Uyku kaygısı uyumanızı engelliyor mu? Her gece önerildiği gibi en az sekiz saat uyuyamadığınız için endişeleniyor musunuz?
İnternette, uykusuzluğun pek çok sağlık sorununa yol açabileceğini iddia eden pek çok haber var. Uyku kalitesi ve süresi konusunda endişelenmemiz pek de şaşırtıcı değil.
BBC'de yayımlanan What's Up Docs? podcastinde, ikizler Chris ve Xand van Tulleken bu soruların aksine, arada sırada uyumamanın aslında avantajları olup olmadığını soruyor.
Eğer uyku stresi, uyumanızı engelliyorsa, neler yapabilirsiniz?
İşte size dört öneri:
1. Uyku canavarından korkmayın
Gece boyunca, yaklaşık 90 dakikada hafif uykudan derin uykuya doğru çeşitli döngülerden geçeriz. Bu nedenle hafif uyku döngüsünde uyanmak pek de olağandışı bir durum değil.
Genellikle daha sonra doğal olarak uykuya döneriz ancak kaygılı veya stresliysek ya da dışarıdan gelen sesleri duyduğumuzda uyandığımızı fark edebiliriz. Bu durumda tekrar uykuya dalmak daha zor olabilir.
Bu durumda sakin ve rahat kalmaya çalışın. Kaygınızı artırabileceği için saate bakmaktan kaçının. Okumayı veya müzik dinlemeyi deneyin. Hatta kısa süre ayağa kalkıp aktif olmak işe yarayabilir. Bir süre dinlendikten sonra yeniden uykuya daldığınızı göreceksiniz.
Oxford Üniversitesi'nde Sirkadiyen Nörobilim Profesörü Russell Foster'a göre, "Çoğumuz uykuyu, kucaklayabileceğimiz harika bir oyuncak ayıdan ziyade, bastırılıp boyun eğdirilmesi gereken bir canavar olarak düşünüyoruz".
2. Yatmadan önce streslerinizi ya da kaygılarınızı ortadan kaldırın
Çoğu insanın uyku sorunu yoktur, sadece kaygı veya stres sorunu vardır. Bu nedenle gün içinde yoga, egzersiz veya farkındalık gibi sizi rahatlatan şeyleri yapıp kaygınızı dağıtmaya çalışın.
Bazı insanlar yatakta yapılacaklar listesi yazmanın rahatlamalarına ve daha çabuk uyumalarına yardımcı olduğunu düşünüyor.
Bunlar stresinizi yönetmenize yardımcı olabilir. Böylece gece uyandığınızda endişelenerek uyanık kalmazsınız.
3. Kötü bir gece geçirdiyseniz panik yapmayın
Kaşif Earnest Shackleton'ın Antarktika'da Güney Georgia Buzullarını aşmasından, bilim insanlarının Nobel ödülü peşinde gece gündüz çalışmasına kadar pek çok önemli şey az uykuyla başarıldı. Çoğumuz geceleri uyuyamasak da yine de çocuklarımızı büyütüp işimizi yapmayı başarıyoruz.
Uyku eksikliği, göreviniz için ihtiyaç duyduğunuz odaklanmayı bile sağlayabilir. Yapılan araştırmalar, uykusuz bir gecenin ardından dahi tek bir göreve etkili şekilde odaklanılabildiğini gösteriyor.
Uyku uzmanı Russell Foster "Uyku değişkendir, dinamiktir, esnektir ve bazen geçerli nedenlerden dolayı farklılıklar olabilir" diyor.
Ancak uyku eksikliğiniz varsa ve aynı anda birden fazla işi yapmaya çalışırsanız, bir görevi etkili şekilde yerine getiremezsiniz.
Ve bazı aktiviteler, örneğin az uykuyla araba kullanmak, hem kendinizi hem de başkalarını tehlikeye atabilir.
4. Geceleri sekiz saat uyumaya takılıp kalmayın
Herkesin günde sekiz saat uykuya ihtiyacı olduğu fikri, bilimsel kanıtlarla güçlü şekilde desteklenmiyor.
Yaygın kabul gören bir düşünceye dönüşmüş olsa da araştırmalar, ideal uyku süresinin, bireyler ve yaş gruplarına göre önemli ölçüde değiştiğini gösteriyor.
Telefonunuz uykunuzu mu bozuyor?
Tablet ve telefon ekranlarından yayılan mavi ışığın uykumuzu olumsuz etkileyebileceğini hepimiz duymuşuzdur.
Ancak bu konuda çok kesin kanıt yok. Hatta yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, mavi ışık uykuya dalmayı yalnızca birkaç dakika geciktiriyor.
Russell Foster, sorunun nedeninin yatmadan önce baktığımız içerikler olduğuna inanıyor.
Yapılan bir araştırma, sosyal medyadaki olumsuz içeriklerin uyku kaçıran etkenlerin başında geldiğini gösteriyor.
Uyumak üzereyken telefonunuza veya bilgisayarınıza gömülmemeye çalışın. Daha da iyisi, cihazlarınızı odanızın dışında bırakın.
Ve son olarak, yeterince uyuyor ama yine de kendinizi yorgun hissediyorsanız, bu ruhsal sağlık sorunu gibi başka bir sorunun belirtisi olabilir. Bu durumda doktora danışmak gerekir.
