Dünyanın merakla beklediği ABD Başkanı Donald Trump ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski arasındaki zirve sona erdi. Trump ve Zelenski zirve sonrası açıklamalarda bulundular. Trump, "Güzel bir görüşme gerçekleştirdik, çok fazla insanı hayatta tutmaya çalışıyoruz, anında etkinleşecek bir ateşkes istiyoruz, şu anda gerçekleşemiyor. Putin ve Zelenski biraz daha konuşacak bu konuda" dedi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile görüştü. İki lider Oval Ofis'te basın toplantısı yaptı. Trump bu toplantının ardından Avrupalı liderlerle biraraya geldi.
Trump, Zelenskiy'e ABD'ye gittiği için teşekkür etti ve Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşa son verme konusunda "ilerleme kaydedildiğini" söyledi.
Putin ile "çok iyi" bir görüşme gerçekleştirdiğini ve "bu görüşmeden bir sonuç çıkma ihtimalinin yüksek" olduğunu ekledi.
Trump, ABD'nin Ukrayna'ya "çok iyi koruma" sağlayacağını söyledi. Ancak bu güvenlik garantisinin NATO tarafından mı olacağı konusunda bilgi vermedi.
ABD Başkanı ayrıca, Cuma günü Putin ile yaptığı görüşmeden önceki tutumun aksine savaşın sona ermesi için ateşkesin gerekli olduğuna inanmadığını söyledi.
Trump'a Ukrayna'ya ne kadar para ve silah yardımı yapmayı planladığı sorulduğunda ABD Başkanı savaştan bir kez daha Joe Biden yönetimini sorumlu tuttu. Kendisi iktidarda olsaydı savaşın olmayacağını iddia etti.
Zelenskiy, Ukrayna'nın Avrupa ülkeleri ve diğer finansman programların yardımıyla ABD'den silah satın alma olanağına sahip olduğunu söyledi.
Trump ve Zelenskiy Beyaz Saray'ın kapısında.
Orduyu güçlendirmenin, istihbaratın ve silahlandırmanın çok önemli olduğunu ekledi.
Trump, bugünkü görüşmelerin ardından Putin ile konuşacağını söyledi.
ABD Başkanı, "Bu toplantıdan sonra telefonumu bekliyor" dedi.
Üçlü görüşme yapılmazsa çatışmaların devam edeceğini, yapılırsa savaşı sona erdirme şansının yüksek olabileceğini ifade etti.
İki lider Şubat 2025'te biraraya gelmiş ve görüşme beklendiği kadar iyi geçmemişti. Bu kez Beyaz Saray'da dostane görüntüler verildi.
Görüşmenin başında Zelenskiy, eşi Olena Zelenska'nın Rusya'da tutulan Ukraynalı çocukları geri getirme çabaları için Trump'ın eşi Melania Trump'a kişisel teşekkür mektubunu iletti.
Zelenskiy'nin başkanlık ofisinin başkan yardımcısı Serhiy Palisa'nın Beyaz Saray'a girerken elinde rulo halinde bir kağıt parçası taşıdığı görüldü. Bunun bir harita olabileceği tahmin ediliyor. Başkanlık ofisinin başındaki Andriy Yermak ve eski savunma bakanı Rustem Umerov da yanındaydı.
Ardından Zelenskiy vardığında Trump kendisini kapıda karşıladı. Trump'a "Ukrayna halkına mesajınız nedir?" diye sorulduğunda, "Onları seviyoruz" dedi.
Avrupalı liderlerle biraraya geldi
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Beyaz Saray'da Trump'la biraraya geldi.
Zelenskiy'nin ardından Beyaz Saray'a ulaşan NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Finlandiya Cumhurbaşkan Alexander Stubb da Trump ile biraraya geldi.
Avrupalı liderlere teşekkür eden Trump, savaşın sona ermesini istediklerini söyledi.
Toplantı sonrası Putin'le görüşerek savaşı sona erdirip erdiremeyeceklerini konuşacaklarını yineledi.
Kalıcı bir barış üzerinde çalışırken acil bir ateşkesi herkesin tercih edeceğini ancak şu anda bunun gerçekleşmediğini belirtti.
Almanya Başbakanı Friedrich Merz ise üçlü bir görüşmenin ateşkes olmadan gerçekleşmesini "hayal edemediğini" söyledi. Trump'ı Rusya'ya ateşkes baskısı yapmaya çağırdı.
Görüşme öncesi mesajlar
Avrupalı liderler Beyaz Saray'a girerken Zelenskiy de bir mesaj yayımlayarak, "Ukrayna'nın temel amacının kendisi ve Avrupa için güvenilir ve kalıcı bir barış" olduğunu söyledi.
Ukrayna lideri "Ukrayna gerçek bir ateşkese ve yeni bir güvenlik mimarisi oluşturmaya hazır. Barışa ihtiyacımız var" sözlerini ekledi.
Başkan Trump görüşme öncesi sosyal medya hesabında "Beyaz Saray'da büyük bir gün. Daha önce hiç bu kadar çok Avrupalı lider bir arada olmamıştı. Amerika için büyük bir onur!!" dedi.
Trump, aynı paylaşımda toplantı için "Bakalım sonuçları ne olacak?" dedi.
Putin ve Trump 15 Ağustos'ta Alaska'da bir araya geldi
Zirve öncesinde Ukrayna'nın doğudaki bazı topraklarına yönelik saldırılar geldi.
Ukrayna Hava Kuvvetleri'nden yapılan açıklamaya göre, Rusya'nın son saldırılarında dört füze ve 140 insansız hava aracı kullanıldı.
Zelenskiy, saldırıların "diplomatik çabaların aşağılanması" anlamına geldiğini savundu ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i suçladı.
Kimler katılıyor?
Volodimir Zelenskiy'e eşlik edecek heyette şu isimlerin yer alıyor:
- NATO Genel Sekreteri Mark Rutte
- İngiltere Başbakanı Keir Starmer
- Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron
- İtalya Başbakanı Giorgia Meloni
- Almanya Başbakanı Friedrich Merz
- Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb
- Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen
Ukrayna lideri Zelenskiy 14 Ağustos'ta Londra'da İngiltere Başbakanı Keir Starmer'la bir araya gelmişti.
Görüşme öncesinde ABD'dem müzakerelerin şartlarına dair çeşitli sinyaller geldi.
Trump, sosyal medya platformu Truth Social'dan yaptığı açıklamada Ukrayna'nın NATO'ya girmesinin ve Rusya'nın 2014'te ilhak ettiği Kırım'ı geri almasının söz konusu olmadığını belirtti.
'Putin taviz vermeyi kabul etti'
Trump 15 Ağustos Cuma günü Putin ile Alaska'da bir araya gelmiş ancak merakla beklenen zirve ateşkesten bahsedilmeden sona ermişti.
Ancak Trump'ın özel temsilcisi Steve Witkoff, 17 Ağustos Pazar günü sürpriz bir açıklama yaparak Alaska'daki görüşmede Putin'in bazı tavizlerde bulunmayı kabul ettiğini duyurdu.
Witkoff, Ukrayna'nın beş bölgesini "anlaşmanın can alıcı noktaları" olarak tanımladı.
Rusya 2014'te Kırım'ı yasadışı ilhak etmişti; Luhansk, Donetsk, Zaporijya ve Herson bölgeleri ise 2022'de yapılan referandumların ardından ilhak edildi.
Witkoff, "Ruslar bu beş bölgenin tamamı konusunda masada bazı imtiyazlar verdi" dedi.
Donetsk bölgesinin "önemli bir tartışma" konusu olduğunu söyleyen temsilci, bugün yapılacak görüşmeyi işaret ederek "Umarım bu konuda hemen o anda bazı kararlar alabiliriz" dedi.
Beşinci madde vurgusu
Witkoff ayrıca Putin'in ABD ve Avrupa'nın Ukrayna'ya vereceği "güçlü güvenlik garantilerini" kabul edeceğini duyurdu.
Witkoff NATO'nun beşinci maddesine atıfta bulunarak Ukrayna'ya buna benzer bir garanti verilebileceğini söyledi.
NATO'nun beşinci maddesi üye ülkelerinden biri ya da daha fazlasına yapılan bir saldırının, tüm ülkelere karşı yapılmış sayılacağını öngörüyor.
Putin Ukrayna'nın NATO'ya katılmasına uzun süredir karşı çıkıyordu.
Zelenskiy güvenlik garantisi sözünü "tarihi" olarak niteledi.
Ukrayna lideri bu garantinin "gerçekten çok pratik; kara, hava ve deniz savunması sağlayan ve Avrupa'nın da dahil olacağı" bir garanti olması gerektiğini belirtti.
Yoğun diplomasi trafiği
Ağustos'un ikinci haftası, Trump ve Putin'in yüz yüze görüşme yapacağı duyuruldu ve diplomatlar harekete geçti.
Görüşme bir anlaşmayla sonuçlanmasa da uluslararası alanda bir dizi görüşmeyi tetikledi:
6 Ağustos: Trump'ın Ortadoğu özel temsilcisi Steve Witkoff, Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştü.
8 Ağustos: Trump, Putin ile yapacağı merakla beklenen görüşmeyi duyurdu ve bu görüşme daha sonra Kremlin tarafından onaylandı.
11 Ağustos: Avrupa Birliği dışişleri bakanları, herhangi bir anlaşmaya varılmadan önce koşulsuz ateşkes çağrısında bulundu.
11 Ağustos: ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında, savaşı sona erdirmek için Rusya ile Ukrayna arasında "toprak takası" yapılabileceğini söyledi.
13 Ağustos: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy Berlin'e gitti. Avrupalı liderler ve NATO üyeleri, Trump ve JD Vance'in de yarıda katıldığı bir telefon görüşmesi düzenledi.
13 Ağustos: Trump, Putin ve Zelenskiy arasında bir görüşme ihtimali olduğunu söyledi.
14 Ağustos: Zelenskiy, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile Londra'da görüştü. Basın toplantısı yapılmadı.
15 Ağustos: Alaska'daki Trump-Putin görüşmesi bir anlaşmayla sonuçlanmadı, ancak her iki taraf da ayrıntı vermeden bazı ilerlemeler kaydedildiğini söylüyor.
17 Ağustos: Avrupalı liderler online bir toplantı düzenliyor.
18 Ağustos: Zelenskiy, Şubat ayında Beyaz Saray'daki görüşmeden bu yana Trump ile ilk kez Washington DC'de buluştu.
