldi" demişti.
Donald Trump kendisi Putin ile görüşmeden "hiçbir şey olmayacak" açıklaması da yaptı.
Cuma günü İstanbul'da Rusya ve Ukrayna'dan yetkililer üç yıl sonra ilk kez direkt görüşmelerde karşılıklı olarak masaya oturdu.
Görüşmede Türk heyeti de yer aldı, ABD'li yetkililerse görüşmeye katılmadı.
Taraflar karşılıklı olarak 1000'er savaş esirini serbest bırakmayı kabul etti.
"Her iki tarafın gelecekteki ateşkese ilişkin vizyonunu sunması konusunda anlaştığı" da belirtildi.
Vatikan'da görüşme
Trump - Putin görüşmesi öncesi Vatikan'da önemli bir görüşme yapıldı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, 18 Mayıs'ta ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ile bir araya geldi.
İki isim Şubat ayında Beyaz Saray'daki tarihi tartışmadan bu yana ilk kez görüştü.
Zelenskiy bu görüşmede İstanbul görüşmelerinin konuşulduğunu aktardı.
Ukrayna Hava Kuvvetleri, Rusya'nın 18 Mayıs'ta fırlattığı 273 insansız hava aracıyla Kiev'in merkezi ve doğudaki Dnipropetrovsk ve Donetsk bölgelerini hedef aldığını açıkladı.
Açıklamada 88 insansız hava aracının durdurulduğu ve hedeflerini bulmayan 128 insansız hava aracının da "olumsuz sonuçlar doğurmadığı" söylendi.
Yetkililer, saldırılarda Kiev bölgesindeki Obukhiv ilçesinde bir kişinin öldüğünü ve biri dört yaşında bir çocuk olmak üzere en az üç kişinin de yaralandığını bildirdi.
Rusya ordusu da aynı gün itibarıyla Ukrayna tarafından gönderilen 25 insansız hava aracını durdurduğunu açıkladı.
Bu noktaya nasıl gelindi?
Rusya lideri Putin'in İstanbul'da yapılması planlanan görüşmelere katılması çağrıları karşılık bulmadı.
Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'dan Körfez ülkeleri gezisinin ikinci durağı Katar'a geçerken uçakta konuşan Trump "Benim orada olmamı tercih edeceğini biliyorum ve bu da bir ihtimal. Savaşı sona erdirebilirsek, bunu düşüneceğim" demişti.
Reuters'ın aktardığına göre Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva da 14 Mayıs Çarşamba günü Putin'i arayarak Türkiye'ye gitmesini istedi.
Trump, Rusya ve Ukrayna arasında 30 günlük bir ateşkes istiyor ve Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy de buna destek veriyor.
Ancak Putin önce görüşmelerin başlamasını istediğini ve bu müzakerelerde ateşkesin ele alınabileceğini söylemişti.
Rus lider 11 Mayıs Pazar günü Ukrayna'yla İstanbul'da "herhangi bir önkoşul olmadan" doğrudan görüşme yapılmasını önermişti. Ancak Putin bu açıklamasında görüşmelerde ülkesini kimin temsil edeceğini söylememişti.
Zelenskiy ise sadece Putin'in katılması halinde görüşmelerde yer alacağını açıklamıştı.
Zelenskiy ve Putin yalnızca Kasım 2019'da Paris'te yüz yüze görüşmüştü.
İki ülke arasındaki son doğrudan diyalog ise Mart 2022'de, Rusya'nın Ukrayna'yı işgale başlamasından haftalar sonra İstanbul'da gerçekleşmişti.
