Dünyanın merakla beklediği ABD Başkanı Donald Trump ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski arasındaki zirve sona erdi. Trump ve Zelenski zirve sonrası açıklamalarda bulundular. Trump, "Güzel bir görüşme gerçekleştirdik, çok fazla insanı hayatta tutmaya çalışıyoruz, anında etkinleşecek bir ateşkes istiyoruz, şu anda gerçekleşemiyor. Putin ve Zelenski biraz daha konuşacak bu konuda" dedi. Trump'ın Zelenski ve AB liderleriyle basın mensuplarının önüne çıktığı sırada Fransa Cumhurbaşkanı Macron'a, "Kulağa delice geliyor ama Putin benim için anlaşma yapacak" dediği duyuldu.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile görüştü. İki lider Oval Ofis'te basın toplantısı yaptı. Trump bu toplantının ardından Avrupalı liderlerle biraraya geldi.
Trump, Zelenskiy'e ABD'ye gittiği için teşekkür etti ve Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşa son verme konusunda "ilerleme kaydedildiğini" söyledi.
Putin ile "çok iyi" bir görüşme gerçekleştirdiğini ve "bu görüşmeden bir sonuç çıkma ihtimalinin yüksek" olduğunu ekledi.
Trump, ABD'nin Ukrayna'ya "çok iyi koruma" sağlayacağını söyledi. Ancak bu güvenlik garantisinin NATO tarafından mı olacağı konusunda bilgi vermedi.
ABD Başkanı ayrıca, Cuma günü Putin ile yaptığı görüşmeden önceki tutumun aksine savaşın sona ermesi için ateşkesin gerekli olduğuna inanmadığını söyledi.
Trump'a Ukrayna'ya ne kadar para ve silah yardımı yapmayı planladığı sorulduğunda ABD Başkanı savaştan bir kez daha Joe Biden yönetimini sorumlu tuttu. Kendisi iktidarda olsaydı savaşın olmayacağını iddia etti.
Zelenskiy, Ukrayna'nın Avrupa ülkeleri ve diğer finansman programların yardımıyla ABD'den silah satın alma olanağına sahip olduğunu söyledi, orduyu güçlendirmenin, istihbaratın ve silahlandırmanın çok önemli olduğunu ekledi.
Trump ve Zelenskiy Beyaz Saray'ın kapısında.
ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna lideri Zelenski’yi Beyaz Saray’da ağırladı. Avrupalı liderler de Beyaz Saray'a geldi. Tarihi görüşme öncesi Trump, Zelenski'yi kapıda karşıladı. İkili görüşme sonrası basın mensuplarına açıklama yapan liderler bir sonraki görüşmenin üçlü olacağını ve ateşkese ulaşmak istediklerini söylediler.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Alaska’da geçtiğimiz günlerde bir araya gelen Donald Trump, bu kez Ukrayna lideri Volodimir Zelenski’yi Beyaz Saray’da ağırladı.
Trump ve Zelenski, ikili görüşme sonrası AB ve NATO liderleriyle bir araya geldi. Trump, toplantı sürerken Rusya lideri Putin ile 40 dakika süren bir görüşme gerçekleştirdi.
İngiliz Financial Times gazetesi, Ukrayna'nın güvenlik garantisi karşılığında Trump'a 100 milyar dolarlık silah anlaşması önerdiğini öne sürdü.
Trump toplantının ardından, Putin ve Zelenski arasında bir görüşmenin gerçekleşeceğini, yere henüz karar vermediklerini açıkladı.
01.05 - TRUMP: PUTİN-ZELENSKİ GÖRÜŞMESİ OLACAK
ABD Başkanı Trump, Beyaz Saray'da hem Zelenski hem de Avrupalı liderlerle gerçekleştirdiği görüşmelerin ardından Truth Social hesabından bir açıklama yaptı.
Trump, Avrupalı liderlerin isimlerini tek tek sayarak kendileriyle çok verimli bir görüşme gerçekleştirdiğini belirtti.
ABD Başkanı, Doğu Salonunda başlayan görüşmenin Oval Ofis'te farklı bir formattaki toplantıyla sona erdiğini vurgulayarak, "Toplantı sırasında, ABD ile koordineli olarak çeşitli Avrupa ülkeleri tarafından sağlanacak Ukrayna için güvenlik garantileri konusunu görüştük. Herkes Rusya/Ukrayna için barış olasılığından çok memnun" yorumunu yaptı.
Trump, toplantıların sonunda Putin'i telefonla aradığını kaydederek, "Devlet Başkanı Putin ile Devlet Başkanı Zelenski arasında yeri henüz belirlenmemiş bir toplantı için hazırlıklara başladım. Bu görüşme gerçekleştikten sonra iki devlet başkanı ve benim de katılacağım üçlü bir toplantı yapacağız" ifadesini kullandı. Bu adımın savaşı sona erdirebilmek adına çok önemli olduğuna işaret eden Trump, Başkan Yardımcısı JD Vance, Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Özel Temsilci Steve Witkoff'un bu görüşmenin ayarlanması konusunda çalışmaya başladığını belirtti.
Bu arada ABD medyasında ise Putin-Zelenski görüşmesinin bu ayın sonunda yapılmasının umut edildiği yorumu yer aldı.
01.00 - KREMLİN: TRUMP-PUTİN GÖRÜŞMESİ 40 DAKİKA SÜRDÜ
Kremlin, Trump ve Putin'in telefonda görüştüğünü açıkladı.
40 dakika sürdüğü belirtilen görüşmede, Trump ve Putin'in Ukrayna ve Rusya arasında doğrudan görüşmelerin devam etmesinden yana olduğu belirtildi. Rus medyasında da Trump ve Putin'in yakın temas halinde kalmak konusunda mutabık oldukları yorumu yapıldı.
00.35 - ZİRVE SONA ERDİ
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre, Doğu Salonu'nda yapılan toplantı sona erdi.
ABD medyasına yansıyan haberlere göre görüşme yaklaşık 1 saat 40 dakika sürdü.
00.30 - UKRAYNA'DAN 100 MİLYAR DOLARLIK ÖNERİ
Financial Times'ın aktardığı göre Ukrayna, güvenlik garantisi karşılığında Trump'a 100 milyar dolarlık silah anlaşması önerdi.
Habere göre; Ukrayna, Rus ile barış anlaşması sonrasında ABD'nin güvenlik garantisi karşılığına Avrupa tarafından finanse edilecek 100 milyar dolarlık ABD silahı satın almayı taahhüt edecek.
ABD ve Ulrayna anlaşma çerçevesinde 50 milyar dolarlık drone üretecek.
23.40 - TRUMP PUTİN'İ ARADI
Trump, AB liderleriyle birlikte toplantısına devam ediyor.
Alman Bild gazetesinin haberine göre Trump, liderlerle görüşmesine ara vererek Rus lider Putin'i aradı.
AFP de görüşmeye yakın bir kaynağa dayandırarak Trump'ın toplantıdan çıkıp Putin'i aradığı bilgisini geçti.
Telefon görüşmesinin ardından Trump, toplantıya devam edecek.
Avrupalı liderlerle biraraya geldi
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Beyaz Saray'da Trump'la biraraya geldi.
Zelenskiy'nin ardından Beyaz Saray'a ulaşan NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Finlandiya Cumhurbaşkan Alexander Stubb da Trump ile biraraya geldi.
Avrupalı liderlere teşekkür eden Trump, savaşın sona ermesini istediklerini söyledi.
Toplantı sonrası Putin'le görüşerek savaşı sona erdirip erdiremeyeceklerini konuşacaklarını yineledi.
Kalıcı bir barış üzerinde çalışırken acil bir ateşkesi herkesin tercih edeceğini ancak şu anda bunun gerçekleşmediğini belirtti.
Almanya Başbakanı Friedrich Merz ise üçlü bir görüşmenin ateşkes olmadan gerçekleşmesini "hayal edemediğini" söyledi. Trump'ı Rusya'ya ateşkes baskısı yapmaya çağırdı.
Görüşme öncesi mesajlar
Avrupalı liderler Beyaz Saray'a girerken Zelenskiy de bir mesaj yayımlayarak, "Ukrayna'nın temel amacının kendisi ve Avrupa için güvenilir ve kalıcı bir barış" olduğunu söyledi.
Ukrayna lideri "Ukrayna gerçek bir ateşkese ve yeni bir güvenlik mimarisi oluşturmaya hazır. Barışa ihtiyacımız var" sözlerini ekledi.
Başkan Trump görüşme öncesi sosyal medya hesabında "Beyaz Saray'da büyük bir gün. Daha önce hiç bu kadar çok Avrupalı lider bir arada olmamıştı. Amerika için büyük bir onur!!" dedi.
Trump, aynı paylaşımda toplantı için "Bakalım sonuçları ne olacak?" dedi.
Putin ve Trump 15 Ağustos'ta Alaska'da bir araya geldi
Zirve öncesinde Ukrayna'nın doğudaki bazı topraklarına yönelik saldırılar geldi.
Ukrayna Hava Kuvvetleri'nden yapılan açıklamaya göre, Rusya'nın son saldırılarında dört füze ve 140 insansız hava aracı kullanıldı.
Zelenskiy, saldırıların "diplomatik çabaların aşağılanması" anlamına geldiğini savundu ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i suçladı.
Kimler katıldı?
Volodimir Zelenskiy'e eşlik eden heyette şu isimler yer aldı:
- NATO Genel Sekreteri Mark Rutte
- İngiltere Başbakanı Keir Starmer
- Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron
- İtalya Başbakanı Giorgia Meloni
- Almanya Başbakanı Friedrich Merz
- Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb
- Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen
Ukrayna lideri Zelenskiy 14 Ağustos'ta Londra'da İngiltere Başbakanı Keir Starmer'la bir araya gelmişti.
Görüşme öncesinde ABD'den müzakerelerin şartlarına dair çeşitli sinyaller geldi.
Trump, sosyal medya platformu Truth Social'dan yaptığı açıklamada Ukrayna'nın NATO'ya girmesinin ve Rusya'nın 2014'te ilhak ettiği Kırım'ı geri almasının söz konusu olmadığını belirtti.
'Putin taviz vermeyi kabul etti'
Trump 15 Ağustos Cuma günü Putin ile Alaska'da bir araya gelmiş ancak merakla beklenen zirve ateşkesten bahsedilmeden sona ermişti.
Ancak Trump'ın özel temsilcisi Steve Witkoff, 17 Ağustos Pazar günü sürpriz bir açıklama yaparak Alaska'daki görüşmede Putin'in bazı tavizlerde bulunmayı kabul ettiğini duyurdu.
Witkoff, Ukrayna'nın beş bölgesini "anlaşmanın can alıcı noktaları" olarak tanımladı.
Rusya 2014'te Kırım'ı yasadışı ilhak etmişti; Luhansk, Donetsk, Zaporijya ve Herson bölgeleri ise 2022'de yapılan referandumların ardından ilhak edildi.
Witkoff, "Ruslar bu beş bölgenin tamamı konusunda masada bazı imtiyazlar verdi" dedi.
Donetsk bölgesinin "önemli bir tartışma" konusu olduğunu söyleyen temsilci, bugün yapılacak görüşmeyi işaret ederek "Umarım bu konuda hemen o anda bazı kararlar alabiliriz" dedi.
Beşinci madde vurgusu
Witkoff ayrıca Putin'in ABD ve Avrupa'nın Ukrayna'ya vereceği "güçlü güvenlik garantilerini" kabul edeceğini duyurdu.
Witkoff NATO'nun beşinci maddesine atıfta bulunarak Ukrayna'ya buna benzer bir garanti verilebileceğini söyledi.
NATO'nun beşinci maddesi üye ülkelerinden biri ya da daha fazlasına yapılan bir saldırının, tüm ülkelere karşı yapılmış sayılacağını öngörüyor.
Putin Ukrayna'nın NATO'ya katılmasına uzun süredir karşı çıkıyordu.
Zelenskiy güvenlik garantisi sözünü "tarihi" olarak niteledi.
Ukrayna lideri bu garantinin "gerçekten çok pratik; kara, hava ve deniz savunması sağlayan ve Avrupa'nın da dahil olacağı" bir garanti olması gerektiğini belirtti.
Yoğun diplomasi trafiği
Ağustos'un ikinci haftası, Trump ve Putin'in yüz yüze görüşme yapacağı duyuruldu ve diplomatlar harekete geçti.
Görüşme bir anlaşmayla sonuçlanmasa da uluslararası alanda bir dizi görüşmeyi tetikledi:
6 Ağustos: Trump'ın Ortadoğu özel temsilcisi Steve Witkoff, Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştü.
8 Ağustos: Trump, Putin ile yapacağı merakla beklenen görüşmeyi duyurdu ve bu görüşme daha sonra Kremlin tarafından onaylandı.
11 Ağustos: Avrupa Birliği dışişleri bakanları, herhangi bir anlaşmaya varılmadan önce koşulsuz ateşkes çağrısında bulundu.
11 Ağustos: ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında, savaşı sona erdirmek için Rusya ile Ukrayna arasında "toprak takası" yapılabileceğini söyledi.
13 Ağustos: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy Berlin'e gitti. Avrupalı liderler ve NATO üyeleri, Trump ve JD Vance'in de yarıda katıldığı bir telefon görüşmesi düzenledi.
13 Ağustos: Trump, Putin ve Zelenskiy arasında bir görüşme ihtimali olduğunu söyledi.
14 Ağustos: Zelenskiy, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile Londra'da görüştü. Basın toplantısı yapılmadı.
15 Ağustos: Alaska'daki Trump-Putin görüşmesi bir anlaşmayla sonuçlanmadı, ancak her iki taraf da ayrıntı vermeden bazı ilerlemeler kaydedildiğini söylüyor.
17 Ağustos: Avrupalı liderler online bir toplantı düzenliyor.
18 Ağustos: Zelenskiy, Şubat ayında Beyaz Saray'daki görüşmeden bu yana Trump ile ilk kez Washington DC'de buluştu.
