Türkiye, Suriye'nin enerji altyapısını yeniden yapılandırma sürecinde üstlendiği aktif rol kapsamında bu günden itibaren ülkeye doğal gaz ihracatına başlıyor. Bu ihracat ile Suriye'nin günde 3-4 saat süren elektrik arzını 10 saate çıkaracak. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar "İlk aşamada Suriye'de yılda 2 milyar metreküp doğal gazı ihraç edeceğiz." açıklamasında bulundu.
Suriye ile enerji alanında da ilişkilerini ilerleten Türkiye, Aralık 2024'te Baas rejiminin yıkılmasının ardından Suriye'deki hayatın yeniden normalleştirilmesi amacıyla çalışmalara başladı. Bu kapsamda bugün itibarıyla Türkiye'den Suriye'ye kesintisiz gaz akışını sağlayacak doğalgaz hattı hizmete alındı.
Hattın açılışında Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar bir konuşma yaptı.
Bakan Bayraktar'ın konuşmasından satır başları şu şekilde:
Bakanlığımızdan iki uzman heyetini Şam'a gönderdik. Heyetlerimiz çalışmalarını kısa süre içerisinde tamamladılar. Türkiye olarak 2017'den bu yana Afrin ve İdlib gibi bölgelere elektrik tedariğini sağlıyoruz. Elektriği 8 ayrı noktadan Suriye'ye ihraç ediyoruz.
Çalışmalarımız tamamlandığından bağlantı kapasitemiz 860 megavata ulaşacak ve Suriye'de 1.6 milyon hanenin elektriğini sağlayacağız.
Geçtiğimiz Mayıs ayında Şam'a ziyaret gerçekleştirdik. Enerji, madencilik ve hidrokarbon alanlarında Suriye ile işbirliği imzalandık. Bu anlaşma kapsamında Halep'teki elektrik santrallerinin doğal gaz ihtiyacını Türkiye'den boru hattı sağlamak için adım attık.
Bu hat Kilis'in Suriye sınırında bulunan ve Kilis'in Yavuzlu köyünde yer alan ölçüm istasyonuna kadar gelmiş durumda. Hattın Suriye kısmı için Suriye gaz şirketi ile çalıştık. Birazdan Azerbaycan'dan gelen gazı Kilis üzerinden Suriye'ye vereceğiz. Yavuzlu ölçüm istasyonunda günde 6 milyon metreküpe kadar gaz taşıyacağız.
İlk aşamada Suriye'de yılda 2 milyar metreküp doğal gazı ihraç edeceğiz.
SOCAR ile Azerbaycan'dan gelen doğal gaz ile ilgili bir swap anlaşması imzaladık.
6 MİLYON METREKÜP GAZ TAŞIYACAK
Suriye'deki iç savaş nedeniyle zarar gören hat onarılarak 21 Mayıs itibarıyla Kilis'ten Halep'e uzanan bağlantı tamamlandı. Günlük 6 milyon metreküp gaz taşıma kapasitesine sahip hattan ihracat bugün başlayacak. Bu hattan taşınacak gaz, yılda 2 milyar metreküpe ulaşabilecek.
Söz konusu gaz, Halep'teki doğal gaz santralinde elektrik üretme amacıyla kullanılacak ve yaklaşık 1200 megavatlık elektriğe dönüştürülecek. Böylece mevcutta Suriye'de üretilen elektrik miktarı yaklaşık 2 katına çıkacak. Suriye'de günde 3-4 saat süren elektrik arzı bu destekle 10 saate kadar çıkmış olacak.
GAZ AKIŞI 2013'TE BAŞLAMIŞTI
Gaz akış süreci, 2013 yılında Suriye-Türkiye sınırında kurulan Kara Mazraa köyündeki istasyonunda başlamıştı. Bu istasyon, Türkiye sınırından Suriye’ye uzanan 36 inç çapındaki ana doğal gaz hattı üzerinde yer alıyor.
Gaz, buradan kademeli olarak Halep’teki termik santrale, ardından da 18 inç çapındaki borular aracılığıyla Humus’taki istasyona yönlendiriliyor.
Söz konusu gaz akışı, bölgedeki çatışmalar ve savaş nedeniyle hasar gören hattın üç ay süren bakım ve onarım çalışmalarının tamamlanmasının ardından bugün itibarıyla yeniden başlatıldı.
GÜNLÜK ELEKTRİK KULLANIMI 10 SAATE ÇIKACAK
Suriye Enerji Bakanlığı Kurumsal İletişim Müdürü Ahmed Süleyman, Türkiye üzerinden Suriye'ye ulaştırılacak Azerbaycan gazıyla ülkede elektrik üretiminin önemli ölçüde artacağını ve halkın günlük elektrik kullanım süresinin yaklaşık 10 saate kadar çıkacağını belirtti.
Süleyman, yarın açılması planlanan ve günlük 6 milyon metreküp doğal gaz taşıma kapasitesine sahip Kilis-Halep hattının devreye girmesiyle Suriye enerji sahasında yaşanacak değişimlere ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Süleyman, 14 yıllık savaşın ardından yeniden inşa sürecine giren Suriye'nin, büyük ölçüde tahrip olan enerji altyapısını onarmak için yoğun çaba sarf edildiğini söyledi.
Mevcut üretim kapasitesinin 1500-2 bin megavat civarında olduğunu kaydeden Süleyman, "24 saat kesintisiz enerji sağlanabilmesi için yaklaşık 7 bin megavata ihtiyaç var. Yeniden imar süreci ve sanayi üretiminin artmasıyla bu ihtiyaç 14-15 bin megavata çıkacaktır." dedi.
Azerbaycan'dan gelen ve Türkiye üzerinden taşınan günlük 3,4 milyon metreküp gazın, yarın itibarıyla Suriye'ye ulaşacağını açıklayan Süleyman, "Üretim kapasitesinin 2 bin 500-3 bin megavata çıkmasıyla halihazırdaki 4 saatlik elektrik arzı yaklaşık 10 saate yükselecek. Gaz akışı cumartesi başlıyor, halk, artışı pazar veya en geç pazartesi günü hissedecek." ifadesini kullandı.
İlk etapta Halep'teki santrale yönlendirilecek gazın, zamanla Hama ve Humus'taki santrallere de ulaşmasının planlandığını belirten Süleyman, Türk tarafındaki basınç durumuna bağlı olarak güneydeki santrallerin de bu gazdan faydalanabileceğini dile getirdi.
"AZERBAYCAN, TÜRKİYE VE KATAR HÜKÜMETLERİNE TEŞEKKÜR EDERİZ"
Enerji işbirliği konusunda Türkiye'nin oynadığı role işaret eden Süleyman, "Türkiye hattın bakımını gerçekleştirdi, Suriye tarafı da bağlantıyı sağladı. Bu sayede uygun ve düşük maliyetle gaz temini mümkün oldu." ifadesini kullandı.
Ayrıca Katar'ın, Azerbaycan gazının Suriye'ye taşınmasında bir yıl boyunca ücretsiz destek sağlayacağını kaydeden Süleyman, "Bu destek umarız başka alanlara da yayılır." değerlendirmesinde bulundu.
Suudi Arabistan'ın da elektrik, sanayi, turizm ve diğer alanlarda güçlü yatırımlar yaptığını aktaran Süleyman, yakın dönemde bu ülkede büyük enerji projelerinin başlayacağını duyurdu.
Söz konusu girişiminin sadece gazla sınırlı kalmayarak aynı zamanda dostluk ve işbirliğini de taşıdığını belirten Süleyman, "Azerbaycan, Türkiye ve Katar hükümetlerine teşekkür ederiz. Tüm Suriye halkı, bu katkının olumlu etkilerini hissedecektir." görüşüne yer verdi.
HALEP HALKI SEVİNÇLİ
Azerbaycan’dan gelen doğal gazın Türkiye üzerinden Halep’e ulaştırılması, bölge halkı tarafından sevinçle karşılandı.
Yıllardır savaşın yıkıcı etkileriyle mücadele eden Suriyeliler, artan elektrik erişimi ve enerji kaynaklarının bölgeye ulaşmasıyla birlikte ekonomik ve sosyal iyileşmeler bekliyor.
Halep’te yaşayan vatandaşlar, Türkiye ile Azerbaycan arasındaki enerji iş birliğinin Suriye halkı için hayati önem taşıdığını vurguladı. Bu gelişmenin özellikle üretim, eğitim ve günlük yaşam üzerinde olumlu etkiler yaratacağına inanılıyor.
Halep sakini Muhammed el-Abdullah, yaşadıkları zorluklara rağmen yardımlaşma ve dayanışmaya büyük önem verdiklerini belirterek "Bu ülkeye yardım elini uzatan herkese teşekkür ediyoruz. Çünkü artık bu ülke tükendi. Eğitim, bu ülkeyi yukarıya taşıyacak inşallah." dedi.
Halepli Abdullatif Haccu, elektrik ve doğal gazın günlük yaşam için hayati önem taşıdığını vurgulayarak "Elektriğe ihtiyacımız var, halk buna muhtaç. Gaz da elektrik üretiminde kullanılacaksa çok güzel olur." diye konuştu.
Bir dönem Türkiye’de yaşamış olan Mahmud Hammaş ise Türkiye’nin sağladığı desteği hatırlatarak şunları söyledi:
"Önce güvenliği sağladılar, şimdi de gaz gönderiyorlar. Allah bin kere razı olsun. Elektriksiz hayat duruyor. İnşallah ulaşım ve ekmek fiyatları da düşer."
