Ayşe SAYIN
BBC Türkçe / Ankara
AKP, 11. Yargı Paketi'ni Meclis Başkanlığı'na sundu. Kamuoyunda "covid izni, kısmi af" olarak da adlandırılan uygulamanın kapsamını genişleten düzenleme de pakette yer alıyor.
Paketin detaylarını basına açıklayan AKP Grup Başkanı Abdullah Güler covid düzenlenmesinin af olmadığını belirterek, "Üç yıl daha erken denetimli serbestlik olacak" dedi.
Düzenlemeden 50-55 bin kişinin yararlanacağı tahmin ediliyor.
Düzenleme yasalaşırsa, 31 Temmuz 2023 tarihinden önce suç işleyen ancak cezası kesinleşmeyenler de denetimli serbestlik süresini dışarıda tamamlayabilecek.
2020'de pandemi nedeniyle açık cezaevinde bulunanlara verilen "covid izni" düzenlemesiyle, açık cezavine erken geçme ve denetimli serbestliğe erken ayrılma olanağı getirilmişti.
Denetimli serbestliğe ayrılmalarına beş yıl veya daha az süre kalanların tekrar cezaevine dönmesine gerek kalmamıştı.
11. Yargı Paketi'nde, bu düzenlemenin kapsamı, "31 Temmuz 2023 öncesinde cezası kesinleşmemiş" olanları da kapsayacak şekilde genişletiliyor.
MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız geçen hafta konuya ilişkin şu açıklamayı yapmıştı:
"İnfaz Kanunu Geçici 10. maddesi ile kapalı cezaevinden açık cezaevine erken geçme ve denetimli serbestliğe erken ayrılma imkanı getirilmişti.
"Suç tarihinin esas alınması yerine hükmün kesinleşmesi tarihinin esas alınması ağır bir eşitsizlik yaratmıştı. Şimdi giderilme zamanı."
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç da, "Covid izni olarak bilinen yasadan dolayı çok talep geliyor. '31 Temmuz 2023'ten önce suç işleyip davası sonuçlanmayan da niye ben yararlanamıyorum?' diyor. Bu sebeple eşitlik ilkesi açısından bir düzenleme yapılabilir" demişti.
Yeni pakette "terör suçları" önceki düzenlemelerde olduğu gibi kapsam dışında tutuluyor.
Güler, bu konudaki soruya, "Eski uygulama neyse aynısı olacak. Sadece 'suç işleyenler' kavramı yenileniyor. Başka bir ekleme, çıkarma yok" diyerek yanıt verdi.
Suça sürüklenen çocuklar paketten çıkarıldı, çetelerin cezası artırılıyor
Abdullah Güler tarafından Meclis Başkanlığı'na sunulan düzenlemede, "suça sürüklenen çocuklar"a yönelik ceza artırımını içeren düzenlemenin de yer alması planlanmıştı.
Bu konu 15 yaşındaki Ahmet Minguzzi cinayetinin ardından kamuoyunda tartışılmaya başlanmıştı.
Ancak AKP grubunda yapılan son değerlendirmelerde "çocuğun üstün yararı" ilkesi dikkate alınarak düzenlemeden vazgeçildi.
AKP'nin de önerisi doğrultusunda suça sürüklenen çocuklara ilişkin Meclis'te bir araştırma komisyonu kurulması kararlaştırılmıştı.
Ancak yargı paketinde, çocukları kullanan çetelere verilen cezalar artırılıyor.
Silahlı çetelerin, 18 yaşın altındakileri suç aracı olarak kullanması durumunda örgüt yöneticilerine 30 yıla kadar hapis cezası verilmesinin önü açılıyor.
Trafikte yol kesme suçu
Buna ek olarak toplu alanlarda havaya ateş açarak kamu güvenliğini tehlikeye atan kişilere 7 yıl 6 aya kadar hapis cezası uygulanması öngörülüyor.
Ayrıca, trafikte "yol kesme" eylemi tek başına bir suç olarak tanımlanıyor. Bir aracı durduran veya hareket etmesini engelleyen kişiye 3 yıla kadar hapis cezası verilebilecek.
Taksirle yaralama suçunun cezası artırılıyor. Basit halde ceza 2 yıla, birden fazla kişinin yaralanmasına neden olunması durumunda ise 5 yıla kadar hapis cezası olarak düzenleniyor.
Dolandırıcılıkla mücadele
Güler konuşmasında dolandırıcılıkla daha güçlü şekilde mücadele edilmesi için bilişim suçlarına ve mobil hatlara yönelik bazı düzenlemeler önerdiklerini belirtti.
Buna göre, fotoğraf, yüz tanıma, parmak izi veya çipli kimlik kartı gibi biyometrik doğrulama yöntemleri olmadan banka hesabı açılamayacak.
Şüpheli durumlarda ilgili banka hesabı 48 saate kadar askıya alınabilecek.
Ayrıca, bir kişi adına alınabilecek GSM hat sayısı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından sınırlanacak. Belirlenen sınıra uymayan kişilere ve operatörlere cezai işlem uygulanacak.
Güler, ayrıca dolandırıcılık suçlarının yargılamalarının asliye ceza mahkemesinde görülmesini mümkün hale getirdiklerini belirtti.
Bu sayede, "bu suçlara ilişkin yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmasını ve böylelikle bu suçlarla daha etkin bir mücadele yürütülmesini hedefliyoruz" dedi.
Pakette, suç işleyen akıl hastalarının rehabilite olmadan toplum hayatına katılmalarını engelleyen düzenlemeler de yer alıyor.
"Tam akıl hastası" tanısı konulan hükümlülerin, belirli bir süre sağlık kurumunda tutulmadan salıverilmesinin önüne geçiliyor.
'Hemen uygulanması mümkün değil'
Teklifin yasalaşması için Genel Kurul'da görüşülüp, oylanması ve kabul edilmesi gerekiyor.
Ancak hayata geçmesinin zaman alacağı belirtiliyor.
Güler, "Kanun çıktığı andan itibaren bunun hemen uygulanması mümkün değil... Gözlem kurullarının koşullu salıverme şartları içerisindeki hazırlıkları ve uygulamalarıyla beraber cezaevlerinde bir altyapı hazırlığına ihtiyaç var" dedi.
