Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Avrupalı liderlerin Moskova'ya 30 günlük ateşkesi kabul etme çağrısının ardından, Ukrayna'yı 15 Mayıs'ta İstanbul'da yapılacak "doğrudan görüşmelere" davet etti. Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy, ateşkes önceliğine vurgu yaptı ve "Perşembe günü Türkiye'de Putin'i bekleyeceğim" dedi.
Cumartesi gecesi Kremlin Sarayı'ndan canlı yayımlanan konuşmasında Putin, "kalıcı ve güçlü bir barışa doğru ciddi görüşmeler" arayışında olduklarını belirtti.
ABD Başkanı Donald Trump da Pazar günü yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile ateşkes anlaşmasına varacağından "şüphe etmeye başladığını" söyledi ve Ukrayna'yı Perşembe günü Türkiye'de Rus yetkililerle müzakereye çağırdı.
Trump, sosyal medya platformu Truth Social'da "Rusya Devlet Başkanı Putin Ukrayna ile bir Ateşkes Anlaşması yapmak istemiyor, bunun yerine Perşembe günü Türkiye'de bir araya gelerek KAN AKMASINA olası bir son için müzakere etmek istiyor" diye yazdı.
Ardından, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, "Perşembe günü Türkiye'de Putin'i bekleyeceğim" dedi.
AYRINTILAR ŞÖYLE:
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna savaşında ateşkes ilan edildiğini açıkladı.
Putin'in açıklamasının ardından ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski'ye çağrı yaptı ve "Putin, Türkiye'de kanlı savaşa son verilmesini müzakere etmek istiyor" dedi. Art arda 'barış' çağrıları sonrası Zelenski ise 15 Mayıs’ta Putin ile Türkiye'de görüşeceğini duyurdu.
ZELENSKİ'DEN PUTİN'İN DAVETİNE YANIT
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski, Putin'in davetine yanıt verdi. Zelenski, 15 Mayıs’ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Türkiye görüşeceğini duyurdu.
Zelenski "Yarından itibaren tam ve kalıcı bir ateşkes bekliyoruz Perşembe günü Türkiye'de Putin'i bekliyor olacağım" dedi.
TRUMP: UKRAYNA BUNU DERHAL KABUL ETMELİ
ABD Başkanı Donald Trump, “Rusya Devlet Başkanı Putin, Ukrayna ile bir ateşkes anlaşması istemiyor. Onun yerine perşembe günü Türkiye’de bir araya gelerek bu kan banyosuna dönüşen savaşı bitirme ihtimalini müzakare etmek istiyor. Ukrayna bunu derhal kabul etmeli. En azından bir anlaşmanın mümkün olup olmadığını öğrenmiş olurlar. Görüşmeyi hemen yapın” açıklamasını yaptı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna ile doğrudan görüşme önerisi, uluslararası diplomasi çevrelerinde farklı yorumlara neden oldu. Putin, Avrupa liderlerinin "kaba ültimatomlarla" yaklaştığını belirterek, bu tutuma açıkça karşı çıktı.
BBC'nin analizine göre, Kremlin'in bu tavrı, Avrupa Birliği'nin 30 günlük ateşkes talebine verilmiş bir yanıt olarak görülüyor. AB ülkeleri, Rusya'nın ateşkese uymaması durumunda yeni yaptırımlar ve artan askeri yardım tehdidinde bulunmuştu. İngiltere Başbakanı Keir Starmer'ın "Putin barış konusunda ciddiyse bunu göstermeli" açıklamasına Kremlin, "Ciddiyiz ancak kendi yöntemlerimizle" diye karşılık verdi.
Analistler, Putin'in özellikle Avrupa ile ABD arasındaki görüş ayrılıklarını kullanmayı hedeflediğine dikkat çekti. Rus liderin, Batı'nın Ukrayna'ya desteğini zayıflatmayı amaçladığı ve müzakereler sürecinde askeri pozisyonlarını güçlendirmeye çalıştığı yorumları yapıldı.
Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna'nın cumartesi günü yürürlüğe giren üç günlük ateşkes anlaşmasını 14 binden fazla kez ihlal ettiğini iddia etti. Bakanlık açıklamasında, Kiev yönetimine bağlı birliklerin Rusya'nın güney sınırını geçmek için beş ayrı girişimde bulunduğu belirtildi.
Taraflar, 8-10 Mayıs tarihleri arasında uygulanması planlanan ancak Ukrayna tarafından kabul edilmeyen ateşkesin ihlalleri konusunda birbirlerini suçlamaya devam ediyor. Rus yetkililer, Ukrayna'nın sürekli ihlallerine rağmen kendi birliklerinin ateşkese tam olarak uyduğunu öne sürdü. Ukrayna tarafı ise bu iddiaları yalanlayarak, ihlallerin Rusya tarafından yapıldığını savundu.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin son açıklamalarına resmi yanıt verdi. Bakanlık Sözcüsü Mariya Zaharova, Ukrayna tarafının Vladimir Putin'in mesajlarını doğru şekilde yorumlamadığını öne sürdü. Zaharova yaptığı açıklamada, Rus liderin öncelikle çatışmanın temel nedenlerinin ele alınması gerektiğini vurguladığını belirterek, "Ancak bu temel meseleler çözüldükten sonra ateşkes görüşmeleri gündeme gelebilir" ifadelerini kullandı.
Diplomatik tepkiler devam ederken, Rusya Dışişleri Bakanlığı Özel Temsilcisi Rodion Miroshnik sosyal medyadan farklı bir açıklama yaptı. Miroshnik, Zelenski'nin ateşkes önerisinin asıl amacının savaşa devam edebilmek için askeri güçlerini yeniden yapılandırmak ve silah stoklarını artırmak olduğunu iddia etti.
ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in son görüşme önerisine yanıt verdi. Kellogg, Yeni Zelanda Başbakanı'nın 30 günlük ateşkes çağrısını paylaşarak, "Başkan Trump'ın defalarca vurguladığı gibi, önce ölümler durmalı" mesajını verdi.
Kellogg sosyal medyada yaptığı açıklamada, "Öncelikle koşulsuz 30 günlük ateşkes ilan edilmeli, bu süre içinde kapsamlı barış görüşmeleri yapılmalı. İşleyiş sırası bu şekilde olmalı" ifadelerini kullandı.
BBC'nin haberine göre, Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova ise Putin'in çatışmanın temel nedenlerinin ele alınmasını öncelediğini tekrarladı. Diplomatik kaynaklar, Putin'in ateşkes teklifini resmen reddetmemekle birlikte, önerdiği "önce görüşmeler" yaklaşımının pratikte bir ret anlamına geldiği değerlendirmesini yaptı.
Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna ile görüşme önerisini eleştirerek bu adımın "yeterli olmaktan uzak" olduğunu ifade etti. Merz, sosyal medya platformu X'te yaptığı paylaşımda, Avrupa liderlerinin Moskova'dan ateşkesi kabul etmesini beklediğini vurguladı.
Rusya lideri Putin'in görüşmelere açık olduğuna dair açıklamalarını "olumlu bir gelişme" olarak değerlendiren Merz, ancak bunun yeterli olmadığı görüşünü belirtti. Almanya Başbakanı, "Müzakerelerin başlayabilmesi için öncelikle silahların susması gerekiyor" açıklamasını yaptı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefon görüşmesi yaptı. İki lider, Türkiye-Rusya ikili ilişkilerinin yanı sıra bölgesel ve küresel meselelere ilişkin görüş alışverişinde bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin'in Rusya ile Ukrayna arasındaki barış görüşmelerinin İstanbul'da devam etmesi yönündeki açıklamalarını memnuniyetle karşıladığını dile getirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin, kalıcı bir çözüm sağlanması amacıyla yapılacak müzakerelere ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu vurguladı.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, görüşme sırasında barışa ulaşmak için önemli bir fırsatın doğduğuna dikkat çektiği kaydedildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, kapsamlı bir ateşkes sağlanmasının taraflar arasında yürütülecek görüşmeler için uygun ortamı hazırlayacağını ifade etti.
İletişim Başkanlığının görüşmeye ilişkin açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
"Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Türkiye ile Rusya ikili ilişkileri, bölgesel ve küresel konular ele alındı. Cumhurbaşkanı Erdoğan görüşmede Rusya Devlet Başkanı Putin’e, Rusya ile Ukrayna arasındaki barış görüşmelerinin kaldığı yerden İstanbul’da devam etmesi yönündeki açıklamasının memnuniyetle karşılandığını, Türkiye’nin kalıcı çözüme ulaşmayı sağlayacak müzakerelere ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu ifade etti. Cumhurbaşkanımız barışa ulaşılması noktasında bir fırsat penceresinin aralandığını, kapsamlı bir ateşkes sağlanmasının barış görüşmeleri için gerekli ortamı oluşturacağını belirtti."
Avrupalı liderlerden '30 günlük ateşkes' çağrısı
Ukrayna'nın başkenti Kiev'de 10 Mayıs'ta toplanan Avrupalı liderler, Rusya'yı pazartesi gününden itibaren Ukrayna ile 30 günlük koşulsuz bir ateşkesi kabul etmeye çağırdı.
İngiltere, Fransa, Almanya ve Polonya liderleri, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ile ortak açıklama yaptı.
Açıklama öncesinde ABD Başkanı Donald Trump ile telefonda görüşen liderler, çağrıya uymaması halinde Rusya'yı "büyük" yaptırımlarla tehdit etti.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Kiev'de beş liderin ortak basın toplantısında, Avrupa ve ABD'nin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i "ateşkesi kabul etmeye çağırdığını" söyledi.
Starmer, "Burada hepimiz, ABD ile birlikte Putin'e sesleniyoruz. Eğer barış konusunda ciddiyse bunu şimdi gösterme şansı var" dedi.
Starmer, Ukrayna lideri Zelenskiy, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Polonya Başbakanı Donald Tusk ve Almanya'nın yeni başbakanı Friedrich Merz ile birlikte açıklama yaptı.
Starmer, Rusya'ya daha fazla yaptırım uygulanmasının Ukrayna'da 30 günlük ateşkesin sağlanmasında "önemli bir fark yaratacağını" söyledi.
Putin'in barış için bir dizi koşul öne sürmesinin ardından Kremlin Mart ayında ABD'nin 30 günlük ateşkes önerisini reddetmişti.
Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgali ile başlayan savaşı sona erdirmek için Avrupa ülkelerinin yürüttüğü girişimlerin yanı sıra İki ülke arasında ABD arabuluculuğunda da bir süreç devam ediyor.
Zelenskiy, Macron'un da aralarında bulunduğu dört Avrupalı liderle Kiev'de görüştü
Zelenskiy: Ateşkes koşulsuz olmalı
Katılımcılara teşekkür eden Zelenskiy, "Bugün gerçek ve kalıcı güvenliğin nasıl tesis ve garanti edileceği konusuna odaklanacağız" dedi.
Rusya şimdiye kadar ateşkes konusuna gelmeden önce Batı'nın Ukrayna'ya yaptığı askeri yardımı durdurması gerektiğinde ısrar ediyordu.
Zelenksiy ise ateşkesin koşulsuz olması gerektiğini söyledi.
"Herhangi bir koşul öne sürme girişimleri savaşı uzatma ve diplomasiyi baltalama niyetinin kanıtıdır" dedi.
Macron, planlanan ateşkesin Avrupa ülkelerinin yardımıyla esas olarak ABD tarafından izleneceğini söyledi.
İhlal durumunda "büyük yaptırımların hazırlanacağını ve Avrupa ve Amerika arasında koordine edileceğini" belirtti.
Merz, Şubat 2022'de Ukrayna'nın topyekûn işgaliyle başlayan savaşın "Rusya'nın uluslararası hukuku ihlal ederek yürüttüğü bir saldırı savaşı" olduğunu söyledi.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Kanada Başbakanı Mark Carney, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de Kiev'deki toplantıya video bağlantısıyla katıldı.
