Terör örgütü PKK'nın silah bırakma ve varlığına son verme kararının ardından Ankara'da atılacak adımlara ilişkin trafik hızlandı.
Pervin Buldan ve avukat Özgür Erol'dan oluşan DEM Parti heyeti, fesih kararı sonrasında 18 Mayıs Pazar günü İmralı'ya giderek Abdullah Öcalan'la beşinci görüşmeyi yaptı.
Aynı gün MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, bundan sonraki yol haritasına ilişkin tüm siyasi partilerin katılımıyla mecliste bir komisyon kurulmasını önerdi.
DEM Parti eş genel başkanları da "sürece katkılarını" istemek için muhalefet partileri ziyaretlerine başladı.
PKK'nın fesih kararının ardından iktidar kanadındaki beklenti, örgütün silah bırakma sürecini birkaç ayda tamamlaması yönünde.
İmralı heyetinin görüştüğü PKK lideri Abdullah Öcalan'ın da "en kısa sürede" mesajı gönderdiği öğrenildi.
Peki Ankara kulislerinde Bahçeli'nin önerisi ve son gelişmeler nasıl değerlendiriliyor?
Mecliste grubu bulunan partiler kendilerinin de bir komisyon kurulmasını önerdiklerini hatırlatıyor.
Ancak özellikle muhalefet partileri Bahçeli'nin önerisindeki bazı detaylara eleştiriler getiriyor.
BBC Türkçe, mecliste grubu bulunan siyasi partilerin nabzını tuttu.
Öcalan'dan mesaj: 'En kısa sürede'
BBC Türkçe'nin DEM Parti kaynaklarından edindiği bilgiye göre Öcalan, örgütün fesih süreciyle ilgili gelişmeleri olumlu bulduğunu belirtti.
Öcalan ayrıca sürecin başarıya ulaşması için bir kez daha kararlılık ifade etti.
Parti kaynakları Öcalan'ın silah bırakma için özel bir takvim belirtmediğini aktardı.
Ancak "sürecin hassasiyeti ve sabotaja uğramaması açısından daha önce de dile getirdiği gibi en kısa sürede sonuçlanmasını istiyor" görüşünü dile getirdiler.
Kurtulmuş: Yasal zeminin hazırlanacağı yer Meclis'tir
MHP Genel Başkanı Bahçeli, TBMM Başkanı'nın başkanlığında kurulacak komisyonda her siyasi partinin en az bir üye ile temsil edilmesini, mecliste grubu bulunan siyasi partilerin de temsil oranına göre üye vermesini önerdi.
Bahçeli ayrıca kararların salt çoğunlukla alınmasını, alınan kararların milletvekilleri tarafından yasa teklifi haline getirilerek Meclis Genel Kurulu'nda görüşülmesini önerdi.
Bazı AKP kurmayları, meclisin zemin olması gerektiğini baştan beri savunduklarını belirterek Bahçeli'nin açıklamasıyla bu sürecin önünü açtığını dile getirdi.
Meclis gündeminin şu anda çok yoğun olduğunu belirten bir parti kurmayı, "Komisyonun çerçevesi netleştikten sonra ekim ayı gibi çalışmaya başlayabilir" dedi.
Bahçeli'nin önerisine TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'tan destek geldi.
Kurtulmuş, bir televizyon programında sürecin planlandığı gibi gittiğini, sırada örgütün silahları teslim etmesinin olduğunu söyledi:
"Bu teslim gerçekleştikten sonra zaten meselenin konuşulacağı yer hem siyaset olarak hem yasal zeminin hazırlanması bakımından TBMM'dir.
"TBMM'de de bütün siyasi partiler hep beraber sürece omuz vereceğiz. Komisyonun nasıl olacağı konuşulur."
DEM Parti: Bahçeli'nin önerisi önemli ve kıymetli
DEM Parti de mecliste bir komisyon kurulmasını öneriyor.
DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Koçyiğit, komisyonun üye sayısı ve çalışma usulünün mecliste tartışılabileceğini, ancak Bahçeli'nin komisyon önerisi ve bütün siyasi partileri "asli özne" olarak tarif etmesinin "önemli ve kıymetli" olduğunu söyledi.
Koçyiğit, "Biz de komisyon yapısını kendi içimizde tartışıyoruz. Ama bu süreci ilerletmek ve olabilecek en geniş zeminde ivedilikle sonuç alınabilecek, barışın toplumsallaşmasında rol oynayacak bir komisyon önerisini olumlu buluruz" dedi.
CHP: Nitelikli çoğunluk aranmalı
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, "hiç kimsenin dışlanmadığı" bir komisyon kurulmasını önermişti.
CHP bu nedenle Bahçeli'nin önerisine karşı çıkmıyor.
CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın da sürecin meclis gündemine taşınmasının partisinin önerisi olduğunu anımsattı.
Günaydın, "Ancak hangi parti, ne kadar üye verecek, oylama şekli ne olacak? Bunlar hep birlikte karar verilmesi gereken şeylerdir" dedi.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve CHP Genel Başkanı Özgür Özel 1 Ekim 2024'te TBMM'nin yeni yasama yılı açılışında tokalaştılar.
Günaydın, Bahçeli'nin "komisyonun salt çoğunlukla karar alması" önerisine karşı çıktı.
Günaydın, siyasi partilerin temsiliyetleri oranında komisyonda yer alabileceğini ancak kararların "nitelikli çoğunlukla" alınması gerektiğini belirtti.
Günaydın, "Toplumsal mutabakat aranacaksa, nitelikli çoğunluk üzerinden toplumsal temsiliyeti sağlayacak bir yapılanma olmalı. Orada Cumhur İttifakı'nın her kararının geçireceği oy çoğunluğu kolaycılığına gitmemesi gerekir" görüşünü dile getirdi.
İYİ Parti üye verecek mi?
İYİ Parti'nin grup başkanvekili Buğra Kavuncu, komisyon kurulacağına dair henüz somut bir gelişme yaşanmadığını, önerinin meclis gündemine gelmesi halinde parti yönetiminin toplanarak tutum belirleyeceklerini söyledi.
İYİ Parti'nin Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu, 18 Mayıs Pazar günü Samsun'da "Türk milliyetçiliğinin 25 yıldır cezaevinde yatan ve ağırlaştırılmış müebbet hapse hükümlü bir adamın yol göstermesiyle kullanılacak bir aparata dönüştürülmesine asla ve kata izin vermeyeceğiz" dedi.
Kavuncu, kişisel görüşünü ise "Terör bildirisinin merkeze alınacağı bir komisyon fikri, 'düğmenin yanlış iliklendiği bir süreç olacaktır'" sözleriyle ifade etti.
İYİ Parti olarak Türkiye'de her şeyin konuşularak çözülmesini savunduklarını belirten Kavuncu, "Ama kastımız, bir terör örgütünün zeminini oluşturduğu bir konuşma değil. Terör örgütü liderinin başlattığı süreçten Türkiye'ye hayır gelmez" dedi.
İYİ Parti, iktidarın "Terörsüz Türkiye" olarak nitelendirdiği süreci "Türkiye'ye kurulmuş tuzak" olarak yorumluyor.
Yeni Yol grubu partileri ne diyor?
Saadet, DEVA ve Gelecek Partisi'nden oluşan Yeni Yol grubu da baştan beri meclisin sürece dahil olması gerektiğini savunduklarını hatırlatarak komisyon önerisine sıcak baktıklarını söyledi.
Ancak Saadet Partisi İstanbul Milletvekili ve Yeni Yol Grubu Başkanı Bülent Kaya, komisyonun üye yapısı ve çalışma yönteminin mecliste tartışılması gerektiğini ifade etti.
DEVA Partisi Mersin Milletvekili ve Yeni Yol Grup Başkanvekili Mehmet Emin Ekmen komisyonun Meclis tatile girmeden kurulup çalışmaya başlamasını önerdi.
Bahçeli'nin önerisiyle iktidar kanadının da benzer bir yaklaşım sergilemesini önemli bulduklarını belirten Ekmen, komisyonun çalışma usulleri ve üye yapısının ayrıca tartışılabileceğini söyledi.
DEVA, Gelecek ve Saadet partilerinin "çatı partisi" Yeni Yol'un TBMM'deki grubuna Bülent Kaya başkanlık ediyor.
Gelecek Partisi Muğla Milletvekili ve Yeni Yol Grup Başkanvekili Selçuk Özdağ ise Bahçeli'nin önerdiği komisyon modeline eleştiriler yöneltti.
Komisyonun sadece süreçle ilgili yasaları değil, Türkiye'nin topyekûn demokratikleşmesine dönük düzenlemeleri gündemine alması gerektiğine işaret eden Özdağ üye yapısının önemine de dikkat çekti.
Siyasi partilerin güçleri oranında üye vermesiyle, Cumhur İttifakı ve DEM Parti'nin komisyonda çoğunluğu oluşturacağını belirten Özdağ, "Bu, 'bizim getireceğimiz her şey hazır, siz garnitürsünüz, sayısal çoğunluğumuz var, bunları geçireceğiz' anlamına gelir" dedi.
KAYNAK: Ayşe SAYIN / BBC Türkçe - Ankara
