ABD Başkanı Donald Trump, cezaevinde intihar eden Jeffrey Epstein'ın belgeleri konusunda kendisine yakın destekçilerinin baskısı altında.
Konuyla ilgili Adalet Bakanı Pam Bondi'yi de korumaya devam ediyor.
Tepki dalgası geçen hafta Pazartesi günü Adalet Bakanlığı'nın açıklamasıyla başladı.
Bakanlık özetle, incelenen belgelerden, başka isimleri suçlayıcı delil çıkmadığını savunuyordu. Epstein'ın cezaevinde intihar ettiği sonucuna varıldığı da açıklandı.
Ancak 7 Temmuz tarihli rapor Epstein konusunu kapatmak bir yana daha fazla gündem yaptı.
MAGA kısaltmasıyla bilinen "Amerika'yı Yeniden Yücelt" siyasi hareketindeki birçok ünlü isim, nüfuzlu kişileri veya istihbarat teşkilatlarını korumak amacıyla ayrıntıların gizlendiğini ileri sürüyor.
15 Temmuz Salı günü konuyla ilgili soruların hedefi olan Trump, Bondi'yi savunduktan sonra bakana "güvenilir" olduğunu düşündüğü her şeyi yayımlama çağrısı yaptı.
Belgelerde kendi ismi olup olmadığına ilişkin soruya ise "Hayır, hayır" yanıtını verdi.
Trump, "Sadece gerçekten kötü insanlar ve sahte haber yapanlar, böyle bir şeyin konuşulmasını devam istiyor" dedi.
Başkan Trump, peş peşe açıklamalarla kendi seçmen tabanına, Epstein sorgulamasını bitirme çağrısı yapıyor.
Ancak kendisine yakın Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson da dahil olmak üzere yakın müttefiklerinden "şeffaflık" çağrıları geliyor.
Johnson, Salı günü bir röportajda, "Her şeyi ortaya koymalı ve halkın karar vermesine izin vermeliyiz" dedi.
Mike Johnson, Bondi'nin "ortaya çıkıp herkese her şeyi açıklaması gerektiğini" de söyledi.
Bondi, Şubat ayında Fox News'a verdiği röportajda Epstein'ın müşteri listesinin "şu anda incelemek üzere" masasında durduğunu" söylemişti.
BBC'nin Kuzey Amerika'daki yayın ortağı CBS News'e göre, raporun açıklanması sonrası Bakan Bondi ile FBI başkan yardımcısı arasında tartışma da çıktı.
CBS News'a konuşan kaynaklara göre, Bongino, 11 Temmuz Cuma günü işe gitmedi.
Bondi, Salı günü uyuşturucu konusundaki bir medya toplantısında tartışmayla ilgili sorulara yanıt vermedi ve "Epstein hakkında konuşmayacağım" dedi.
Peki ünlü isimlerden nasıl tepkiler geliyor?
Cumhuriyetçi Kongre üyesi Lauren Boebert, Epstein dosyaları yayınlanmazsa özel bir savcı atanması gerektiğini savundu.
Muhafazakar Fox News kanalının ana haber sunucusu açıklanan rapor sonrası, "Bu berbat. Bu iğrenç" ifadelerini kullandı ve şöyle devam etti:
"Federal ajanlar Epstein'ı onlarca yıl boyunca soruşturdular ve mal varlığına da tam erişim elde etmişlerdi. Bunlara rağmen hâlâ bize net bir cevap verilemiyor mu? Bu yeni bir şey değil; hükümet nesillerdir bizi karanlıkta bırakıyor"
Podcast yapımcısı Brandon Tatum, Florida eyaletinde binlerce kişiye seslendiği konuşmada "Bize Epstein hakkında gerçeği söylediklerini sanmıyorum" dedi.
Muhafazakar gazeteci Megyn Kelly da Bondi'nin "doğruları söylemediğini" ima etti.
Bir başka Trump destekçisi Robby Starbuck da başkanı Epstein davasını gündemden düşürmeye çalıştığı için eleştirdi.
Starbuck, X paylaşımında, "Başkan Trump, tabanda olup biteni nadiren kaçırır ama bu konuda nabzı doğru tutmuyor" diye yazdı.
Dünyanın en zengin insanı Elon Musk da, Epstein konusunda Trump'ı sıkıştırmayı sürdürüyor.
Musk, X paylaşımında Trump'a seslendi ve "Söz verdiğin gibi belgeleri paylaş" dedi.
Elon Musk, Trump ile Mayıs ayında yaşadığı gerilim sırasında Başkan'ın da Epstein dosyalarında adının olduğunu iddia etmişti. Musk sonra bu paylaşımını sildi.
Epstein, partneri Ghislaine Maxwell ile birlikte aralarında reşit olmayan kız çocuklarının da bulunduğu çok sayıda kişiye cinsel tacizde bulunmak ve seks amaçlı insan kaçakçılığı yapmakla suçlanıyordu.
Siyaset, iş ve kraliyet ailesi gibi farklı çevrelerden üst düzey kişilerle ismi anılan Epstein'in cezaevinde, intihar gözlemi altındayken ölümü komplo teorilerini beraberinde getirdi.
Trump’ın kendi yarattığı bir sorun mu?
MAGA hareketinin eski stratejisti Steve Bannon ve başka isimler de Ukrayna’ya silah gönderilmesini eleştirdi.
Bannon, podcast’inde Ukrayna hakkında, “Kontrolümüzde olmayan kişilere silah veriyoruz,” dedi. “Bu, Avrupa’nın kanlı topraklarında eski tarz bir savaş ve biz bu savaşın içine sürükleniyoruz.”
Bannon, Greene gibi, Epstein dosyalarının ele alınış biçimine de tepki gösterdi.
Turning Point USA’nın hafta sonu düzenlediği Student Action Summit’te Bannon, Trump yönetiminin bu konudaki tutumu nedeniyle “MAGA hareketinin yüzde 10’unu kaybedebileceğini” söyledi. Bunun Cumhuriyetçilerin gelecek yılki seçimlerde 40 sandalyesine mal olabileceği uyarısında bulundu.
Trump’ın başka bir müttefiki ve muhafazakar bir radyo sunucusu olan Tucker Carlson da etkinlikte konuşarak ABD hükümetini Epstein dosyaları nedeniyle eleştirdi.
“Oy verdiğim ABD hükümeti benim sorumu ciddiye almak yerine ‘Dosya kapandı, sus komplo teorisyeni’ deyince, bu benim için fazla oldu,” dedi eski Fox News sunucusu. “Ve sanmıyorum ki biz diğerleri bununla yetinelim.”
Trump açısından olağandışı olan şu ki, bu kriz büyük ölçüde onun kendi yarattığı bir sorun gibi görünüyor.
Trump, yıllardır kendisini sadece “derin devleti” durdurabilecek kurtarıcı olarak gösteren karanlık komplo teorilerini benimsedi ve yaydı. “Derin devlet” ise, hükümeti kendi gizli ve kötü amaçları için kullanan gizli bir güç ağı olarak tanımlanıyor.
Dartmouth College’da siyaset bilimi profesörü Russell Muirhead’e göre, bu tür bir yaklaşım, kişilerin siyasi güç kazanmasına yardımcı oluyor. Muirhead, Trump’ın bu taktiği “muhtemelen Amerikan tarihinde herkesten daha etkili şekilde” kullandığını söylüyor.
“Ancak Trump’ın oluşturduğu bu komplo teorisi topluluğu şimdi ona zarar veriyor — çünkü bu topluluk artık Trump’ın ya cevap veremediği ya da vermek istemediği sorular soruyor,” diyor George Washington Üniversitesi’nden siyaset bilimci Matt Dallek.
“Trump ve diğerlerinin yaptığı hatalı varsayım, komplo teorileri yaymanın bedelsiz olacağını düşünmeleriydi,” dedi Dallek. “Epstein olayı, cinin bir kez şişeden çıkınca geri sokulamayacağını gösteren güzel bir örnek.”
Aşırı sağcı yorumcu Jack Posobiec, cumartesi günü aynı zirvede yaptığı konuşmada, “Jeffrey Epstein dosyaları için 6 Ocak Komitesi gibi kapsamlı bir soruşturma yapılana kadar durmayacağım,” dedi. (6 Ocak Komitesi, 2021’deki Kongre baskınını soruşturmuştu.)
Trump, tepkileri durdurmakta zorlanıyor
Trump, cumartesi günü Truth Social platformu üzerinden, Epstein meselesine odaklanan destekçilerine geri çekilmeleri çağrısında bulundu. Bu açıklama, Bondi ile FBI Başkan Yardımcısı Dan Bongino arasındaki gerginlik haberlerinin ortasında geldi. Trump, bu kargaşanın yönetimini zayıflattığını belirtti: “Hepsi asla ölmeyen bir adam yüzünden — Jeffrey Epstein.”
Trump’ın ilk dönem ulusal güvenlik danışmanı Michael Flynn, Trump’a bu konuda geri adım atmasını tavsiye etti.
“Lütfen şunu anlayın: Epstein meselesi ortadan kalkmayacak,” diye yazdı Flynn, cumartesi günü X’te Trump’a hitaben. Epstein konusundaki sorulara cevap verilmemesinin, diğer ulusal sorunlarla başa çıkmayı çok daha zorlaştıracağını ekledi.
Trump’ın diğer müttefikleri de cevap taleplerini sürdürüyor. Bunlar arasında, Başsavcı Bondi’nin istifasını isteyen ve Epstein dosyalarının ele alınış biçimini araştırmak üzere özel bir savcı atanmasını savunan aşırı sağcı aktivist Laura Loomer da bulunuyor.
Ancak komplo teorileri üzerine çalışan uzmanlar, daha fazla şeffaflığın her zaman gerçek dışı anlatıları ortadan kaldırmadığı uyarısında bulunuyor.
Teksas Üniversitesi’nde komplo teorileri üzerine araştırma yapan Josephine Lukito şöyle diyor: “Bu komplo teorilerine inanan bazı kişiler için ne kadar çelişkili kanıt sunulursa sunulsun, yeterli olmayacak.”
