Kim Barker and Oleksandra Mykolyshyn
THE NEW YORK TIMES
19 Temmuz saat sabah 9’da Ukrayna drone’u motosiklet üzerindeki iki Rus askerine giderek daha fazla yaklaştı, hedefini vurmak için inişe geçti ve sonra kamera kapandı.
Bu, drone operatörünün alayı için çok değerli bir hedefti: tam bir sayı vermek gerekirse 24 puan değerinde. Ukrayna hükümeti tarafından yürütülen gerçek dünya oyununda, alaylar başarılı saldırılar için puanlarla ödüllendiriliyor.
En değerlisi dron yardımıyla yakalamak
Rus askeri mi yaraladınız? 8 puan. Öldürdünüz mü? 12 puanı kaptınız. Bir Rus drone pilotu daha değerli: Birini yaralamak 15 puan, öldürmek için 25 puan. Bir Rus askeri drone yardımıyla yakalamak ise en değerlisi: 120 puan.
Achilles olarak bilinen Ukrayna insansız sistemler alayının drone komutanı 33 yaşındaki Stun, “Bu acımasız bir oyun. İnsan canları puana dönüştürülüyor” diye konuştu. Askeri protokol gereği sadece çağrı adını kullanıyor.
Ukrayna hükümeti, bu yarışmayı Ağustos 2024'te başlattı, ancak bu o zamanlar daha çok bir deneme sürümü, beta versiyonu gibiydi. Birlikler, Brave1 Market adı verilen Amazon tarzı sadece orduya özel bir çevrimiçi silah mağazasında bu puanları harcayabiliyor. Puanlarla alınabilen Ukrayna yapımı teçhizatlar arasında gözetleme drone’larından güçlü patlayıcılar taşıyan daha büyük drone’lara birçok seçenek var. Mağaza ilk olarak Nisan ayında çevrimiçi hale geldi ve Ağustos ayında genişletildi.
Bir birlik ne kadar puan toplarsa o kadar iyi teçhizat alabiliyor. Bu sistem sayesinde teçhizatlar, onları en iyi kullanan birliklere gidiyor. Askerler için geleneksel ödüller terfi ve madalyalardır, bu sistem ise onun dijital çağa taşınmış versiyonu. Ayrıca kazanılan ödüller tekrardan savaş çabalarına yatırılmış oluyor.
Drone birlikleri başarılı operasyonların videolarını başkent Kiev’deki merkez ofislere gönderiyorlar. Programın mimarlarından Dijital Dönüşüm Bakanı Mikaylo Fedorov’a göre burada uzmanlar görüntüleri inceleyip kimin ne kadar puan alacağına karar veriyor.
Yetkililer, bu yarışmanın 3,5 yıllık savaşın ardından askerlerin enerjisini yüksek tuttuğunu savunuyor. “Bu bizim düşmanı durdurmamıza yardımcı oluyor” diyen Fedorov, “Eğer ordumuza ek motivasyon sağlıyorsa bunu desteklemekten memnuniyet duyarız” ifadelerini kullandı.
Dron kullanmak insanlıktan uzaklaştırıcı bir etken mi?
Silahlı insansız hava araçları, askerlerin savaş alanından uzakta, bir düğmeye basarak öldürmelerine olanak tanıyarak savaşı insanlıktan uzaklaştırdığına dair endişeleri uzun süredir gündeme getiriyor. Ukrayna'nın drone kullanımının insanlıktan uzaklaştırıcı olup olmadığı sorulduğunda Federov omuz silkti. “21. yüzyılda tam ölçekli bir savaş başlatmak insanlıktan uzaklaştırıcıdır” dedi.
Ruslar da kendi savaş alanı yarışmalarını düzenliyorlar. Mesela bir helikopteri imha edenlere 2 bin 400 dolar, bir Leopard tankını ele geçirenlere ise 12 bin dolar gibi ikramiyeler veriyorlar.
Ukrayna’da 400'den fazla drone takımı yarışıyor. Askerler, tam donanımlı drone birimleri olmayan bazı piyade birimlerinin, puan sistemini kullanabilmek ve ekipman kazanabilmek için bu birimleri kurduklarını söyledi.
Yarışmada, teçhizatlarını vurmak için de puan veriliyor. Bir Rus çoklu fırlatma roket sistemini imha etmek 70 puan kazandırıyor. Bir tankı imha etmek 40 puan, hasar vermek ise 20 puan değerinde.
Ukrayna silahlı kuvvetlerinin insansız sistemler birimlerinin genel komutanı Robert Brovdi tarafından Haziran ayında yayınlanan bir video puan sistemi ve birimlerin insansız hava araçlarını satın aldığı iç çevrimiçi pazara ışık tuttu.
6 bin hedef vuran asker
Brovdi videoda, temel bir kamikaze insansız hava aracının 1.3 puan olduğunu söyledi. Termal kameralı bir insansız hava aracı 4.5 puan. Ve 15 kilograma kadar patlayıcı ve 30 kilometre menzile sahip daha gelişmiş bir “vampir” insansız hava aracı 43 puan alıyor.
Brovdi, eski tugayı Magyar Kuşları'nın Mayıs ayında 2 bin 221 Rus askeri de dahil olmak üzere yaklaşık 6 bin 500 hedefi vurduğunu ve o ay 25 bin'den fazla puan kazandığını söyledi. Tugay, bu puanları 600 vampir drone ile takas etti.
Fedorov, şu ana kadar Ukrayna ordusundaki birimler, Brave1 Market üzerinden puanlarını kullanarak 80.000'den fazla drone ve elektronik savaş sistemi sipariş etti ve bu ekipmanların değeri 96 milyon dolardan fazla olduğunu söyledi.
© 2025 The New York Times Company
Kaynak: Gazete Oksijen
