Şempanzeler üzerine yaptığı çığır açıcı çalışmalarla tanınan bilim insanı Jane Goodall 91 yaşında hayatını kaybetti.
Kurduğu Jane Goodall Enstitüsü, Goodall'ın doğal nedenlerden dolayı vefat ettiğini sosyal medyadan duyurdu.
Enstitüden yapılan açıklamada Goodall'ın ABD'deki konuşma turu kapsamında California'da olduğu belirtildi.
Dr. Goodall, dünya çapında şempanzeler konusunda en önde gelen uzman olarak kabul ediliyor.
3 Nisan 1924'te İngiltere'nin başkenti Londra'da doğan Goodall, primatolog, etolog ve antropolog olarak bilim dünyasına çok önemli katkılar sundu.
Aynı zamanda hayvanların korunmasıyla alakalı bir aktivist olarak da tanındı.
Jane Goodall kimdir?
3 Nisan 1924'te İngiltere'nin başkenti Londra'da doğan Dr. Goodall, Dr. Doolittle'ın Hikayesi ve Tarzan gibi kitapları okuduktan sonra hayvanlara ilgi duymaya başladığını söylemişti.
20'li yaşlarının ortalarında Kenya'da bir arkadaşının çiftliğinde kalırken önde gelen primatolog Prof. Louis Leakey ile tanıştı.
Yeterli eğitimi olmamasına rağmen, Leakey onun potansiyelini fark etti ve 1960 yılında Tanzanya ormanlarına ilk araştırma gezisini düzenlemesine yardımcı oldu.
O yıl, bir hayvanın alet kullandığını kaydeden ilk kişi oldu; David Greybeard adını verdiği büyük bir erkek şempanzenin bir sopayla bir höyükten termit karıncaları çıkardığını gördü.
O zamana kadar, bunu yapabilecek kadar zeki olan tek canlının sadece insanlar olduğu düşünülüyordu.
Onun gözlemleri, yıllardır süregelen geleneksel bilimsel düşünceye meydan okuyarak evrim biliminin geleceğini şekillendirdi.
Çalışmaları önde gelen dergilerde yayımlandı ve 1965 yılında National Geographic'in kapağında yer alarak dünyaya primatların duygusal ve sosyal yaşamlarını tanıttı.
Hayvanların güçlü aile bağları kurduğunu ve hatta bölge için savaştığını açıkladı.
Amerikalı oyuncu Orson Welles'in seslendirdiği bir televizyon belgeselinde, bebek şempanzelerle oynayıp güreşirken yer aldı.
Çalıştığı hayvanlarla bu kadar yakın ilişki kurması, onlara isim vermesi ve hatta "arkadaşlarım" diye hitap etmesi, o dönemde çoğu erkek olan bazı bilim insanları tarafından alay konusu olmuştu.
Lisans derecesi veya herhangi bir bilimsel eğitimi olmamasına rağmen, bulgularına dayanarak doktora yaptı.
Sahadaki deneyimlerinden sonra aktivist oldu, hayvanat bahçelerinde veya tıbbi araştırmalar için esaret altında tutulan şempanzelerin serbest bırakılması için çalıştı.
Daha sonra doğal alanların tahribatı ve iklim değişikliği konularında harekete geçilmesi çağrısında bulundu.
2024 yılında BBC'ye verdiği demeçte, "Altıncı büyük yok oluşun ortasındayız... Doğayı iyileştirmek ve mevcut ormanları korumak için ne kadar çok şey yapabilirsek o kadar iyi" demişti.
Hayatının ilerleyen dönemlerinde kendisini motive eden şeyin ne olduğu sorulduğunda, "Elbette insanlar çocukları için bir gelecek isterler" cevabını verdi.
1977 yılında kurulan Jane Goodall Enstitüsü, şempanzeleri korumak için çalışıyor ve hayvanlara ve çevreye fayda sağlamayı amaçlayan projeleri destekliyor.
İşi gereği sürekli seyahat ettiği bilinen ünlü isim, 2022'de Times gazetesine verdiği demeçte, 1986'dan bu yana üç haftadan fazla aynı yatakta yatmadığını söylemişti.
Dr. Goodall, bir hafta önce New York'ta bir röportaj için sahneye çıkarak son günlerine kadar çalıştı.
3 Ekim'de California'da tüm biletleri satılan bir etkinlikte tekrar konuşma yapması bekleniyordu.
Bu haber, BBC gazetecileri tarafından hazırlandı ve kontrol edildi. Bir pilot proje kapsamında çevirisinde yapay zekadan da faydalanıldı.
