Uzun süren yazlar, 32 santigrat derecenin üzerindeki sıcaklıkların sonbaharda da devam etmesiyle Avrupa şehirlerini yeniden şekillendiriyor.
Küresel sıcaklıklar artmaya devam ederken, Avrupa şehirleri geleneksel yaz aylarından çok daha uzun süre aşırı sıcaklara maruz kalıyor.
Herkes için İklim Esnekliği tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre, Avrupa'daki bazı şehirler artık yılda 5 aya kadar yüksek sıcaklıklara maruz kalıyor.
STK'nın meteoroloji ekibi tarafından yürütülen analiz, dünya çapında 85 şehirde 2019'dan 2023'e kadar olan sıcaklık verilerini inceledi. Her şehrin, ciddi sağlık ve çevre riskleri oluşturan aşırı sıcak eşiği olan 32 santigrat dereceye ulaştığı ilk ve son günlere odaklanıldı.
Araştırmacılar, 'sıcak mevsimler' olarak adlandırılan dönemin artık bilinen yaz aylarıyla sınırlı olmadığını ve çok daha uzun sürdüğünü tespit etti. İklim bilimci Dr Larry Kalkstein liderliğindeki ekip, inceledikleri şehirlerde sıcak mevsimlerin ortalama 214 gün sürdüğünü söylüyor. Aşırı sıcak günler 85 şehrin 20'sinde yılın herhangi bir zamanında yaşandı.
Avrupa'da sıcaklar artık bir zamanlar yaz olarak kabul edilen dönemlerin çok ötesine uzanıyor.
Araştırmaya göre, Yunanistan'ın başkenti Atina, mayıs ortasından ekim başına kadar yaklaşık 145 gün süren yüksek sıcaklıklarla kıtadaki en uzun sıcak mevsimlerden birini yaşıyor.
Arnavutluk'un başkenti Tiran, 143 günlük aşırı sıcaklarla Herkes için İklim Esnekliği listesinde ikinci sırada yer alıyor.
Portekiz'in başkenti Lizbon'da sıcaklar ilkbaharın sonundan sonbaharın başına kadar yaklaşık 136 gün sürüyor. İspanya'nın başkenti Madrid, mayıs sonundan eylül ortasına kadar 119 günlük bir sıcaklık sezonu yaşıyor.
Paris'te yetkililer, 4 derecelik bir ısınmaya hazırlanıyor ancak Fransa'nın başkenti haziran ortasından eylül ortasına kadar 32 derecenin üzerindeki sıcaklıklarla neredeyse 3 ay aşırı sıcaklara maruz kalıyor.
Münih ve Varşova'da 1 ya da 2 ay süren daha kısa ama yine de önemli sıcak mevsimler yaşanıyor.
Uzun süreli sıcaklar neden bir sorun?
Önceki araştırmalar, insan kaynaklı iklim değişikliğinin geçen yıl dünya nüfusunun yaklaşık yarısı için ortalama 30 gün aşırı sıcaklara neden olduğunu ortaya koydu. Bu da 4 milyar kişinin uzun süreli ve tehlikeli sıcaklıklara maruz kalması anlamına geliyor.
World Weather Attribution, Climate Central ve Kızıl Haç İklim Merkezi tarafından yapılan çalışmada Mayıs 2024 ile Mayıs 2025 arasındaki dönem incelendi. İklim değişikliğinin, analiz edilen 247 ülke ve bölgenin 195'inde "aşırı sıcak" olarak sınıflandırılan gün sayısını bir önceki ortalamaya kıyasla en az 2 katına çıkardığı tespit edildi.
Avrupa, halihazırda küresel ısınmanın en görünür ve ölümcül sonuçlarını yaşayan bölgelerden biri. Uzun süren sıcaklık dönemleri, kıtanın ikliminin nasıl değiştiğini ve bu değişimle birlikte gelen sağlık ve altyapı sorunlarını vurguluyor.
Daha uzun sıcak mevsimler, sıcağa bağlı hastalık riskinin artması anlamına gelirken, bu da sağlık sistemlerinin daha fazla zorlanmasına ve savunmasız nüfuslar için zorluklara yol açıyor. Bu durum özellikle yaşlılar ve önceden mevcut rahatsızlıkları olanlar için sorun teşkil ediyor.
Herkes için İklim Dayanıklılığı CEO'su Kathy Baughman McLeod, "Bu analiz şunu açıkça ortaya koyuyor: artık sıcağı sadece yazın normal bir parçası olarak göremeyiz," diyor. "Bir zamanlar çoğumuzun bildiği 'yaz mevsimi' geride kaldı."
Şehirler neden bu kadar sıcak?
Çalışma, yoğun altyapı ve sınırlı yeşil alan nedeniyle şehirlerin çevresindeki kırsal alanlardan daha sıcak hale geldiği kentsel ısı adası etkisinin, Avrupa'nın şehir merkezlerinde ısı stresini kötüleştiren önemli bir faktör olduğuna işaret ediyor.
Baughman McLeod, "Asla ısı için tasarlanmamış kentler şimdi yeni ısı şokları ve stresleriyle karşı karşıya," dedi.
Sıcak mevsimlerin bilinen yaz aylarının çok ötesine uzanmasıyla birlikte, hükümetler ve şehir planlamacıları acil bir zorlukla karşı karşıya: insanları giderek sıklaşan ve uzayan sıcak hava dalgalarından nasıl korursunuz?
Bu uzun süreli ısı tehdidinin etkisini azaltmak için kentsel yeşil alanların artırılması, bina tasarımlarının iyileştirilmesi, serin sığınak alanlarının belirlenmesi ve uyarı sistemlerinin geliştirilmesi gibi stratejiler gerekiyor.
Ancak artan tehdide rağmen Baughman McLeod'a göre, hükümetlerin ısıya yönelik planlama ve müdahale önlemleri ya hiç yok ya da krizin ölçeği için son derece yetersiz.
"Hükümetlerin, işletmelerin ve işverenlerin risklerini ve etkilerini bu koşulların gerektirdiği aciliyetle yönetebilmeleri için aşırı sıcaklara ilişkin farkındalığı ve anlayışı yaygınlaştırmamız şarttır."
