Ukrayna, Pazar günü koordineli bir insansız hava aracı saldırısıyla Rus bombardıman uçaklarının üçte birinden fazlasını imha etti. Peki, 'Örümcek Ağı Operasyonu' nasıl planlandı ve nasıl uygulandı?
Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) Pazar günü, Rusya'nın binlerce kilometre uzaklıktaki farklı havaalanlarını hedef alan koordineli bir insansız hava aracı (İHA) saldırısında Rus stratejik bombardıman uçaklarının üçte birinden fazlasının vurulduğunu bildirdi.
Şu ana dek, aralarında A-50, Tu-95 ve Tu-22 M3'lerin de bulunduğu 40'tan fazla uçağın vurulduğu ve toplamda 6 milyar eurodan fazla zarara yol açtığı biliniyor.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy "Örümcek Ağı Operasyonu'nun yalnızca Kiev tarafından başarılan kesinlikle mükemmel bir sonuç" verdiğini belirtti.
Ukrayna lideri ayrıca, operasyonun nasıl yürütüldüğüne ilişkin daha fazla ayrıntı paylaşarak, her biri kendi pilotuna sahip 117 insansız hava aracının kullanıldığını açıkladı.
Telegram'daki bir paylaşımında Zelenskiy, "En ilginç şey - ve bunu zaten açıkça söyleyebiliriz - Rusya topraklarındaki operasyonumuzun 'ofisinin' Rusya FSB'sinin (Federal Güvenlik Servisi) hemen yanında, onların bölgelerinden birinde yer almasıydı," dedi.
Bu son saldırıyla Rusya'nın güvenlik servislerine büyük bir darbe vuran Zelenskiy, Ukrayna'nın sadece operasyonu yürütmeyi değil, aynı zamanda operasyona katılan kişileri güvenli bir şekilde geri çekmeyi de başardığını da bildirdi.
Operasyon kapsamında "Rusya'nın farklı bölgelerinde - üç zaman diliminde" faaliyet gösterildiği de aktarıldı.
"En uzun menzilli operasyonumuz. Operasyonun hazırlanmasında görev alan insanlarımız zamanında Rus topraklarından çekildi," diyen Zelenskiy, Kiev'in "planlamanın başlangıcından etkili uygulamaya kadar operasyonun bir yıl, altı ay ve dokuz gün" sürdüğünü söyledi.
Ukrayna Güvenlik Servisi Başkanı General Vasyl Malyuk'a teşekkür eden Zelenskiy, kendisinden operasyonun ayrıntılarını ve sonuçlarını kamuoyuna açıklamasını istedi.
"Elbette şu anda her şey açıklanamaz ancak bunlar şüphesiz tarih kitaplarında yer alacak Ukrayna eylemleri," diye ekledi.
"Ukrayna kendini savunuyor ve haklı olarak Rusya'nın bu savaşı sona erdirme ihtiyacını hissetmesi için her şeyi yapıyoruz. Bu savaşı Rusya başlattı, Rusya bitirmeli."
Operasyon hakkında şu ana kadar bildiklerimiz
Ukrayna Güvenlik Servisi bu aşamada daha fazla ayrıntı açıklamamış olsa da, Ukraynalı yayın organları SBU kaynaklarına atıfta bulunarak operasyonun tam olarak nasıl gerçekleştirildiğini haberleştirdi.
Bu haberlere göre, birinci şahıs görüşlü (FPV) insansız hava araçları Rusya'nın derinliklerine kaçırıldı ve kamyonların içinde seyyar kütük kabinlere gizlendi.
Daha sonra kabinlerin çatıları uzaktan açıldı ve dronlar Rus askeri bombardıman uçaklarına saldırmaya başladı.
Rusya'nın Irkutsk Valisi Igor Kobzev, Sibirya'nın Sredniy kentindeki bir askeri üsse saldıran insansız hava araçlarının bir kamyonun içinden fırlatıldığını doğruladı. Telegram'da yaptığı paylaşımda Kobzev, fırlatma alanının güvenliğinin sağlandığını ve insan hayatına yönelik başka bir tehdit olmadığını söyledi.
Rus yayın organları diğer saldırıların da benzer şekilde, kamyonların arkasından çıkan dronlarla gerçekleştirildiğini bildirdi.
Rus medyası tarafından yaygın olarak paylaşılan sosyal medya görüntülerinde, dronların konteynırların içinden yükseldiği ve panellerin yola atıldığı görülüyor. Bir videoda ise dronları durdurmak amacıyla bir kamyona tırmanan kişiler olduğu görülüyor.
Örümcek Ağı Operasyonu'nun planlama sürecinin bir göstergesi olarak Ukrayna Güvenlik Servisi Telegram'da SBU Başkanı General Malyuk'un Rus bombardıman uçaklarının ve havaalanlarının resimlerine bakarken çekilmiş bir fotoğrafını paylaştı.
SBU operasyonları
"Örümcek Ağı Operasyonu," Ukrayna Güvenlik Servisi'nin gerçekleştirdiği ilk alışılmadık operasyon değil.
Ekim 2022'de SBU, 2014'te Kırım'ı ilhak etmesinin ardından Rusya tarafından yasadışı olarak inşa edilen Kerç Köprüsü'nü de vurmuştu.
Rus yetkililerin bomba yüklü bir kamyonun neden olduğunu açıkladığı patlama, Moskova işgali altındaki Kırım ile Rusya'yı birbirine bağlayan köprüye ağır hasar verdi.
Ukrayna şehirlerine yoğun füze saldırıları düzenleyen Rus bombardıman uçaklarının hedef alınması daha önce neredeyse "düşünülemez" olarak görülüyordu. Moskova bu uçakları Kiev'in hem ev yapımı hem de müttefikleri tarafından tedarik edilen silahlarının menzilinden uzak tutmaya özen gösteriyordu.
Olenya hava üssü Rusya'nın Murmansk bölgesinde, Ukrayna sınırından yaklaşık 2000 km uzaklıkta yer alıyor. Belaya hava üssü ise Rusya'nın İrkutsk bölgesinde, güneydoğu Sibirya'da ve cephe hattının 4000 km doğusunda yer alıyor. Bu iki hava üssü, pazar günkü operasyon sırasında en ağır darbeyi alanlar arasındaydı.
Örümcek Ağı Operasyonu'nun dikkat çeken bir diğer yönü de silah seçimiydi. Kiev, Ukrayna'da toplu olarak üretilen ve uygun fiyatlı olmaları nedeniyle ordu tarafından yaygın olarak kullanılan ve takdir edilen FPV dronlarını kullandı.
FPV insansız hava araçları genellikle sadece birkaç yüz avroya mal olurken, bugün diğer uçaklarla birlikte vurulduğu bildirilen bir Rus A50 radar tespit uçağının maliyeti 300 milyon euronun üzerinde.
Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Danışmanı ve eski Stratejik Sanayi Bakanı Oleksandr Kamyshin, Ukraynalı üreticilerin yılda 5 milyondan fazla FPV drone üretme kapasitesine sahip olduğunu belirtti.
